سفر به شاهکوه؛ گلستانی در استان گلستان
روستاگردی، بخشی از سلسله گفتارهاییه که در سرویس گردشگری ما ارائه می کنیم و یکی از ظرفیتای جذاب گردشگری در سرزمین هزار رنگ ایران هستش.
امروز، سفری داریم به شهرستان گرگان استان گلستان، جایی کمتر شناخته شده واسه بیشتر هموطنان ایرانگرد.
سرزمینی که یکی از زیباترین مقصدهای گردشگری شرق کشور بوده و شک نداشته باشین می تونه مثل سفر به کیش ، چابهار و قشم و بندرعباس و بوشهر، در فهرست اولویتای سفر نوروزی هموطنان به مقصدهای گردشگری طبیعی جذاب ایران باشه.
در شاهکوه گردی امروز، همراه ما باشین.
شاهکوه کجاس؟
روستای تاریخی و زیبای شاهکوه، یکی از ظرفیتای گردشگری استان گلستانه. استان گلستان جاییه که هم مرز سمنان بوده و جنگل چند میلیون ساله ابر که سفر در میان ابرها رو واسه گردشگران هیجانی به ارمغان می آورد، در این منطقه قرار داره.
این داهات که یکی از مقصدهای روستاگردی جذاب در کشور هستش، از توابع بخش مرکز شهرستان گرگان، در شصت و پنج کیلومتری جنوب شرقی شهر گرگان قرار داره.
سفر به اولین روستای اینترنتی ایران به روایت افتخار شاهکوه: دکتر علی اکبر جلالی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران.
از نظر موقعیت جغرافیایی، این داهات از سمت شمال، به کوه خوش دشتی و از سمت باختر، به کوه شیرکش محدوده. در جنوب داهات، کنودره قرار داره و رودخانه فصلی رودبار دله هم اونو محدود کرده. کوه مشکی پوش و کوه ترکه چال، از جمله کوه های سربه فلک کشیده این منطقه هستن.
در شش کیلومتری جنوب شرقی داهات، کوه گاوکشان قرار داره و در پنج کیلومتری شمال این منطقه سرسبز، کوه سرلیسه واقع شده.
همونطور که فهمیدین، شاهکوه، یکی از مقصدهای جذاب کوهنوردی در استان سرسبز گلستانه که منطقه ای بکر واسه گذران ایام خاص سال مخصوصا سیزده به دره.
شاهکوه گلستان، زمستانای سرد و تابستانای معتدل داره، بخاطر این، فرصت خوبی رو واسه گردشگران طبیعت در نیمه اول سال جفت و جور می کنه.
شاهکوه یعنی چی؟
نام هر دهاتی در ایران، براساس فلسفه خاصی نامگذاری شده که شما رو با فرهنگ، طبیعت و سبک زندگی مردمون اون دیار آشنا می کنه.
این روستای قشنگتر و تاریخی کشورمون، نام خود رو از ارتفاعات دور و بر خود به عاریت گرفته و قدمتی دیرینه داره.
رابینو، سیاح غربی در سفرنامه خود، از کاروانسرای قزلق و رباط سفید در فاصله چند کیلومتری اون یاد کرده است. این داهات در گذشته، در راه جاده اصلی و شاهراه ارتباطی بین خراسان بزرگ و شاهرود بوده است. مردم روستای شاهکوه به زبون محلی مازندرانی سخن میمی گن، مسلمون و پیرو مذهب شیعه جعفری هستن.
قبلا در برنامه دامنه شبکه سمنان، گزارشی درباره این روستای قشنگتر ارائه شد که توجه شما رو به دیدن این برنامه دیدنی جلب می کنیم.
سبک زندگی در شاهکوه
براساس یافته های سرشماری چند سال گذشته، این داهات کم تر از هزار نفر جمعیت داره، اما در فهرست روستاهای پلکانی کشور قرار نداره. با در نظر گرفتن زمستون سرد و بارش برف سنگین در داهات، در فصل زمستون نصف جمعیت داهات، به شهرهای گرگان و دور و بر کوچ قشلاقی میکنن.
درآمد بیشتر مردم روستای شاهکوه از فعالیتهای زراعی، باغداری و دامداری تأمین میشه. تعدادی از مردم هم در بخش خدمات و صنایع دستی اشتغال دارن. زمینهای زراعی به صورت دیم و آبی کشت میشه و اجناس کلی زراعی اون شامل گندم، جو، سیبزمینی و سبزیجاته.
شکلای جور واجور اجناس باغی مثل زردآلو، سیب و بادام در داهات به عمل میاد. مراتع غنی دور و بر داهات موجب رونق دامداری در داهات شدهاست. مهمترین اجناس دامی اون عبارتند از: پشم، گوشت، شیر، ماست و کره. روستای کوهستانی شاهکوه با بافت مسکونی متراکم در شیب ملایمی قرار گرفتن یافته است.
معماری و بافت داهات، جذابه و شما رو با سبک ساخت و زندگی صدها سال پیش آشنا می کنه.
سقف خونه ها، صاف با پوششی از کاهگل و چوبه که بیشترً تو یه طبقه و با احتمال خیلی کمً دو طبقه ساخته شدهان. کالبد خونه ها و کاربری فضاهای داخلی اون از نوع فعالیت و معیشت ساکنین متأثر شده و با اقلیم کوهستانی منطقه سازگاری یافتهاست.
در این داهات، واسه ساخت خونها، از سنگ و گل و خشت و چوب استفاده می کنن. این داهات دو محله بزرگ به نام “ده میان” و “ده دره” داره.
“ده میان” قدیمیترین محله داهات هستش که از چندین محله کوچیک به نامهای حسام محله، کابوسی محله، دهقان محله و … تشکیل شدهاست.
“ ده دره” هم شامل نگین محله، بید پند، سرخ چاله و کلاتی محله س.
جاذیهای گردشگری شاهکوه
این داهات در امتداد دره دینو و کنودره قرار داره و بخاطر این، طبیعت جالبی داره.
دور و بر شاهکوه رو کوه های خوشی دستی، شیرکش، ترکه چال، سیاهپوش، گاوکشان و سرلیسه فرا گرفتهان. کوه نیمه جنگلی و بسیار زیبای سرلیسه در ۵ کیلومتری شمال غربی داهات، با ارتفاع ۲۹۱۰ متر یه مقصد طبیعت گردیه و کوهنوردان بسیاری رو به طرف خود جلب میکنه
رشته کوه گاوکشان در ۶ کیلومتری جنوب غربی داهات واقع شده و با ارتفاع ۳۸۱۳ متر یکی از بلندترین ارتفاعات استان و سرچشمه رودهای سرتنگه، چارده و آب ترودبانه. دامنههای شمالی این کوه به شهرستان گرگان و دامنههای جنوبی اون به شهرستانهای شاهرود و دامغان مشرفه. دامغان، یکی از قطبای لبنیات و کشاورزی منطقه هستش.
دور و بر شاهکوه رو کوه های مرتفع و پر از برف تشکیل داده که در فصل زمستون، پر از برفه. یخچالهای طبیعی رشته کوههای گاوکشان، بر زیبایی و جذابیت ارزشهای گردشگری ورزشی اون اضافه و بخاطر این، در همه فصول سال، شاهکوه، مقصد جذابی واسه عکسبرداری میشه.
از دیگر جاذبههای طبیعی داهات میتوان به چشمه زیاد و زیبای دور و بر داهات و حواشی سرسبز و دیدنی زرد چشمه، چشمه سار، سرخ چشمه، سنگ چشمه، استل سر و شلیار اشاره کرد.
رودخانه فصلی رودبار دله در جنوب داهات، رستنگاه درختان ارس در ارتفاعات دور و بر، بر جلوههای زیبای طبیعت داهات میافزاید.
این داهات، دو مقصد گردشگری مذهبی هم داره.
آرامگاه امامزادگان یوسف و حسین از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع)، که به امامزاده غائب معروفند، در شمال داهات واقع شده است. این آرامگاه ساده اتاقی کوچیک بوده که از خشت و گل و سقفی چوبی احداث گردید.
در روستای شاهکوه، ما تماشاگر دو کاروانسری تاریخی هستیم که در چهار کیلومتری شمال روستای چهار باغ و در راه دهانه قرلق به شاهکوه قرار گرفته. کاروانسراهای قزلق و رباط سفید آثار تاریخی برجسته نزدیک این داهات هستش.
در ساخت کاروانسرا مثل دیگه کاروانسرهای تاریخی کشور، بیشتر از سنگ، آجر و گچ استفاده شده و شامل تالار، قهوهخونه، اتاقها و دالانهای فراوون و سقف گنبدیه.
خونه تاریخی گرگان
در شهریور ۹۵، خبر خوشی واسه شاهکوه منتشر شد.
یکی از خونهای تاریخی شاهکوه، ثبت ملی شد.
خونه تاریخی خواجوی روستای شاهکوه سفلی گرگان با شماره ۳۱۵۱۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
این خونه تاریخی خواجوی که واسه دوره پهلویه در استان گلستان شهرستان گرگان بخش مرکزی دهستان استرآباد جنوبی روستای شاهکوه سفلی در خواجه محله واقع شده.
اگه به شاهکوه سفر کردین، بازدید از این خونه تاریخی رو پیشنهاد می کنیم.
با در نظر گرفتن قرار گرفتن خونه تاریخی خواجوی در منطقهای خشک و کوهستانی، ساختار کلی بنا با ویژگیای بومی و اقلیمی منطقه بوجود اومده و معماری خاص بنا دلیل سازگاری سکونت در اون منطقه شده.
اگه علاقمند به مطالعه در مورد بافت خونهای تاریخی هستین، درباره این خونه باید گفت که درون گرایی و فشردگی فضاها از مهم ترین ویژگیهای معماری بنا بوده و دیگه خصوصیات اون مربوط به به کار گیری مصالح بوم آورد مانند چوب، خشت و گل، بام تخت، پنجرههای کوچیک و تراس های ستوندار رو به حیاطه.
خونه تاریخی خواجوی تو یه قسمت یه طبقه و در قسمتی دیگه دارای دو طبقه س و در کل ۶ اتاق و هر اتاق تنها یه پنجره و یه در چوبی رو به حیاط داره.
بازدید از خونهای تاریخی در استانای جور واجور کشور، شما رو با واقعیتای تاریخی و سبک زندگی مردمون اون دیار آشنا می کنه که خالی از لطف نیس.
سفر هیجانی به شاهکوه
یکی از عکاسان شبکه خبری اسپوتنیک روسیه، تازگیا سفری به شاهکوه داشته و از لنز دوربین خود، به شکار لحظه های ناب در این روستای تاریخی و جذاب استان گلستان رفته که در ادامه، سفری داریم با این عکاس به طبیعت و زیباییای شاهکوه.
پیشنهادای شاهکوه گردی
۱- اگه خواهان اقامت در داهات هستین، قبل از سفر، فرصتای اقامتی رو از اداره کل گردشگری استان گلستان جویا شید.
۲- شاهکوه، یکی از مقصدهای داهات گردی در استان سرسبز و جذاب گلستانه که واسه سفر به اون، از فرصتای اقامتی شهرستان گرگان که یکی از مقصدهای نوروز گردی هموطنان هم میشه، میشه بهره برد.
۳- اگه عاشق چشمه هستین، شاهکوه، چشمه خوبی داره.
چشمه ضلع شمالی کاروانسرایی که گفتیم، جاییه که میشه به دل طبیعت زد.
۴- اگه خواهان بازدید از کاروانسری تاریخی شاهکوه هستین، باید در راه تاریخی خراسان به شاهرود، به بازدید این عمارت برید.
۵- اگه در نوروز به شاهکو سفر کنین، می تونین از بازیای محلی داهات باخبر شید. از بازیهای محلی داهات میتوان به کشتی با شال، کمربندبازی و کلنگ بازی اشاره کرد.
موسیقی محلی همراه با نی و نغمههای محلی در مراسم عروسی و شادی به اجرا درمیآید.
۶- یکی از سوغات شاهکوه، خرید صنایع دستی به خصوص لباسای محلیه. پوشاک مردم داهات از لباسهای معمولی و عادی تشکیل شدهاست، ولی میانسالان و کهنسالان داهات، از لباس محلی استفاده میکنن. مردان داهات معمولاً کلاههای پشمی و نخی بر سر میگذارن و زنان هم، از لباسهای محلی مازندرانی شامل دامنهای پرچین، پیراهن بلند، شلوار، نیم تنه و روسری استفاده میکنن.
۷- در شاهکوه، میشه غذاهای محلی خورد. غذاهای محلی داهات شامل شکلای جور واجور آش، آبگوشت، کباب و شکلای جور واجور خورشها هستش.
مواد لبنی شیر، پنیر، ماست و کره از غذاهای مکمل روستاییانه.
جالبه بدونین، دکتر علی اکبر جلالی (فوق دکترای برق از دانشگاه اوکلاهاما و استاد نمونه دانشگاه علم و صنعت)، از فعالان فناوری اطلاعات و ارتباطات کشورمون، یکی از مفاخر این روستای تاریخی هستش.