دسته: پایان نامه ها

45/4 ±9/14
غیر برتر
45
41/2 ±6/3
88/1 ±7/2
93/1 ±8/2
06/3 ±4/6
90
01/2 ±5/4
90/2 ±7/3
76/2 ±1/4
83/3 ±7/8
135
20/2 ±2/6
09/3 ±7/3
13/3 ±6/5
44/4 ±7/11 ذوزنقه میانی برتر
45
76/2 ±1/7
85/3 ±8/5
47/4 ±5/6
76/1 ±3/11
90
61/2 ±2/12
53/5 ±7/9
83/3 ±7/10
53/5 ±3/16
135
25/2 ±2/15
58/6 ±4/11
84/3 ±1/14
16/1 ±5/22
غیر برتر
45
4/5 ±9/5
21/2 ±7/4
04/3 ±2/4
28/3 ±1/9
90
4/5 ±5/9
21/4 ±7/6
83/2 ±6/7
42/5 ±9/14
135
48/2 ±8/12
60/5 ±9/8
77/3 ±7/10
25/9 ±4/19 ذوزنقه پایینی برتر
45
76/2 ±1/6
12/3 ±7/4
36/3 ±7/5
5/1 ±6/10
90
02/3 ±5/10
94/4 ±7
97/2 ±2/10
03/6 ±8/14
135
88/2 ±1/14
30/5 ±2/10
02/3 ±5/12
52/9 ±6/20
غیر برتر
45
11/2 ±6/4
76/2 ±9/3
2/2 ±2/3
43/1 ±5/7
90
12/4 ±9/7
86/3 ±5/5
69/2 ±2/7
21/5 ±1/14
135
98/2 ±3/11
6/5 ±1/8
85/2 ±8/10
01/8 ±9/18 پشتی بزرگ برتر
45
55/0 ±17/1
50/0 ±85/0
58/0 ±04/1
81/0 ±54/1
90
79/0 ±8/1
79/0 ±82/1
68/0 ±6/1
99/0 ±9/4
135
07/1 ±6/2
68/0 ±69/1
36/1 ±2/2
11/2 ±6/5
غیر برتر
45
25/0 ±74/0
38/0 ±74/0
35/0 ±59/0
48/0 ±38/1
90
78/0 ±6/1
58/0 ±96/0
70/0 ±4/1
08/1 ±3/3
135
31/1 ±8/2
54/0 ±41/1
91/0 ±8/1
58/1 ±5/4
دندانه‌ای قدامی برتر
45
75/2 ±7/6
6/2 ±1/5
46/3 ±7/5
51/3 ±1/11
90
78/2 ±8/11
6/2 ±1/8
9/2 ±7/9
48/4 ±9/15
135
78/2 ±8/19
93/2 ±2/15
04/3 ±8/16
41/3 ±1/25
غیر برتر
45
57/2 ±2/3
09/2 ±2/3
31/2 ±4/3
13/4 ±3/9
90
92/3 ±9/8
49/2 ±9/5
2/3 ±4/7
19/4 ±4/14
135
19/3 ±7/16
82/2 ±8/11
31/2 ±7/12
42/4 ±4/22
4-16: سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه (برحسب درصد MVC) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی
عضلات
شانه
زاویه
شنا
هندبال
تنیس
غیر ورزشکار دلتوئید میانی برتر
45
68/6 ±5/17
4/7 ±9/16
47/9 ±4/17
39/6 ±3/21
90
41/11 ±5/37
67/9 ±2/35
7/11 ±8/35
83/13 ±4/43
135
50/10 ±7/42
52/8 ±5/40
22/10 ±3/42
5/9 ±1/48
غیر برتر
45
7/6 ±1/16
06/6 ± 2/15
22/8 ± 9/16
88/5 ± 8/17
90
7/10±8/35
34/10 ±3/32
63/12 ±1/33
28/14 ±5/40
135
53/10 ±9/38
35/8 ±1/36
34/10 ±1/39
31/13 ±2/45 دلتوئید قدامی برتر
45
16/10 ±8/23
30/14 ±7/22
85/13 ±9/23
68/8 ±5/27
90
72/16 ±8/46
97/15 ±3/46
95/16 ±8/48
05/13 ±2/53
135
41/13 ±9/51
31/15 ±7/36
31/15 ±7/36
09/13 ±3/59
غیر برتر
45
75/7 ±1/21
53/13 ±8/19
75/11 ±8/20
64/8 ±1/23
90
23/13 ±1/44
04/15 ±1/43
31/17 ±7/45
09/13 ±4/49
135
06/14 ±6/48
24/15 ±30/33
07/16 ±6/47
15/9 ±2/55
ذوزنقه فوقانی برتر
45
26/9 ±4/16
33/11 ±1/15
72/10 ±5/14
62/6 ±1/21
90
45/13 ±6/40
03/13 ±7/39
21/15 ±8/38
44/12 ±4/45
135
69/13 ±9/44
5/12 ±8/33
29/14 ±7/40
78/8 ±1/50
غیر برتر
45
40/9 ±8/14
82/10 ±7/12
34/10 ±8/12
18/7 ±9/17
90
27/13 ±1/39
57/12 ±7/37
3/13 ±1/35
2/12 ±2/42
135
7/12 ±6/40
34/11 ±5/29
36/14 ±3/37
22/10 ±2/47 تحت خاری برتر
45
25/5 ±7/8
79/5 ±3/7
83/6 ±7/8
76/4 ±3/12
90
28/7 ±3/15
41/6 ±3/14
66/5 ±1/15
41/7 ±5/20
135
58/6 ±4/19
92/5 ±7/11
86/3 ±6/7
11/4 ±5/23
غیر برتر
45
27/5 ±1/7
02/6 ±9/5
04/6 ±4/7
37/4 ±6/9
90
89/6 ±6/13
48/6 ±3/12
52/5 ±5/12
5/7 ±9/16
135
66/5 ±1/17
07/5 ±3/8
03/6 ±3/16
13/4 ±8/19 ذوزنقه میانی برتر
45
06/10 ±1/15
87/10 ±5/14
58/16 ±7/17
02/9 ±2/21
90
91/15 ±3/27
94/14 ±1/26
29/19 ±7/25
92/16 ±8/32
135
92/14 ±6/30
5/13 ±3/18
91/13 ±9/27
73/11 ±4/36
غیر برتر
45
42/9 ±14
2/10 ±2/12
54/15 ±3/15
64/8 ±9/17
90
17/16 ±6/25
44/14 ±1/24
09/11 ±4/21
05/16 ±1/29
135
76/13±9/27
58/12 ±6/14
42/11 ±9/23
83/10 ±7/33 ذوزنقه پایینی برتر
45
5/9 ±5/13
18/11 ±5/12
08/10 ±7/12
02/7 ±2/18
90
78/11 ±2/33
47/11 ±3/31
33/13 ±1/30
19/12 ±6/38
135
83/11 ±9/43
74/11 ±1/42
77/13 ±9/41
37/9 ±5/49
غیر برتر
45
68/9 ±8/11
68/8 ±3/10
13/8 ±8/10
34/6 ±6/14
90
92/11 ±7/31
79/11 ±3/28
31/12 ±9/26
73/11 ±35
135
61/17 ±3/37
29/12 ±2/39
53/14 ±3/38
42/10 ±1/46 پشتی بزرگ برتر
45
11/3 ±5/4
29/2 ±2/3
58/3 ±16/4
14/3 ±1/7
90
86/2 ±7/11
63/2 ±5/9
15/4 ±2/10
74/3 ±5/14
135
08/3 ±2/10
89/2 ±8/9
36/3 ±3/11
42/4 ±6/15
غیر برتر
45
61/2 ±6/3
15/1 ±9/1
46/2 ±31/2
78/2 ±33/5
90
95/2 ±6/10
42/2 ±9/7
2/4 ±1/8
65/3 ±5/11
135
21/3 ±1/8
78/3 ±1/7
2/3 ±4/9
92/3 ±4/13 دندانه‌ای قدامی برتر
45
59/5 ±7/13
3/5 ±8/12
62/5 ±5/12
72/5 ±9/17
90
73/5±3/38
30/5 ±8/37
26/6 ±7/37
33/5 ±5/44
135
43/4 ±1/45
28/4 ±2/46
58/4 ±9/41
05/3 ±3/52
غیر برتر
45
79/5 ±5/12
68/5 ±5/10
53/5 ±3/10
46/5 ±6/13
90
51/8 ±4/36
96/5 ±7/33
69/6 ±2/34
68/5 ±1/42
135
59/5 ±43
7/53 ±1/43
02/4 ±3/37
54/4 ±8/49
4-2-4-4 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن
در این قس مت اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی بین عضلات مجموعه شانه (عضلات مفصل شانه (گلنوهومرال) و عضلات اسکاپولوتراسیک) در گروه‌های مختلف تحقیق طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن (حالت دینامیک) در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار خارجی آورده شده و در ادامه اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی بین عضلات مجموعه شانه در گروه‌های مختلف تحقیق در حالت نگهداری ابداکشن بازو (پوزیشن ایستا) در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار خارجی آورده می‌شود.
4-2-4-4-1 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن
در جداول 4-17 و 4-18 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه (میانگین± انحراف استاندارد) در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی آورده شده است. همان‌طور که در فصل سوم ذکر شد نسبت هم انقباضی عضلات از فرمول نسبت هم انقباضی که توسط رادولف و همکارانش47 ارائه‌شده است (Rudolph et al, 2000) محاسبه شد. بر طبق این فرمول، هم انقباضی بالا دلالت‌کننده سطح فعالیت بالای دو عضله درحالی‌که هم انقباضی کم دلالت‌کننده سطح فعالیت کم دو عضله یا سطح فعالیت بالای یک عضله در امتداد با سطح کم فعالیت عضله دیگر می‌باشد (Rudolph et al, 2000, Myers et al, 2009).
جدول 4-17: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن بدون اعمال بار خارجی
هم انقباضی
شانه
زاویه
غیر ورزشکار
شنا
هندبال
تنیس ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی برتر
45-0
6/7±3/11
5/4±9/5
5/2±6/3
3/2±9/4
90-0
9/8±5/27
08/7±2/17
9/6±3/8
03/4±3/14
135-0
1/9±3/37
6/7±8/28
8/12±7/12
5/4±9/24
غیر برتر
45-0
4/3±6/7
9/1±7/3
6/1±9/2
3/2±6/3
90-0
3/7±8/21
2/6±1/12
9/2±3/4
6/4±06/9
135-0
6/9±5/30
3/7±4/23
3/7±1/8
4/4±6/15 ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی برتر
45-0
4/8±1/12
1/5±08/6
4/3±4/4
3/2±2/5
90-0
5/5±03/23
02/7±6/17
04/7±1/10
9/1±8/14
135-0
4/4±9/29
4/6±4/24
6/8±5/11
05/6±8/21
غیر برتر
45-0
02/3±09/6
4/1±2/3
3/1±6/2
3
90-0
8/5±07/19
8/24±3/21
4/3±7/4
2/4±2/8
135-0
06/7±5/24
9/5±7/17
9/4±5/6
4/2±8/14 ذوزنقه تحتانی- دندانه‌ای قدامی برتر
45-0
4/6±4/10
3/5±8/5
2/3±2/4
3/2±4/5
90-0
4/4±8/23
5/6±6/16
6/6±6/9
1/4±9/13
135-0
6/4±9/31
9/4±07/23
5/5±2/8
6/6±3/20
غیر برتر
45-0
4/4±2/8
9/1±9/3
6/1±1/3
6/1±5/3
90-0
7/4±05/19
5/5±5/11
02/3±6/4
6/3±8/7
135-0
8/5±3/25
7/3±9/17
7/4±8/7
5/3±7/14
تحت خاری- دلتوئید میانی برتر
45-0
08/4±4/7
4/4±2/7
1/5±01/6
2/4±8/6
90-0
01/4±3/8
1/4±3/8
8/4±6/5
3/3±1/7
135-0
05/4±4/12
4/4±7/8
1/2±1/3
5/3±7/7
غیر برتر
45-0
8/2±5/5
3/3±2/4
5/1±3/2
7/2±5/3
90-0
5/3±3/8
2/3±7/6
9/1±2/3
1/4±9/6
135-0
1/4±2/10
7/2±01/6
2/1±2/2
2/3±1/5
تحت خاری- دلتوئید قدامی برتر
45-0
8/3±8/6
2/4±8/6
6/4±6/5
06/4±3/6
90-0
8/3±9/7
9/3±9/7
4/4±2/5
2/3±9/6
135-0
8/3±1/12
3/4±5/8
02/2±03/3
4/3±4/7
غیر برتر
45-0
7/2±2/5
07/3±9/3
5/1±3/2
5/2±3/3
90-0
6/3±6/5
1/2±1/5
8/1±7/2
8/2±1/5
135-0
9/3±06/10
7/2±8/5
1/1±1/2
2/3±1/5
دلتوئید قدامی- پشتی بزرگ
برتر
45-0
4/1±4/2
01/2±5/2
94/0±8/1
72/0±9/1
90-0
3/2±7/6
2±06/3
75/0±7/1
3/1±9/2
135-0
3/3±2/7
1/2±03/4
4/1±9/2
7/1±4/4
غیر برتر
45-0
1±2
1/1±8/1
81/0±3/1
92/0±4/1
90-0
7/1±2/4
89/0±3/2
56/0±4/1
02/1±2/2
135-0
3/2±03/6
2±7/3
02/1±4/2
08/1±3/2 دلتوئید میانی – پشتی بزرگ
برتر
45-0
4/1±3/2
8/1±4/2
89/0±8/1
72/0±8/1
90-0
1/2±4/6
9/1±9/2
73/0±6/1
3/1±9/2
135-0
2/3±1/7
1/2±9/3
3/1±8/2
6/1±3/4
غیر برتر
45-0
97/0±9/1
08/1±7/1
72/0±2/1
87/0±3/1
90-0
7/1±1/4
85/0±2/2
51/0±3/1
1±1/2
135-0
3/2±9/5
9/1±6/3
01/1±3/2
06/1±3/2 جدول 4-18: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی
هم انقباضی
شانه
زاویه
غیر ورزشکار
شنا
هندبال
تنیس ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی برتر
45-0
04/15±4/20
3/8±7/16
4/9±5/10
06/10±9/20
90-0
1/18±6/51
2/13±1/44
8/26±3/29
2/5±5/39
135-0
08/15±1/60
7/12±9/51
2/29±7/32
3/14±4/48
غیر برتر
45-0
5/14±1/17
6/9±9/14
8/5±1/6
6/8±9/16
90-0
5/21±1/44
05/16±3/37
3/22±5/23
6/11±4/34
135-0
1/19±8/51
9/9±8/48
8/25±7/29
3/13±3/43 ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی برتر
45-0
6/13±1/21
02/10±03/18
02/10±02/11
5/10±2/19
90-0
09/15±03/49
5/11±7/40
1/28±4/28
7/16±05/36
135-0
1/10±2/51
4/12±9/41
2/31±7/27
4/25±4/34
غیر برتر
45-0
3/11±4/16
9/9±2/15
6/6±02/6
7/9±4/15
90-0
1/17±3/41
2/9±3/36
2/22±5/23
6/20±6/34
135-0
6/10±9/44
6/20±7/43
2/26±8/25
6/21±7/34 ذوزنقه تحتانی- دندانه‌ای قدامی برتر
45-0
2/13±2/21
5/9±2/19
08/9±2/11
3/12±7/17 < br />90-0
6/14±5/48
6/12±1/42
3/22±5/27
03/7±6/13
135-0
4/10±6/51
7/9±5/44
7/27±7/31
19±7/44
غیر برتر
45-0
09/16±05/17
4/8±6/15
1/6±3/6
8/10±1/15
90-0
3/15±6/40
3/12±05/39
06/18±2/22
6/16±2/33
135-0
9/7±8/43
07/11±1/38
7/23±6/26
4/18±2/43
تحت خاری- دلتوئید]]>

3-5-2-2-1-8 پشتی بزرگ
بعد از لمس کتف، الکترودها تقریباً 4 سانتی‌متر زیر نوک پایینی کتف45، فاصله بین ستون فقرات و لبه خارجی تنه در زاویه‌ای مایل (تقریباً 25 درجه) قرار می‌گرفت. شکل 3-9: محل قرارگیری الکترودها برای عضله پشتی بزرگ
3-5-2-3 روش جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات الکترومیوگرافی
پس از آماده‌سازی پوست، نصب الکترودها و آشنایی آزمودنی با آزمون‌های اندازه‌گیری، آزمودنی به‌صورت تصادفی فلش کارتهایی که بر روی آن آزمون‌های مختلف اندازهگیری نوشته‌شده بود را انتخاب می‌کرد. هدف از تهیه فلش کارت‌ها به‌منظور تصادفی بودن آزمون‌ها بود. برای اندازه‌گیری اطلاعات EMG تعداد 10 فلش کارت تهیه‌شده بود. فلش کارتهای مربوط به اطلاعات EMG در مورد اندازهگیری اطلاعات EMG در زوایای 45،90،135 و 160 درجه ابداکشن شانه در دست برتر و غیر برتر در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی بود (4 وضعیت ابداکشن (زوایای 45،90،135 و 160 درجه) × 2 وضعیت دست برتر و غیر برتر × 2 شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی). در مرحله اول آزمودنی یکی از فلش کارت‌های مربوط به دست برتر و غیر برتر را به‌صورت تصادفی انتخاب می‌کرد سپس آزمون‌های ابداکشن در پوزیشنها و وضعیت‌های مختلف آن دست را انتخاب می‌کرد. آزمودنی هر آزمون را دو بار با 30 ثانیه استراحت بین تکرارها انجام می‌داد و میانگین تکرارها جهت تجزیه‌وتحلیل موردبررسی قرار می‌گرفت.
آزمودن‌های حرکت الویشن بازو در سطح اسکاپشن به شرح ذیل بود:
1- انجام ابداکشن 160 درجه شانه (از صفر تا 160 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 4 ثانیه.
2- انجام ابداکشن 45 درجه شانه (از صفر تا 45 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 1 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه.
3- انجام ابداکشن 90 درجه شانه (از صفر تا 90 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 2 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه.
4- انجام ابداکشن 135 درجه شانه (از صفر تا 135 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 3 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه. شکل 3-10: شکل شماتیک از انجام آزمون‌های ابداکشن شانه برای جمع‌آوری اطلاعات EMG
ریتم حرکت در زوایای مختلف ابداکشن شانه توسط مترونوم کنترل‌شده بود. به‌منظور کنترل حرکت ابداکشن در سطح اسکاپشن از یک پایه فلزی استفاده‌شده بود. این پایه 30 درجه قدام نسبت به سطح فرونتال قرارگرفته بود (شکل 3-11). زوایای 45،90،135 و 160 درجه برای هر آزمودنی با استفاده از یک بست فلزی که قابل‌انتقال بود بر روی پایه فلزی مشخص می‌شد (با استفاده از اینکلینومتر مقدار زاویه ابداکشن هر آزمودنی مشخص می‌شد و بست فلزی بر روی پایه فلزی در آن زاویه تنظیم میشد). به‌منظور جلوگیری از حرکت جانبی سر و تنه در حین انجام آزمون‌ها از آزمودنی خواسته‌شده بود تا به هدف مشخص‌شده در راستای دید او در فاصله 2 متری نگاه کند. از یک فرد کمکی جهت تائید پوزیشن مناسب و صحیح شروع و ادامه حرکت صحیح ابداکشن استفاده شده بود. این فرد در پشت سر آزمودنی بافاصله قرار میگرفت و حرکت را تائید میکرد. شکل 3-11: انجام ابداکشن شانه در 45 درجه ابداکشن در سطح اسکاپشن با اعمال بار خارجی
جهت محاسبه الگوی فراخوانی عضلات از اولین آزمون حرکت ابداکشن (انجام ابداکشن 160 درجه شانه (از صفر تا 160 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 4 ثانیه) و جهت محاسبه سطح فعالیت عضلات و نسبت هم انقباضی از سه آزمون دیگر حرکت ابداکشن هم در حالت دینامیک و هم در حالت ایستا استفاده شد. به‌عنوان‌مثال در دومین آزمون حرکت ابداکشن از اطلاعات انجام ابداکشن 45 درجه شانه (از صفر تا 45 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 1 ثانیه جهت بررسی سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات در حالت دینامیک (45-0 درجه) و از اطلاعات نگه‌داری بازو در ابداکشن 45 درجه به مدت 3 ثانیه برای بررسی اطلاعات سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات در حالت ایستا در این زاویه استفاده شد. پس از انجام آزمون‌های حرکت ابداکشن آزمون‌های MVIC (حداکثر انقباض ایزومتریک اختیاری) عضلات مربوطه کسب می‌شد. معمولاً آزمودنی‌ها آزمون‌های MVIC و آزمون‌های مختلف ابداکشن دست برتر یا غیر برتر (به‌صورت تصادفی) را در یک جلسه و در جلسه دیگر آزمون‌های MVIC و آزمون‌های مختلف ابداکشن دست دیگر را انجام می‌دادند. در هر دو جلسه آزمون‌های MVIC در پایان کار گرفته می‌شد تا اثر خستگی عضلات تأثیرگذار نباشد. فاصله زمانی 30 ثانیه استراحت بین تکرار هر آزمون ابداکشن و 3 دقیقه استراحت بین آزمونهای MVIC، جهت پیشگیری از خستگی در نظر گرفته‌شده بود.
برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از الکترومیوگرافی در متغیر سطح فعالیت، از نرم‌افزار Mega Win و فیلتر میان‌گذر 10 تا 450 هرتز استفاده شد. بدین منظور برای نرمال کردن سیگنال‌های الکترومیوگرافی، اطلاعات RMS هر عضله به مقدار حداکثر انقباض ایزومتریک (MVIC) آن عضله تقسیم و سپس در عدد صد ضرب گردید. در این مورد برای محاسبه سطح فعالیت عضلات درحرکت دینامیک ابداکشن (از صفر تا 45 درجه ب ه مدت یک ثانیه، صفرتا 90 درجه به مدت دو ثانیه، صفر تا 135 درجه به مدت سه ثانیه) اطلاعات RMS هر عضله در مدت‌زمان اجرای هر حرکت بر مقدار حداکثر انقباض ایزومتریک (MVIC) آن عضله تقسیم و سپس در عدد صد ضرب میگردید. در حالت ایستا نیز اطلاعات RMS هر عضله در مدت‌زمان نگه‌داری پوزیشن ابداکشن (45، 90 و 135 درجه) بر مقدار حداکثر انقباض ایزومتریک (MVIC) آن عضله تقسیم و سپس در عدد صد ضرب می‌گردید.
در مورد ترتیب فراخوانی عضلات، زمان شروع به فعالیت اولین عضله به‌عنوان مبنا در نظر گرفته می‌شد و زمان شروع به فعالیت سایر عضلات از این زمان کم شده و نسبت به آن‌ سنجیده میشد (زمان شروع نسبی). درواقع تقدم و تأخر ترتیب فعال شدن عضلات بر اساس اختلاف از زمان عضله‌ای است که زودتر شروع به فعالیت می‌کند. در مطالعات روش‌های مختلفی برای تعیین شروع فعالیت عضله گزارش‌شده است.
1. گذشتن آستانه فعالیت الکتریکی عضله در ارتباط با 10 درصد حداکثر انقباض اختیاری (Cools et al. 2002,2003) یا 20 درصد حداکثر انقباض اختیاری (lllyés and Kiss, 2006)
2. گذشتن میانگین فعالیت الکتریکی خط پایه با دو انحراف استاندارد (Moraes et al., 2008) یا سه انحراف استاندارد (Barden et al., 2005.)
در این مطالعه از روش دوم گذشتن میانگین فعالیت خط پایه با دو انحراف استاندارد (Moraes et al., 2008) استفاده گردید. در این مورد دادهها بعد از یکسویه شدن با فیلتر باترورث46 1/3 هرتز پالایش میشدند.
جهت محاسبه نسبت هم انقباضی عضلات سینرژیست کتف (عضلات اسکاپولوتراسیک) (ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی، ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی، ذوزنقه تحتانی- دندانهای قدامی) و جهت محاسبه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه (دلتوئید میانی – پشتی بزرگ، دلتوئید قدامی- پشتی بزرگ، تحت خاری- دلتوئید میانی، تحت خاری- دلتوئید قدامی) از فرمول نسبت هم انقباضی که توسط رادولف و همکارانش ارائه‌شده است (Rudolph et al, 2000) استفاده شد. با استفاده از معادله بالا، هم انقباضی بالا دلالت‌کننده سطح فعالیت بالای دو عضله درحالی‌که هم انقباضی کم دلالت‌کننده سطح فعالیت کم دو عضله یا سطح فعالیت بالای یک عضله در امتداد با سطح کم فعالیت عضله دیگر می‌باشد (Rudolph KS et al, 2000, Myers et al, 2009).
بدین منظور اطلاعات EMG نرمالایز شده برای هر عضله (مقدار RMS تقسیم بر MVIC ضربدر صد) در فرمول مربوطه قرار می‌گرفت و نسبت هم انقباضی عضلات مختلف محاسبه می‌شد.
3-5-2-4 روش اندازه‌گیری MVIC عضلات
اطلاعات حداکثر انقباض اختیاری عضلات با استفاده از حرکات زیر به دست آمد (Wickham et al, 2010).
1. انجام ابداکشن در 90 درجه الویشن بازو در سطح فرونتال در برابر مقاومت.
2. انجام فلکشن در 90 درجه الویشن بازو در سطح ساجیتال در برابر مقاومت.
3- انجام ابداکشن در 90 درجه الویشن بازو در سطح اسکاپشن در برابر مقاومت.
4. انجام ریترکشن درحالی‌که دست‌ها در کنار بدن قرارگرفته بودند در برابر مقاومت.
5. انجام اکستنشن در صفر درجه الویشن شانه در سطح ساجیتال در برابر مقاومت.
6. انجام چرخش خارجی در 90 درجه الویشن شانه با چرخش خنثی در برابر مقاومت.
تمامی این حرکات در پوزیشنهای یادشده درحالی‌که آزمودنی بر روی صندلی نشسته بود با اعمال مقاومت برای دست برتر و غیر برتر انجام می‌شد. پشت آزمودنیها از صندلی فاصله داشت و در تمامی موارد از آزمودنی‌ها خواسته‌شده بود که بدون انحراف جانبی سر و تنه و بدون کمک از دست دیگر با حداکثر تلاش حرکات موردنظر را به مدت 3 ثانیه انجام دهند. بیشترین فعالیت عضلات در این 6 حرکت به‌عنوان حداکثر مقدار MVIC آن عضله در نظر گرفته میشد. فاصله بین این 3 ثانیه انقباض جهت تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار میگرفت. 3 دقیقه استراحت بین هر آزمون MVIC برای جلوگیری از خستگی در نظر گرفته شده بود. آزمودنی هر حرکت را دو بار انجام می‌داد و میانگین تکرارها برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار می‌گرفت.
3-5-2-5 روش اندازه‌گیری ریتم اسکاپولوهومرال
برای اندازهگیری ریتم اسکاپولوهومرال در این مطالعه از دو روش تکنیک عکس گرفتن و اینکلینومتر استفاده شد. هدف استفاده از این دو روش اولاً تعیین روایی بین این دو روش و ثانیاً با توجه به اینکه استفاده از اینکینومتر دارای مزایایی ازجمله قابل‌حمل بودن، روش ساده استفاده و محاسبه، ارزان بودن و غیرتهاجمی بودن برای اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف می‌باشد (روایی استفاده از اینکلینومتر برای تعیین چرخش بالایی کتف با سیستم ردیابی الکترومغناطیسی سه‌بعدی نیز قبلاً توسط جانسون و همکارانش در سال 2001 تأییدشده است (Johnson et al, 2001)) و با توجه به اینکه کلینسینها اغلب ترجیح می‌دهند از این وسیله در ارزیابی‌های کلینیکی خود استفاده کنند، بدین منظور قصد استفاده از این دو روش برای اندازه‌گیری و محاسبه ریتم اسکاپولوهومرال را داریم.
3-5-2-5-1 اندازه‌گیری ریتم اسکاپولوهومرال با تکنیک عکس گرفتن
در تکنیک عکس گرفتن، پس از تعیین و علامت‌دار کردن لندمارکهای استخوانی بر روی کتف و ستون فقرات (مهره دوم پشتی، پنجم کمری و خار کتف) از آزمودنی در حالت ایستاده خواسته می‌شد تا اکستنشن کامل آرنج، وضعیت خنثی مچ را انجام دهند. از آزمودنی خواسته می‌شد تا به‌طور فعال ابداکشن بازوی برتر یا غیر برتر را در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی (به‌صورت تصادفی) را در سطح اسکاپشن انجام دهد و در 45، 90 و 135 درجه نگه دارد). از آزمودنی خواسته شده بود هر 45 درجه حرکت را در 1 ثانیه انجام دهد، این کار با مترونوم تنظیم شده بود. زوایای ابداکشن شانه برای هر آزمودنی قبل از شروع حرکت بر روی میله فلزی که به‌منظور انجام صحیح ابداکشن شانه در سطح اسکاپشن تهیه شده بود، با استفاده از یک بست فلزی مشخص شده بود (با استفاده از اینکلینومتر زوایای ابداکشن 45، 90 و 135 درجه هر آزمودنی بر روی میله فلزی مشخص شده بود، اینکلینومتر به‌طور عمودی دقیقاً زیر سر متحرک دلتوئید با استفاده از یک نوار متصل به بازو شده بود). در هر یک از زوایای ابداکشن یادشده از پشت آزمودنی عکس گرفته می‌شد (ارتفاع پایه دوربین با توجه به قد هر شخص تعیین میشد) و با استفاده از نرم‌افزار اتوکد میزان چرخش بالایی کتف بر اساس زاویه میان خط مهره دوم پشتی تا پنجم کمری و خار کتف محاسبه می‌شد (Yano]]>

در طی الویشن شانه در سطح ساجیتال، مطالعات مختلفی یک فاز اولیهای گزارش کردهاند که کتف مشارکت کمی در طی الویشن شانه دارد (Inman et al., 1944; Fung et al., 2001, McClure et al., 2001); این فاز اولیه، دامنهای از 0 تا 90 درجه (Fung et al,.2001)، 0 تا 60 درجه (Inman et al., 1944) و 0 تا 30 درجه (McClure et al., 2001) گزارش‌شده است. علاوه بر این، بعضی مطالعات گزارش کردهاند که بیشترین مقدار چرخش کتف بین 80 تا 140 درجه (Bagg & Forrest, 1988)، یا بین 30 تا 60 درجه (Mandalidis et al, 1999) الویشن بازو اتفاق می‌افتد. باوجوداین بعضی مطالعات فاز اولیه که در آن کتف حرکت ناچیزی دارد را حذف کردهاند (Van der Helm & Pronk, 1995; Ludewiget al, 2009). بیشتر محققین اعتقاددارند که در طی الویشن شانه کتف چرخش بالایی، تیلت خلفی و چرخش خارجی پیدا می‌کند (Inman et al., 1944; Van der Helm & Pronk, 1995 Fung et al., 2001; McClure et al., 2001; Ludewig et al., 2009). چرخش خارجی و تیلت خلفی تقریباً در 90 درجه الویشن بازو (Ludewig et al, 2009) یا بعد از 90 درجه الویشن بازو (McClure et al, 2001) اتفاق میافتد.
سطوح آناتومیکی مختلف، الگوی حرکت مختلف کتف را نشان داده است. در طی الویشن شانه، کتف در 60 درجه صفحه فرونتال چرخش بالایی بیشتری نسبت به دو سطح دیگر حرکتی دارد (Fung et al, 2001; Ludewig et al, 2009). در 90 درجه و 120 درجه الویشن شانه، چرخش بالایی بیشتری در سطح فرونتال نسبت به دو سطح دیگر مشاهده‌شده است (Ludewig et al, 2009). چرخش داخلی کتف در طی الویشن در هر سه سطح کاهش می‌یابد. باوجوداین کتف چرخش داخلی بیشتری در سطح ساجیتال و چرخش داخلی کمتری در سطح فرونتال نسبت به سطح اسکاپشن دارد (Fung et al, 2001; Ludewig et al, 2009). بر طبق گزارش‌های لودویگ و همکارانش (2009) تفاوتی میان سه سطح حرکتی الویشن بازو برای تیلت کتف وجود ندارد. باوجوداین فانگ و همکارانش (2001) اختلاف معنی‌داری در تیلت خلفی کتف در 30 و 40 درجه الویشن شانه گزارش کردند به‌طوری‌که کتف تیلت خلفی بیشتری در سطح ساجیتال نسبت به دو سطح دیگر داشت. مک کلور و همکارانش36 (2001) نتیجه‌گیری کردند که اگرچه بعضی اختلافات ممکن است بین سطوح آناتومیکی وجود داشته باشد اما الگوی حرکت به‌طور ذاتی تغییر نمیکند (McClure et al, 2001). همچنین میرز و همکارانش37 (2005) گزارش کردند که ورزشکاران پرتاب از بالای سر افزایش چرخش بالایی، چرخش داخلی و ریترکشن کتف در طی الویشن شانه نسبت به غیر ورزشکاران نشان دادند (Myers et al., 2005). 2-3-2-2 حرکات کتف در بیماران با گیرافتادگی شانه
مطالعات با استفاده از رادیوگرافی نشان دادند که کاهش چرخش بالایی کتف در 90 درجه ابداکشن در بیماران با سندروم گیرافتادگی وجود دارد (Endo et al, 2001). مک کلور و همکارانش (McClure et al, 2006) گزارش کردند که بیماران با سندروم گیرافتادگی الگوی کینماتیک کتف متفاوتی در طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن دارند. در 90 درجه اسکاپشن، بیماران افزایش چرخش بالایی داشتند. افزایش تیلت خلفی همچنین در 120 درجه اسکاپشن در بیماران مشاهده شد. باوجوداین لودویگ و همکارانش (Ludewig et al, 2000) یافتههای تقریباً مخالفی را گزارش کردند. در مقایسه با کارگران ساختمانی سالم، کسانی که به سندروم گیرافتادگی مبتلا بودند کاهش چرخش بالایی در 60 درجه و کاهش تیلت خلفی در 120 درجه اسکاپشن گزارش کردند. علاوه بر این، درحالی‌که کتف تمایل به تیلت خلفی در سرتاسر دامنه حرکتی از 60 درجه تا 120 درجه در کارگران سالم داشت کارگران با سندروم گیرافتادگی تیلت قدامی کتف را نشان دادند. در بیماران با پارگی عضلات روتیتورکاف، افزایش چرخش بالایی کتف نسبت به ابداکشن بازو در دامنه کامل حرکتی با بیش از 90 درجه اسکاپشن با استفاده از تکنیک رادیوگرافی (Poppen et al, 1976، Yamaguchi et al, 2000) و در اواسط دامنه حرکتی با استفاده از تکنیک ردیابی الکترومغناطیسی مشاهده شد (Mell et al, 2005). مک کولی و همکارانش (McCully et al, 2006) با مسدود کردن عصب فوق کتفی برای نقص عملکردی عضلات روتیتورکاف در آزمودنی-مای سالم افزایش چرخش بالایی زیر 90 درجه اسکاپشن و افزایش چرخش داخلی فراتر از 70 درجه اسکاپشن را گزارش کردند.
مطالعات در مورد ورزشکاران پرتاب از بالای سر با نشانههای بیماری محدود هستند. مطالعات اینکلینومتری کاهش معنیداری در چرخش بالایی در شناگران با سندروم گیرافتادگی را نشان ندادند (Su et al, 2004). در بازیکنان بیسبال با سندروم گیرافتادگی داخلی، افزایش تیلت خلفی کتف با استفاده از ردیابی دینامیکی الکترومغناطیسی در طی اسکاپشن در مقایسه با بازیکنان بیسبال سالم مشاهده شد (Su et al, 2004).
به‌طور خلاصه اکثر محققین، کاهش چرخش بالایی، چرخش خارجی و تیلت خلفی کتف را در افراد با گیرافتادگی شانه گزارش کردهاند (Lukasiewicz et al., 1999; Ludewig & Cook, 2000; He´bert et al., 2002, Endo et al., 2004); در مقابل یک مطالعه چرخش بالایی بیشتر و تیلت خلفی بیشتر در افراد با گیرافتادگی شانه را گزارش کرد (McClure et al.,2006).
2-3-2-3 حرکات کتف در طی الویشن شانه در افراد با ناپایداری گلنوهومرال
در طی الویشن شانه در سطح کتف، بیماران با ناپایداری قدامی شانه نسبت اسکاپولوهومرال بیشتری از 0 تا 90 درجه الویشن شانه نسبت به آزمودنیهای سالم نشان دادند (Paletta et al., 1997; Von Eisenhart Rothe et al., 2005). نسبتهای اسکاپولوهومرال از 90 درجه تا انتهای دامنه حرکتی الویشن شانه به‌طور معنیداری در افراد با ناپایداری شانه در مقایسه با افراد سالم کمتر بود (Paletta et al, 1997). این به این معنی است که حرکات اسکاپولوتراسیک از 90 درجه تا انتهای دامنه حرکتی الویشن شانه افزایش می‌یابد. علاوه بر این اییز و کییس (2006) 90 درجه ا ول الویشن بازو در سطح اسکاپشن را در بیماران با ناپایداری چندجهته موردبررسی قراردادند. آن‌ها مطالعه پالتا و همکارانش (Paletta GA Jret al, 1997) را تائید و نسبت بیشتر اسکاپولوهومرال در طی 90 درجه اول الویشن بازو در گروه بیمار نسبت به گروه کنترل را گزارش کردند. مطالعه استون و لودویگ (Ogston & Ludewig, 2007) کاهش معنی‌دار در چرخش بالایی و افزایش چرخش داخلی تا 120 درجه الویشن شانه در سطح اسکاپشن را گزارش کردند.
علاوه بر این، در طی الویشن شانه در سطح فرونتال، استون و لودویگ (Ogston & Ludewig PM, 2007) گزارش کردند که افراد با ناپایداری چندجهته شانه کاهش معنی‌دار در چرخش بالایی کتف در سطح فرونتال نشان دادند. وان اسنهارت رابرت و همکارانش (2005) افزایش چرخش داخلی در سطح فرونتال از 30 تا 90 درجه الویشن شانه را گزارش کردند (Von Eisenhart-Rothe R et al, 2005).
2-3-3 کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال
همان‌طور که قبلاً ذکر شد چرخش بالایی و پایینی از اولین مؤلفه‌های مورداندازه‌گیری مطالعات کینماتیک کتف به دلیل دامنه حرکتی زیاد و سهولت مشاهده آن می‌باشد. با پیدایش و تکامل روش‌های رادیولوژیکی بعد از 1930، کلینسینها و محققین به این نتیجه رسیدند که کتف چرخش بالایی هماهنگ و همزمان با حرکت بازو در طی الویشن دارد. باوجوداین هنوز عقاید متفاوتی در مورد کینماتیک کتف و بازو وجود دارد (Bagg et al, 1988). اینمن و همکارانش (Inman et al,1944) ارتباطی که برای هر 15 درجه الویشن بازو در سطح فرونتال، 10 درجه در مفصل گلنوهومرال و 5 درجه در کتف اتفاق می‌افتد را طرح‌ریزی کردند. آن‌ها بیان کردند که نسبت 2:1 ریتم اسکاپولوهومرال، بعد از یک فاز حدود 30 درجه الویشن بازو، در طی دامنه حرکتی تا 170 درجه باقی می‌ماند. میچلز و گرونستین (Michiels and Grevenstein, 1995) نیز نسبت 2:1 را ارائه کردند؛ اما نسبت‌های متفاوت دامنه‌ای از 52/1 تا 74/1 به 1 (74:1/1 تا 52/1) در مطالعات دیگر گزارش‌شده است (Freedman L et al, 1966، Mandalidis et al, 1999، Doody et al, 1970). بگ و همکارانش (Bagg et al, 1988) نسبت 1:33/1 تا 25/1 در طی آزمون‌های دینامیک گزارش کرده‌اند. در مطالعه دیگر با استفاده از اینکلینومتر نسبت 1/5 به 1 (1:1/5) گزارش شد (An et al, 1988). مطالعات همچنین گزارش کردند که اختلافات بین آزمونی در الگوهای ریتم اسکاپولوهومرال ممکن است وجود داشته باشد (Doody et al, 1970، Freedman et al, 1966). بگ و همکارانش (Bagg et al, 1988) سه الگوی متفاوت ریتم اسکاپولوهومرال میان آزمودنی‌ها شناسایی کردند.
با استفاده از ردیابی الکترومغناطیسی سه‌بعدی فانگ و همکارانش (Fung et al, 2001) در یک مطالعه in vivo نسبت 1:1/2 در طی الویشن در صفحه اسکاپشن گزارش کردند. همچنین مک کلور و همکارانش (McClure et al, 2001) در مطالعه‌ای با استفاده از پین‌های استخوانی و ردیابی الکترومغناطیسی سه‌بعدی نسبت 1:7/1 را گزارش کردند. با توجه به دامنه تغییرات گزارش‌شده در مورد نسبت ریتم اسکاپولوهومرال نسبت خاص و مشخصی نمی‌توان برای آن تعریف کرد به‌علاوه این نسبت متغیر و تحت تأثیر صورت و مخرج کسر (روش محاسبه آن) قرار می‌گیرد (مقدار حرکت گلنوهومرال تقسیم بر مقدار چرخش بالایی کتف). همچنین انتخاب زوایای شروع و پایان حرکت الویشن بازو اثر قابل‌توجهی در محاسبه آن دارد. تعاریف مختلف از زاویه الویشن بازو ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهد (McClure et al, 2001).
2-3-4 کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال در شانه برتر و غیر برتر
ماتسوکی و همکارانش (Matsuki et al, 2011) در مطالعه‌ای با عنوان تحلیل سه‌بعدی کینماتیک کتف به مقایسه شانه برتر و غیر برتر افراد سالم پرداختند آن‌ها دریافتند که چرخش بالایی کتف بین شانه برتر و غیر برتر ازنظر آماری متفاوت بود اما تفاوتی در دیگر حرکات کتف و ریتم اسکاپولوهومرال مشاهده نکردند. در مطالعه آن‌ها کتف برتر در وضعیت استراحت 10 درجه بیشتر چرخش پایینی داشت و با 4 درجه چرخش بالایی بیشتری با افزایش الویشن بازو نسبت به دست غیر برتر داشت. آن‌ها نتیجه‌گیری کردند که حرکت کتف بین دست برتر و غیر برتر در آزمودنیهای سالم مشابه نیست و پیشنهاد کردند که این اختلافات در ارزیابیهای کلینیکی اختلالات شانه در نظر گرفته شود.
یاشیزاکی و همکارانش (Yoshizaki et al, 2009) گزارش کردند که اختلاف معنیداری در چرخش بالایی و ریتم اسکاپولوهومرال میان شانه برتر و غیر برتر با استفاده از تحلیلهای سه‌بعدی وجود ندارد. در مقابل وارنر و همکارانش (Warner et al, 1992) عدم یکسانی حرکت کتف در 14 درصد از آزمودنیهای سالم با استفاده از آزمون‌های ایستا و 18 درصد عدم یکسانی حرکت کتف در شانه‌های نرمال با استفاده از آزمون‌های دینامیک گزارش کردند.
اهل و همکارانش38 گزارش کردند که 71 درصد از آزمودنیهای دارای نشانههای بیماری عدم یکسانی حرکت کتف در طی تحلیل‌های سه‌بعدی نشان دادند (Uhl et al, 2009).
2-3-5 تأثیر بار خارجی بر کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال
طبق اصول تمرینی، بار باید به‌طور تدریجی در تمرینات مقاومتی افزایش یابد. باوجوداین، این مورد که چه اتفاقی با اعمال بار در کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال اتفاق میافتد نامشخص است. در ادبیات تحقیق موارد متناقض در ارتباط با تأثیر بار خارجی بر حرکت کتف وجود دارد. بعضی از محققین گزارش کردهاند که بار تأثیر معنیداری بر ریتم اسکاپولوهومرال ندارد (Groot et al., 1999; Ho¨gfors, Peter-son, Sigholm, & Herberts, 1991; Michiels & Grevenstein,1995 de) بعضی دیگر تأثیر بار یا مقاومت خارجی بر پوزیشن کتف و ریتم اسکاپولوهومرال را گزارش کردهاند Kon, Nishinaka, Gamada, Tsutsui, & Banks, 2008;McQuade & Smidt, 1998; Pascoal et al., 2000 .
فورته و همکارانش39 (Forte et al, 2009) در تحقیقی به بررسی تأثیر بار خارجی بر کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال پرداختند. آن‌ها به این نتیجه]]>

رادیوگرافی در تحقیقات متعددی با پروتکل‌های مشابهی به کار گرفته‌شده است. یک تصویر x-ray در یک پاسچر موردنظر از آزمودنی با انتخاب ساختارهای آناتومیکی (لندمارکهای استخوانی) مختلف به‌عنوان رفرنس گرفته می‌شد. یک خط از تصویر در امتداد با لبه کتف و خط دیگری از محل رفرنس رسم می‌شد زاویه‌ایجادشده محل تلاقی موردنظر با یک زاویه‌سنج (نقاله) اندازه‌گیری می‌شد. این لبه روی کتف می‌تواند خار کتف، حاشیه داخلی یا گلنوئید باشد. خط رفرنس بسته به زاویه موردنظر می‌تواند در امتداد بازو برای اندازه‌گیری زاویه کتفی بازویی (Inman et al, 1994) رسم شود یا به‌صورت عمودی برای اندازه‌گیری زاویه کتفی سینه‌ای (Michiels, Grevenstein, 1995) رسم شود. در این روش با در نظر گرفتن بدن انسان و مورفولوژی کتف و همچنین ملاحظات کلینیکی، معمولاً تصویر در صفحه فرونتال و اسکاپشن گرفته و مؤلفه‌های کینماتیکی کتف چرخش بالایی و پایینی هستند. به دلیل تابش اشعه این روش یک روش تهاجمی است.
اگرچه تصویر دوبعدی برای تعیین حرکت دقیق کتف سؤال‌برانگیز است مندالیز و همکارانش (Mandalidis et al, 1996) روایی intra- and inter-rater خوب اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف در طی الویشن بازو در صفحه اسکاپشن همچنین ICC در نقاط مختلف دامنه حرکتی بین 97/0 تا 99/0 و 96/0 تا 99/0 به ترتیب گزارش کردند باوجوداین دگروت (de Groot, 1999) کینماتیک کتف را به‌صورت سه‌بعدی اندازه‌گیری کرد و دریافت که ریتم اسکاپولوهومرال بر اساس تکنیک دوبعدی (رادیوگرافی) زاویه اندازه‌گیری شده، بسته به انتخاب لبه کتف مانند حاشیه داخلی یا خار کتف مقدار زاویه به‌دست‌آمده تفاوت قابل‌ملاحظهای دارد. همچنین متغیرهای غیرقابل‌کنترل جهت‌گیری کتف و تنه نسبت به منبع X-ray و تابش اشعه و دشواری تشخیص لندمارکهای آناتومیکی ازجمله محدودیت‌های این روش می‌باشد (de Groot, 1999). کاربرد رادیوگرافی محدود به اهداف intra-subject میباشد. درحالی‌که تصور بر این بود که گرفتن X-ray در صفحه اسکاپشن به دلیل عمودتر بودن اشعه به صفحه کتف بهتر است (Freedman, Munro, 1966، Michiels, Grevenstein, 1995، de Groot, 1998) دی گروت (de Groot, 1999) دریافت که بهترین زاویه تابش اشعه به کتف صفحه فرونتال است.
2-2-12-1-2 گونیامتر و اینکلینومتر
روش دیگری که به‌طور وسیع برای اندازه‌گیری کینماتیک دوبعدی کتف استفاده‌شده است استفاده از گونیامتر و اینکلینومتر است. گونیامتر دارای دو بازوی است که هر بازو در راستای یک سگمنت قرار می‌گیرد. برای کینماتیک کتف، یک بازو در راستای لبه کتف و بازوی دیگر در امتداد با سگمنت رفرنس (معمولاً ستون فقرات) قرار می‌گیرد؛ و زاویه میان این دو بازو اندازه‌گیری می‌شود. اندازه‌گیری با این روش در هر پوزیشنی می‌تواند صورت بگیرد.
اینکلینومتر درواقع شیب نسبت به ثقل را اندازه‌گیری می‌کند. اینکلینومتر در راستای لبه کتف، معمولاً خار کتف قرار می‌گیرد و زاویه میان لبه و صفحه افقی خوانده می‌شود. چون رفرنس ثقل می‌باشد، اینکلینومتر باید برای دقت بیشتر، در صفحه عمود به زمین قرار بگیرد. این به این معنی است که اندازه‌گیری باید در وضعیت نشسته یا ایستاده صورت بگیرد.
گونیامتر یا اینکلینومتر قابل‌حمل و نقل، سهولت جهت استفاده و یک روش اندازه‌گیری سریع و غیرتهاجمی است. محدودیت برای این اندازه‌گیری تنها به این مورد مربوط می‌شود که تنها در پوزیشن استاتیک می‌توان اطلاعات را ثبت کرد بنابراین چگونگی تغییرات در طی حرکت نمی‌تواند ارزیابی شود.
استفاده از گونیامتر در کینماتیک کتف به اواخر دهه 1960 برمی‌گردد (Doody et al, 1970، Doody et al, 1970). اینکلینومترها تا اواخر دهه 1990 برای اندازه‌گیری کینماتیک کتف استفاده نشدند (Johnson et al, 2001). یک اینکلینومتر ممکن است اطلاعات معتبرتری را نسبت به یک گونیامتر جهت استفاده در یک مطالعه نشان دهد زیرا آن خطای ناشی از راستای رفرنس را به حداقل می‌رساند. اندازه‌گیری‌های اینکلینومتر برای چرخش خارجی کتف در طی الویشن بازو روایی intra-rater خوب با ICC بین 88/0 تا 96/0 در نقاط مختلف حرکتی نشان داده است (Watson et al, 2005، Johnson et al, 2001). اعتبار اندازه‌گیری با اینکلینومتر در مقایسه با اندازه‌گیری‌های سه‌بعدی استاتیک و دینامیک چرخش خارجی کتف نتایج متوسط تا خوب را نشان داده است (Johnson et al, 2001).
2-2-12-2 تحلیل دوبعدی دینامیک
2-2-12-2-1 دیجیتال فلوروسکوپی
اندازه‌گیری دوبعدی دینامیک کتف امکان‌پذیر است اما کمتر رایج است. وسیله ودیوئی دیجیتال فلوروسکوپی (که اغلب C-Arm نامیده می‌شود) قادر به گرفتن تصاویر متوالی X-ray در سرعتی بین 30 تا 60 هرتز می‌باشد (Teyhen et al, 2008). تصاویر متوالی X-ray می‌تواند برای اندازه‌گیری کینماتیک دوبعدی کتف در طی حرکت مورداستف اده قرار گیرد که این مورد درروش رادیوگرافی امکان‌پذیر نبود. دی گروت و همکارانش (de Groot et al, 1998) از این تکنیک برای تعیین اثر سرعت حرکت روی ریتم اسکاپولوهومرال با سرعت نمونه‌برداری 50 هرتز استفاده کردند. بر طبق نظر دی گروت محدودیت‌های مشابه ای که درروش رادیوگرافی وجود داشت در این روش نیز وجود دارد (de Groot, 1999). تایهن و همکارانش (Teyhen et al, 2008) از این تکنولوژی برای ارزیابی انتقال سر بازو در طی الویشن بازو استفاده کردند و روایی خوب intra-rater (ICC=0.89 – 0.98) و inter-rater (ICC=0.83 – 0.92) در نقاط مختلف دامنه حرکتی گزارش کردند.
2-2-12-3 تحلیل سه‌بعدی استاتیک
2-2-12-3-1 Roentgen stereophotogrammetry analysis (RSA)
با توسعه ایده‌های کلی اندازه‌گیری‌های دوبعدی کینماتیک کتف، روش‌هایی برای تعیین کینماتیک سه‌بعدی کتف توسعه‌یافته است. تلاش‌ها جهت تعیین پوزیشن سه‌بعدی با دو تصویر X-ray به کمتر از سه سال بعدازاینکه رنگن31 توانست X-ray را کشف کند برمی‌گردد (Davidson, 1898). محققین بیان کردند که دشواری تعیین لندمارکها بر روی تصاویر X-ray هنوز در این روش وجود دارد (de Groot, 1999). خطاهای مربوط به عددی کردن تصاویر X-ray که می‌تواند در تخمین کینماتیک سه‌بعدی خطا ایجاد کند، دقت و اعتبار این روش را زیر سؤال می‌برد. روشی برای برطرف کردن این مشکل به نام roentgen stereophotogrammetry analysis در اواسط دهه 1970 توسط سلویک موردبررسی قرار گرفت (Selvik 1989, Selvik et al, 1983). در این روش پین‌های تانتالوم در استخوان‌های موردمطالعه قرار می‌گیرد. این پین‌ها radiopaque هستند و اجازه عبور اشعه را نمی‌دهند و به‌طور واضح می‌توانند روی تصاویر X-ray با کمترین خطای مربوط به عددی کردن شناسایی شوند. دقت بالای این روش از 25/0 میلی‌متر و 5/0 درجه در مطالعات in vivo و 05/0 میلی‌متر و 1/0 درجه در مطالعات in vitro مشخص‌شده است (de Bruin et al, 2008). درحالی‌که این روش می‌تواند مختصات سه‌بعدی را با دقت و اعتبار بالا عکس بگیرد، کاشت پین‌های تانتالوم در داخل استخوان نیاز به جراحی دارد و نه‌تنها این روش رادیولوژیکی است بلکه به روش تهاجمی است. همچنین چون رادیوگرافی استفاده‌شده است پس این روش اندازه‌گیری استاتیک است.
2-2-12-3-2 Electromechanical, electromagnetic, and active optical digitizers
در اوایل دهه 1990 پرونک و واندر هلم یک وسیله دیجیتایز الکترومکانیکی را ایجاد کردند (Pronk et al, 1991) که درواقع یک ماشین است که به سگمنتهای متعددی مجهز شده است. این دستگاه قادر به محاسبه کردن مختصات 3 بعدی بر اساس زوایای میان سگمنتها با دقت 43/1 میلی‌متر می‌باشد. دقت این وسیله در اندازه‌گیری کینماتیک کتف 2 درجه گزارش‌شده است (de Groot, 1997) دی گروت و براند از یک دیجیتایزر الکترومغناطیسی برای تخمین ریتم اسکاپولوهومرال استفاده کردند (de Groot & Brand, 2001).
در اواخر دهه 1980 آن و همکارانش یک وسیله ردیابی الکترومغناطیسی با دقت خوب برای مطالعات کینماتیکی ابداع کردند (An et al, 1988). این تکنولوژی از یک ترانسمیتر که میدان مغناطیسی ایجاد می‌کرد و یک سنسور که قادر به کشف میدان مغناطیسی بود، تشکیل‌شده بود. سنسور می‌توانست به‌عنوان یک pointer استفاده شود و مختصات سه‌بعدی آن می‌توانست تعیین شود. دقت این وسیله در اندازه‌گیری‌های کینماتیک کتف حدود 2 درجه گزارش‌شده است (Meskers et al, 1999). این روش اندازه‌گیری غیر هجومی است اما تنها در پوزیشن استاتیک انجام می‌شود. بورن و همکارانش (Bourne et al, 2009) از یک دیجیتایز اپتیکال اکتیو برای اندازه‌گیری کینماتیک کتف استفاده کردند و نتیجه گرفتند که این روش دارای دقت و اعتبار به‌جز اندازه‌گیری الویشن بازو در صفحه فرونتال می‌باشد. یک دیجیتایز اپتیکال اکتیو توسط هربرت و همکارانش (Hebert et al, 2008) با روایی و دقت خوب گزارش‌شده است. روایی دیجیتایز اپتیکال اکتیو وقتی اندازه‌گیری کینماتیک کتف در افراد سالم و بیماران دچار سندروم گیرافتادگی انجام می‌شود مشابه است (Roy et al, 2007).
2-2-12-3-3 تکنولوژی پیشرفته تصویربرداری
تکنیک‌های پیشرفته تصویربرداری راهکارهای مختلفی جهت بررسی کینماتیک سه‌بعدی کتف ایجاد کرده است. تکنولوژی کامپیوتر می‌تواند عکس‌های قطعه به قطعه از بدن انسان بگیرد. توسط بعضی از تکنیک‌های پردازش تصویر، استخوان‌ها می‌توانند از بقیه بافت‌های روی تصاویر ایزوله شود؛ بنابراین جهت‌گیری و پوزیشن نسبی میان استخوان‌ها می‌تواند محاسبه شود (Baeyens et al, 2001). تکنیک مشابه می‌تواند با MRI به‌جای تکنولوژی کامپیوتر (CT) با مزیت بدون تابش یونیزاسیونی استفاده شود (Graichen et al, 1998). باوجوداین MRI زمان بیشتری برای گرفت عکس نسبت به روش CT می‌برد. چون دو روش CT و MRI هر دو برای گرفتن عکس زمان می‌برند تکنیک اندازه‌گیری تنها به‌صورت استاتیک می‌تواند انجام شود. علاوه بر این، درحالی‌که مطالعات کینماتیک کتف معمولاً شامل پاسچرهای الویشن بازو است طراحی ابزار CT و MRI طوری است که نوعاً نیاز است تا آزمودنی در حالت طاق‌باز در یک فضای کوچک استوانه‌ای قرار بگیرد که این حالت در ارزیابی الویشن بازو ایجاد اختلال می‌کند. باوجوداین، این موضوع می‌تواند با وسایل MRI باز برطرف گردد (Hinterwimmer et al, 2003)
2-2-12-4 تحلیل سه‌بعدی دینامیک
2-2-12-4-1 Electromagnetic and active optical tracking with bone pins
ردیابی اپتیکال اکتیو و الکترومغناطیسی در پاسخ به نیاز روش‌های اندازه‌گیری‌های سه‌بعدی کینماتیک کتف که رادیولوژیکی نباشند و آزمودنی محدودیت فضایی کمتری داشته باشد ایجادشده‌اند. سنسورهای الکترومغناطیسی قادر به کشف میدان مغناط یسی تولیدشده توسط ترانسمیتر هستند. با سه حلقه که به‌صورت عمودی در سنسور به هم وصل شده‌اند، دو جابه‌جایی و سه درجه آزادی برای چرخش می‌تواند توسط این وسیله شناسایی شود. ردیابی اپتیکال اکتیو شامل یک رسیور که سیگنال‌های اپتیکال تولیدشده توسط مارکرهای ساتع کننده اشعه مادون‌قرمز را شناسایی می‌کنند، می‌باشد. یک مارکر مجرد تنها اطلاعات خطی را منتقل می‌کند و حداقل سه مارکر برای تعیین سه درجه آزادی چرخش نیاز است. با]]>

وقتی بازو با زاویه 90 درجه دور می‌شود، برجستگی بزرگ سر استخوان بازو به قوس غرابی اخرمی نزدیک می‌شود، فشار وارد بر بافت نرم، دور شدن را محدود میکند و برجستگی به زائده آخرمی برخورد می‌کند (Einhorn,1985). اگر بازو به خارج بچرخد، ازآنجایی‌که برجستگی بزرگ از زیر قوس به خارج حرکت می‌کند، میتوان بازو را 30 درجه بیشتر دور کند. وقتی بازو چرخش داخلی دارد، چون برجستگی بزرگ زیر قوس است، محدودیت دور کردن بازو بیشتر خواهد شد و فقط تا 60 درجه انجام داده می‌شود (Einhorn,1985). به‌علاوه تا زمانی که بالاتنه برای کمک به حرکت مقداری باز نشده باشد، نمی‌توان بازو را به‌طور کامل دور کرد.
2-2-3 اعمال عضلانی
عضلات درگیر در دور کردن و خم کردن شانه مشابه هستند. هنگام دور کردن و خم کردن بازو عضله دالی 50 درصد نیروی عضلانی لازم برای بالا آوردن بازو را تولید می‌کند. هر چه دامنه دور کردن بیشتر شود، نقش عضله دالی هم بیشتر می‌شود. این عضله در دامنه 90 تا 180 درجه بیشترین فعالیت را دارد (Peat et al, 1977). بااین‌حال، نشان داده‌شده است که بیشترین مقاومت عضله دالی در برابر خستگی در دامنه بین 45 تا 90 درجه است، یعنی دامنه‌ای که در بیشتر تمرین‌های بالا آوردن بازو متداول است. وقتی بازو بالا آورده میشود، عضلات روتیتورکاف (گرد کوچک، تحت کتفی، تحت خاری، فوق خاری) نیز نقش مهمی ایفا میکنند، زیرا عضله دالی نمیتواند بازو را بدون پایداری سر استخوان بازو دور یا خم کند (Zuckerman, et al 1989). همچنین عضلات روتیتورکاف به‌طورکلی می‌توانند خم کردن یا دور کردن بازو را با حدود 50 درصد نیروی معمولی در این حرکات انجام دهند (Halbach et al, 1985).
در مراحل اولیه خم کردن یا دور کردن بازو، خط کشش عضله دالی به‌صورت عمودی قرارگرفته آن چنانکه عمل ابداکشن با کمک عضله فوق خاری صورت میگیرد. عضله فوق خاری همزمان با عمل ابداکشن، سر بازو را به داخل حفره گلنوئید فشار می‌دهد و از جابه‌جایی فوقانی سر بازو توسط عضله دالی جلوگیری می‌کند. عضلات روتیتورکاف به‌عنوان یک گروه منقبض می‌شوند تا سر بازو را در داخل حفره گلنوئید متمرکز کنند (Parsons et al, 2002). عضلات گرد کوچک به همراه تحت خاری و تحت کتفی با اعمال نیروی به سمت پایین سر بازو را در هنگام الویشن در حفره گلنوئید تثبیت میکنند. پشتی بزرگ نیز به‌صورت برون‌گرا منقبض میشود تا به پایداری سر استخوان بازو کمک کند و فعالیت آن توأم با افزایش زاویه، بیشتر خواهد شد (Kronberget al, 1990). ارتباط متقابل بین عضلات دالی و چرخاننده‌های بازویی هنگام دور کردن و خم کردن بازو وجود دارد به‌طوری‌که نیروی به سمت پایین و داخل عضلات روتیتورکاف باعث میشود که دالی بتواند بازو را بالا ببرد.
زمانی که خم کردن یا دور کردن از 90 درجه فراتر رود، نیروی عضلات چرخاننده بازویی کاهش مییابد و مفصل شانه بیشتر مستعد آسیب است (Chen et al, 2005). بااین‌حال، یکی از عضلات چرخاننده بازویی یعنی فوق خاری، نقش مهم خود را در دور کردن و خم کردن بالاتر از 90 درجه حفظ می‌کند. در دامنه حرکتی بالا عضله دالی، سر استخوان بازو را به پایین و خارج حفره مفصلی میکشد و لذا یک‌نیمه دررفتگی ایجاد می‌کند (Soderberg, 1986). حرکت در دامنه 90 تا 180 درجه خم کردن یا دور کردن، مستلزم چرخش خارجی مفصل است. اگر بازو 20 درجه بیشتر به خارج بچرخد، عضله دو سر بازویی می‌تواند بازو را دور کند (Chen et al, 2005).
وقتی بازو دور یا خم‌شده است، کمربند شانهای باید پروترکت کند یا دور شود، بالا برود و بالا بچرخد و چرخش خلفی ترقوه رخ دهد تا حفره دوری وضعیت مطلوب خود را حفظ کند. عضلات دندانهای قدامی و ذوزنقه به‌عنوان زوج نیرو برای ایجاد حرکات جانبی (خارجی)، فوقانی و چرخشی منقبض میشوند (Chen et al, 2005). این اعمال عضلانی زمانی انجام می‌شوند که دالی و گرد کوچک، بالا آوردن بازو را شروع کردهاند و حرکت تا زاویه 180 درجه ادامه می‌یابد، بیشترین دامنه فعالیت این عضلات بین 90 تا 180 درجه است (Peat et al, 1977). عضله دندانه‌ای قدامی همچنین مسئول نگه‌داشتن کتف بر روی دیواره قفسه سینه و جلوگیری از هر حرکت لبه داخلی کتف به سمت خارج قفسه سینه است.
اگر بازو به‌آرامی پایین بیاید، نزدیک شدن یا باز شدن بازو توأم با ریترکشن، پایین آمدن و چرخش پایینی کمربند شانه و چرخش جلویی ترقوه است و فعالیت عضلات به‌صورت برون‌گراست؛ بنابراین عضلاتی که در بخش دور کردن و خم کردن بازو توضیح داده شدند، حرکت را کنترل می‌کنند. بااین‌حال اگر بازو با نیرو یا در برابر مقاومت خارجی پایین بیاید، عمل عضلات به‌صورت درون‌گراست.
هنگام نزدیک کردن یا باز کردن درون‌گرا در برابر یک مقاومت خارجی مثل مانعی در شنا، عضلات پشتی بزرگ، گرد بزرگ و بخش ترقوه ای سینه‌ای بزرگ مسئول اجرای این اعمال مفصلی می‌باشند. گرد بزرگ فقط در برابر مقاومت فعال می‌شود بر همین اساس، نشان داده‌شده است که پشتی بزرگ در این حرکات حتی اگر مقاومتی هم وجود نداشته باشد، فعال خواهد بود (Broome et al, 1970).
وقتی بازو نزدیک یا باز (اداکشن یا اکستنشن) می‌شود، کمربند شانه‌ای همراه با چرخش جلویی ترقوه دور می‌شود، پایین می‌آید و به پایین می‌چرخد. عضله متوازی‌الاضلاع، کتف را به پایین می‌چرخاند و به همراه گرد بزرگ و پشتی بزرگ به‌عنوان یک جفت‌نیرو برای کنترل حرکات بازو و کتف در هنگام پایین آوردن بازو عمل می‌کند. عضلات دیگری مثل سینه‌ای کوچک که کتف را به پایین می‌چرخاند و بخش‌های میانی و تحتانی ذوزنقه که به همراه متوازی‌الاضلاع، کتف را نزدیک می‌کنند، فعالانه در بازگرداندن کتف به وضعیت اولیه مشارکت می‌کنند.
در بیشتر مهارت‌های ورزشی چرخش داخلی و خارجی بازو دو حرکت بسیار مهم هستند. چرخش خارجی جزء مهم مرحله آمادگی یا مقدماتی پرتاب از بالای سر است و چرخش داخلی برای اعمال نیرو و ادامه حرکت پس از ضربه پرتاب اهمیت دارد.
چرخش خارجی هنگامی‌که بازو بالاتر از زاویه 90 درجه قرار می‌گیرد ضرورت پیدا می‌کند و توسط عضلات تحت خاری و گرد کوچک انجام داده می‌شود (Soderberg, 1986). فعالیت این دو عضله همراه با چرخش بیشتر در مفصل افزایش می‌یابد (Jiang et al, 1987). چون عضله تحت خاری در پایداری سر استخوان بازو نقش مهمی دارد، در فعالیت‌هایی که مستلزم بالا آوردن بازو هستند، زود خسته می‌شوند.
عضلات تحت کتفی، پشتی بزرگ، گرد بزرگ و بخش‌هایی از سینه‌ای بزرگ در اجرای چرخش داخلی بازو نقش اصلی دارند. گرد بزرگ فقط زمانی در چرخش داخلی نقش فعال دارد که حرکت در برابر مقاومت انجام شود. عضلات درگیر درحرکت چرخش داخلی مفصل، قابلیت تولید نیروی زیادی دارند، بااین‌حال، چرخش داخلی در بیشتر اعمال اندام فوقانی مطلقاً به نیروی چرخشی داخلی نیاز ندارد یا از آن استفاده نمی‌شود (Soderberg, 1986).
حرکات کمربند شانهای توأم با چرخشهای داخلی و خارجی به وضعیت بازو بستگی دارد. وقتی بازو بالا آورده می‌شود، حرکات کمربند شانهای که در بحث دور کردن و خم کردن توضیح داده شدند، لازم خواهد بود. چرخش تولیدی در بازو در وضعیت آناتومیکی یا خنثی مستلزم حداقل کمک کمربند شانه‌ای است. در این وضعیت همچنین میتوان حداکثر دامنه چرخش را تا 180 درجه انجام داد. دلیل چنین وضعیتی این است که وقتی بازو بالا آورده میشود، عضلات درگیر در چرخش بازو که در دامنه حرکتی چرخش بالا موجب محدودیت میشوند برای پایداری سر استخوان مورداستفاده قرار میگیرند. چرخش داخلی به‌خصوص وقتی بازو بالا آورده شود دشوار خواهد بود، زیرا برجستگی بزرگ، بافت زیر زائده اخرمی را کاملاً تحت‌فشار قرار می‌دهد (Peat, 1977).
دو عمل مفصلی دیگر بازو خم کردن یا نزدیک کردن افقی و باز کردن یا دور کردن افقی نام دارد. چون بازو بالا آورده می‌شود، همان عضلاتی که در خم کردن و دور کردن درگیر هستند در این حرکات نقش دارند.
سینه‌ای بزرگ و بخش قدامی دالی عضلاتی هستند که بیشترین نقش را در خم کردن افقی دارند. در این حرکت، بازوی بالا آورده شده به داخل بدن حرکت داده می‌شود و این عمل در اجرای مهارت‌های بالاتنه بسیار مهم است. باز کردن افقی حرکتی است که بازوی بالا آورده شده را به عقب برمی‌گرداند و در اصل این عمل را عضلات تحت خاری، گرد کوچک و بخش خلفی دالی انجام می‌دهند. این عمل مفصلی درحرکت‌های چرخش به عقب و آماده‌سازی در مهارت‌های حرکتی شدید بالاتنه رایج است (Zuckerman, et al 1989).
2-2-4 نقش کتف در عملکرد شانه ورزشکاران
کتف نقش مهمی در عملکرد طبیعی شانه بازی می‌کند. به‌ویژه در ورزشکاران بالای سر، جایی که نیاز به شانه در حد بالایی است. کیفیت حرکت مجموعه شانه بستگی به تعامل خوب میان ثبات و تحرک مفاصل اسکاپولوتراسیک و گلنوهومرال دارد. ازآنجایی‌که مفصل گلنوهومرال اغلب به‌عنوان یک مفصل ناپایدار (به‌طور ذاتی)، به دلیل کمبود حمایت پاسیو، تعریف‌شده است، پایداری مفصل به‌طور ذاتی به ساختارهای دینامیک آن مربوط می‌شود (Pink et al, 1991، Wilk et al, 1997).
ازآنجایی‌که حفره گلنوئید پایهای برای مفصل گلنوهومرال و اتصال عضلات تثبیت‌کننده گلنوهومرال روی کتف است، عملکرد این تثبیت‌کنندههای دینامیک به پوزیشن و حرکات کتف بستگی دارد (Laumann et al, 1987). کتف نقشهای متفاوتی در جهت به دست آمدن حرکت و پوزیشن مناسب و تسهیل بیومکانیک کارآمد و درنتیجه عملکرد مطلوب شانه، دارد (Kibler, 1998). کیبلر توصیف دقیقی از نقشهای متفاوت کتف ارائه کرده است (Kibler, 1998، Kibler, 1991).
اولین نقش کتف ایجاد یک سطح پایدار برای مفصل گلنوهومرال است (Matsen et al, 1993، Pink et al, 1991). درواقع برای حفظ شکل فضایی گلنوهومرال، کتف باید در یک ارتباط هماهنگ با حرکت بازو باشد (Kibler, 1998).
دومین نقش کتف اجرای حرکات پروترکشن و رترکشن در امتداد قفسه سینه است. این حرکات در طی انجام حرکات بالای سر بسیار مهم هستند (Fleisig et al, 1996, Glousman, 1993, Perry, 1983) و به‌طور اصلی توسط عضلات ذوزنقه، متوازی‌الاضلاع و دندانهای قدامی کنترل می‌شود (Fleisig et al, 1996, Glousman, 1993, Perry, 1983).
سومین نقش کتف بالا کشیدن اکرومیون است. در طی حرکات عملکردی شانه، الویشن اکرومیون برای جلوگیری از فشردگی تاندون عضلات روتیتورکاف در فضای تحت اخرمی است (1991, Bradley، Kibler, 1991).
چهارمین نقش کتف تأمین محلی برای اتصال عضلات گلنوهومرال و عضلات کتفی- ستون فقرات، است. پوزیشن کتف برای اتصال محکم عضلات و اجازه بیشترین کارآمدی در شلیک عضلات متصل به کتف، مهم است (Kibler, 1991). به‌طور مستقیم، پوزیشن کتف میتواند ثبات گلنوهومرال را تحت تأثیر قرار دهد. کنترل دینامیک پوزیشن و حرکات کتف اجازه می‌دهد تا عضلات روتیتورکاف در یک طول اید هآل و در یک‌جهت ایدهآل، ثبات دینامیکی گلنوهومرال را در همه پوزیشنهای بازو فراهم کنند.
نهایتاً، کتف به‌عنوان یک زنجیره حرکتی میان تنه و اندام فوقانی عمل می‌کند. کتف و عضلات اسکاپولوتراسیک نقش خیلی مهمی در این زنجیره حرکتی بازی میکنند زیرا آن‌ها نیروی کارآمد و انتقال انرژی از سطح اتکا به انتهای اتصال (معمولاً دست) را تأمین می‌کنند.
2-2-5 اپیدمیولوژی آسیب شانه در ورزشکاران پرتاب از بالای سر
ورزشکاران پرتاب از بالای سر، ازجمله بازیکنان شنا، هندبال و تنیس در معرض خطر آسیب و درد شانه هستند. صدمات شانه مانند التهاب تاندون عضلات روتیتورکاف، التهاب کیسه زلالی، پارگیها، گیرافتادگی و آسیب قدامی خلفی قسمت فوقانی]]>

4- انجام ابداکشن 135 درجه شانه (از صفر تا 135 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 3 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه.
برای تنظیم ریتم حرکت ابداکشن شانه، از مترونوم استفاده شد. پس از انجام آزمون‌های حرکت ابداکشن، آزمون‌های MVIC (حداکثر انقباض ایزومتریک اختیاری) عضلات مربوطه کسب می‌شد.
جهت محاسبه الگوی فراخوانی عضلات از اولین آزمون حرکت ابداکشن (انجام ابداکشن 160 درجه شانه (از صفر تا 160 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 4 ثانیه) و جهت محاسبه سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات از سه آزمون دیگر حرکت ابداکشن هم در حالت دینامیک و هم در حالت ایستا استفاده شد. به‌عنوان‌مثال در دومین آزمون حرکت ابداکشن از اطلاعات انجام ابداکشن 45 درجه شانه (از صفر تا 45 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 1 ثانیه جهت بررسی سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات در حالت دینامیک و از اطلاعات نگه‌داری بازو در ابداکشن 45 درجه به مدت 3 ثانیه برای بررسی اطلاعات سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات در حالت ایستا در این زاویه (45 درجه) استفاده شد.
برای اندازهگیری ریتم اسکاپولوهومرال در این مطالعه از دو روش تکنیک عکس گرفتن و اینکلینومتر استفاده شد. هدف استفاده از این دو روش اولاً تعیین روایی بین این دو روش و ثانیاً با توجه به اینکه استفاده از اینکلینومتر به دلیل مزایای قابل‌حمل بودن، روش ساده استفاده و محاسبه، ارزان بودن و غیرتهاجمی بودن برای اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف می‌باشد (روایی استفاده از اینکلینومتر برای تعیین چرخش بالایی کتف با سیستم ردیابی الکترومغناطیسی سه‌بعدی نیز قبلاً توسط جانسون و همکارانش (Johnson et al, 2001) تأییدشده است) و با توجه به اینکه کلنسینها اغلب ترجیح می‌دهند از این وسیله در ارزیابی‌های کلینیکی خود استفاده کنند بدین منظور محقق از این دو روش برای اندازه‌گیری و محاسبه ریتم اسکاپولوهومرال استفاده نمود.
در تکنیک عکس گرفتن، پس از تعیین لندمارکهای استخوانی بر روی کتف و ستون فقرات (مهره دوم پشتی، پنجم کمری و خار کتف) از آزمودنی در حالت ایستاده خواسته می‌شد تا اکستنشن کامل آرنج، وضعیت خنثی مچ را انجام دهد. در حالتیکه دست در کنار بدن بود ابداکشن صفر درجه شانه در نظر گرفته می‌شد. از آزمودنی خواسته می‌شد تا به‌طور فعال ابداکشن بازو را در سطح اسکاپشن انجام دهد و در 45، 90 و 135 درجه نگه دارد (زوایای ابداکشن 45 ،90 و 135 درجه برای هر آزمودنی بر روی میلهای که به‌منظور انجام صحیح ابداکشن در سطح اسکاپشن تهیه شده بود، مشخص شده بود). از آزمودنی خواسته شده بود هر 45 درجه حرکت را در 1 ثانیه انجام دهد، این کار با مترونوم تنظیم شده بود. در هر یک از زوایای ابداکشن یادشده از پشت آزمودنی عکس گرفته می‌شد و با استفاده از نرم‌افزار اتوکد میزان چرخش بالایی کتف بر اساس زاویه میان خط مهره دوم پشتی تا پنجم کمری و خط خار کتف (در امتداد خار کتف) محاسبه می‌شد (Yano et al, 2010).
درروش استفاده از اینکلینومتر، از یک اینکلینومتر برای اندازهگیری ابداکشن شانه و اینکلینومتر دیگر برای اندازهگیری چرخش بالایی کتف استفاده شد. در این روش همانند تکنیک عکس گرفتن، از آزمودنی در حالت ایستاده خواسته می‌شد تا اکستنشن کامل آرنج، وضعیت خنثی مچ را انجام دهد. اینکلینومتر اول به‌طور عمودی دقیقاً زیر سر متحرک دلتوئید با استفاده از یک نوار متصل به بازو شده بود (Struyf et al, 2010). از آزمودنی خواسته می‌شد تا به‌طور فعال ابداکشن بازوی برتر یا غیر برتر را در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار به‌صورت تصادفی در سطح اسکاپشن انجام دهد و در 45، 90 و 135 درجه ابداکشن شانه نگه دارد. در وضعیتی که دست‌ها در کنار بدن بود پوزیشن استراحت کتف (میزان چرخش بالایی/ پایینی) اندازهگیری می‌شد. درجه‌ی چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر دوم که بر روی لبه بالایی کتف (خار کتف) قرارگرفته ‌بود، اندازهگیری می‌شد (Struyf et al, 2010). همانند تکنیک عکس گرفتن، از آزمودنی خواسته شده بود هر 45 درجه حرکت را در 1 ثانیه انجام دهد.
در هر دو روش، ریتم اسکاپولوهومرال از تقسیم کردن ابداکشن گلنوهومرال بر چرخش بالایی کتف محاسبه می‌شد (Filip S et al, 2011). ریتم اسکاپولوهومرال از ابداکشن صفر تا 45، صفر تا 90، صفر تا 135 درجه ابداکشن شانه محاسبه میشد. آزمودنی هر حرکت را دو بار با دست برتر و غیر برتر در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار به‌صورت تصادفی انجام می‌داد و میانگین دو حرکت جهت تجزیه‌وتحلیل استفاده می‌شد.
برای آزمون فرضیههای تحقیق از آمار استنباطی شامل آزمون‌های کالموگراف- اسمیرنف و شیپیروویلک برای تعیین نرمال بودن دادهها، برای مقایسه پارامترهای مختلف EMG و ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن شانهی برتر و غیر برتر در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار بین چهار گروه از آزمون‌های ANOVA با اندازه‌گیری مکرر چهار راهه و پنج راهه در سطح (05/ 0 p) استفاده شد.
1- فصل دوم:
مبانی نظری و پیشینه تحقیق 2-1 مقدمه
در این فصل در ابتدا به مبانی نظری پژوهش و به بخشی از مطالعاتی که تاکنون در این زمینه انجام‌شده است پرداخته خواهد شد و در پایان به جمعبندی مطالعات انجام‌شده در این زمینه و نتیجهگیری میپردازیم.
2-2 مبانی نظری پژوهش
2-2-1 نقشهای کتف
کتف نقش‌های مهمی را در هنگام انجام فعالیت‌های بالای سر بازی می‌کند. سه نقش اصلی کتف عبارت است از: اول اینکه کتف به‌عنوان یک تثبیت‌کننده عمل میکند. درواقع کتف به‌عنوان یک سطح پایدار برای افزایش، تسهیل و هماهنگی حرکت مفصل گلنوهومرال عمل میکند. دوم اینکه کتف به‌عنوان سطحی برای اتصال عضلات تثبیت‌کننده و عضلات روتیتورکاف عمل میکند و نهایتاً اینکه، به‌عنوان یک تعدیل‌کننده و انتقال‌دهنده نیروهای تولیدشده در قسمت پروکسیمال به قسمت دیستال یا از شانه به دست است (voight& Thomson, 2000).
2-2-1-1 حرکات کتف
حرکات کتف حول سه محور صورت می‌گیرد:
* چرخش داخلی/خارجی حول محور ورتیکال (حاشیه داخلی کتف به قفسه سینه نزدیک یا از آن دور می‌شود).
* چرخش بالایی و پایینی حول محور ساجیتال
* تیلت قدامی/خلفی حول محور عرضی
* جابه‌جایی بالایی/پایینی یا الویشن/دپرشن که کتف به‌صورت عمودی نزدیک یا دور از ستون فقرات گردنی میشود.
* پروترکشن/ریترکشن که کتف به سمت داخل یا خارج روی قفسه سینه منتقل می‌شود.
وقتی عمل ابداکشن در شانه انجام می‌شود، حفره گلنوئید به سمت بالا و نوک اکرومیون به سمت خلف می‌چرخد. این حرکات همچنین همراه با چرخش خارجی و پروترکشن است. از میان این حرکات، چرخش بالایی یک حرکت غالب (برجسته) است (maciejewski et al, 2005). در هنگام فلکشن نیز مؤلفه‌های حرکت کتف هماهنگ با حرکت گلنوهومرال می‌باشند. باوجوداین، مقدار تیلت خلفی اکرومیون قابل‌توجه‌تر از دیگر حرکات است (lukasiewicz et al, 1999).
2-2-1-1-1 عوامل یا شرایطی که حرکت کتف را تحت تأثیر قرار می‌دهند:
2-2-1-1-1-1 طول عضله و قدرت
همچنان که توسط سارمان (sahrmann, 2002) عنوان‌شده است، چهار گروه حرکت غیر نرمال کتف وجود دارد که سندروم چرخش پایینی کتف، سندروم دپرشن کتف، سندروم ابداکشن کتف و سندروم تیلتینگ و وینگینگ کتف نامیده می‌شوند. طول عضله، قدرت، سفتی مفصلی و حرکات تکراری طولانی‌مدت شانه عوامل مرتبط با این شرایط (سندرومها) هستند. همچنین الگوی حرکت کتف می‌تواند تحت تأثیر خستگی عضلانی (McQuade, &Smidt, 1995, McQuade et al, 1998, wang et al, 1999) و تمرینات قدرتی (wang et al, 1999) قرار گیرد.
2-2-1-1-1-2 سن
مطالعات گزارش کرده اند که مقدار تیلت خلفی کتف با افزایش سن کاهش می‌یابد (endo et al, 2004). همچنین فاکتور مربوط به سن، ارتباط معکوسی با چرخش بالایی کتف دارد با افزایش سن چرخش بالایی کاهش می‌یابد (endo et al, 2004). از طرف دیگر مطالعات نشان دادهاند که نسبت گلنوهومرال به اسکاپولوتراسیک به‌طور معنیداری در بزرگ‌سالان در مقایسه با کودکان متفاوت است (Dayanidhi et al, 2005). بطوریکه، به نظر می‌رسد که حرکت کتف در کودکان بیشتر از بزرگ‌سالان باشد (Dayanidhi et al, 2005).
همچنین مطالعات نشان دادند که سن یک فاکتور خطر برای گیرافتادگی تحت اخرمی است (kumagai, Sarkar & Uhthoff, 1994). این تغییر همراه با تخریب عضلات روتیتورکاف می‌باشد (Teefey et al, 2001, Endo et al, 2004, Adeleine & Courpron, 2005). علاوه بر این، الگوی حرکت کتف (Endo et al, 2004, Dayanidhi et al, 2005) در بزرگ‌سالان متفاوت از آزمودنی‌های جوان بود. در مقابل، اندازه فضای تحت اخرمی مرتبط با سن نبود (Azzoni, Cabitza & Parrini, 2004).
2-2-1-1-1-3 جنسیت
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ارتباط معنی‌داری بین جنسیت و ساختارهای آناتومیکی می‌باشد (murray, Gore, Gardner & Mollinger, 1985, Backman, Johansson, hager, sjoblom&henriksson, 1995, hurley, 1995). همچنین مطالعات نشان دادند که عملکردهای فیزیولوژیکی و قدرت عضلانی (Shklar & Dvir,1995, Hughes, Johnson, ODriscoll& An, 1999, Graichen, Bonel, Stammberger, Enghlmeier, Reiser et al, 2001) نیز در ارتباط با جنس می‌باشند.
2-2-1-1-1-4 حرکت تکراری طولانی‌مدت شانه
مطالعات نشان دادهاند که حرکت تکراری طولانی‌مدت یک دلیل آسیب عضلات روتیتورکاف و گیرافتادگی تحت اخرمی است (Cohet & Williams, 1998). همچنین تغییرات حرکت کتف به دنبال خستگی عضلانی نشان داده‌شده است (Wang et al, 1999, Tsai et al, 2003). 2-2-1-1-1-5 قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات کتف
مطالعات گزارش کردهاند که قدرت عضلات اسکاپولوتراسیک در ارتباط با گیرافتادگی شانه می‌باشد (McQuade et al, 1995, McQuade et al, 1998, Wang et al, 1999). ضعف این گروه‌های عضلانی ممکن است کینماتیک نرمال کتف و عملکرد عضلات روتیتورکاف را تغییر دهد. متعاقباً این تغییر ممکن است منجر به آسیب عضلات روتیتورکاف با گیرافتادگی تحت اخرمی ‌شود.
2-2-1-1-1-6 اثر گیرافتادگی تحت اخرمی
در حال حاضر درمان گیرافتادگی داخلی بستگی به علت آسیب و شدت آن دارد. عمل، محافظت و مراقبت دو گزینه برای این بیماران می‌باشد (Kibler, 2006, Van der Hoeven & Kibler, 2006). تمرینات تقویتی و عملکردی عضلات کتف در برنامه توان‌بخشی و فیزیوتراپی این افراد پیشنهاد می‌شود (Haahr et al, 2005). باوجوداین، مطالعات جلوگیری از گیرافتادگی محدود است.
2-2-2 ریتم اسکاپولوهومرال
حرکت بازو با حرکات کمربند شانه‌ای همراه است. رابطه عملی بین دو بخش (بازو و کمربند شانه‌ای) به ریتم اسکاپولوهومرال معروف است. چهار مفصل مجموعه شانه باید در عملی هماهنگ با یکدیگر کار کنند تا موجب حرکت بازو شوند. کتف باید به بالا بچرخد تا اجازه فلکشن یا ابداکشن کامل به بازو را بدهد همچنینی ترقوه نیز باید الویشن و چرخش بالایی یابد تا حرکات کتف صورت بگیرد. نمای خلفی رابطه بین حرکات کتف و بازو در شکل 2-31 نشان داده‌شده است.
شکل 2-1: رابطه بین حرکات کتف و بازو در 30 درجه اول ابداکشن یا 45 درجه اول فلکشن، کتف به ستون مهرهای نزدیک یا از آن دور می‌شود تا روی سینه وضعیت پایداری به خ ود بگیرد (Soderberg,1986). بعدازاینکه پایداری ایجاد شد، کتف با حرکات چرخش بالایی، پروترکشن یا دور شدن و بالا رفتن، به خارج، جلو و بالا حرکت میکند. در مراحل اولیه‌ی ابداکشن یا فلکشن، همه‌ی حرکات به‌استثنای حرکات پایدارکنندگی کتف، بیشتر در مفصل دوری بازویی انجام داده ‌می‌شوند. بعد از 30 درجه ابداکشن یا 45 تا 60 درجه فلکشن، نسبت حرکات دوری بازویی به کتف 5 به 4 است؛ یعنی به ازای هر 5 درجه ابداکشن بازو، کتف 4 درجه چرخش بالایی پیدا می‌کند (Poppen et]]>

3- بررسی پیامد سازگاری مفصل شانه (برتر و غیر برتر) در رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر به دلیل ماهیت هر رشته ورزشی، میتواند توصیههای تمرینی (تقویتی و انعطاف‌پذیری) جهت پیشگیری از آسیبهای مجموعه شانه فراهم نماید.
4- نتایج این مطالعه ممکن است در تعیین استعدادیابی رشتههای ورزشی هندبال، تنیس و شنا مفید واقع شود.
5- نتایج این مطالعه ممکن است زمینهای برای انجام مطالعات بیشتر درزمینه عملکرد و توان‌بخشی مفصل شانه در ورزشکاران رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر و افراد غیر ورزشکار فراهم کند. 1-2 بیان مسئله
اصل سازگاری خاص به نیاز تحمیلی14 بیان میکند که بدن به‌طور ویژه با نیازهایی که بر آن واقع می‌شود، سازگار میشود (Sale & MacDougall, 1981). بر اساس این اصل، انتظار می‌رود که شانه ورزشکاران رشتههای شنا، تنیس و هندبال باوجوداینکه در ادبیات کلینیکی به‌عنوان یک گروه (ورزشکاران بالای سر) در نظر گرفته می‌شوند اختلافات معنیداری در ویژگی‌های فیزیکی شانه داشته باشند.
هنگام بررسی نیازها و اهداف هر ورزش، باید میزان نیرو و تکرار حرکات را در نظر گرفت. به‌عنوان‌مثال پرتاب کردن توپ در بیسبال یک حرکت انفجاری برای به حداکثر رساندن سرعت توپ است؛ بنابراین پرتاب‌کننده در بیسبال تکرارهای نسبتاً کمی (1000 پرتاب هر هفته) (Johnson, 1988) با سرعت زاویهای حدود 7000 درجه بر ثانیه دارد (Dillman et al, 1993). برعکس، شنا کردن نیاز به شانه برای اجرای کار در مدت‌زمان بیشتر و بنابراین تکرار بیشتر دارد. شناگران معمولاً تکرارهای زیاد حدود 16000 گردش15 هر هفته (Johnson, 1988) در سرعت زاویه‌ای حدود 80 درجه بر ثانیه انجام میدهند (Johnson, 1988) در مقابل بازیکنان تنیس حرفهای حدود 1000 گردش هر هفته و پرتاب‌کنندگان نیزه دانشگاهی حدود 300 گردش هر هفته انجام می‌دهند (Johnson, 1988). وقتی ازنظر کمی به‌عنوان‌مثال عمل ضربه زدن (حرکت دست) در شنا را با پرتاب کردن توپ در هندبال مقایسه می‌کنیم تفاوت‌هایی به‌طور روشن مشاهده میکنیم. یک ضربه شنا شامل کشش بازو در آب به‌منظور پیشروی بدن به سمت جلو است در مقابل، در پرتاب کردن توپ در هندبال، بازو مانند یک شلاق16 برای شتاب بخشیدن به توپ استفاده می‌شود. این اختلافات درحرکت از نیاز برای اجرای اهداف مختلف نشأت می‌گیرد. به‌طور ساده، هدف شنای کرال سینه به حداکثر رساندن حجم آب جابه‌جا شده با یک ضربه، بنابراین افزایش سرعت شناگر می‌باشد. درحالی‌که هدف پرتاب کردن توپ در هندبال به حداکثر رساندن سرعت توپ با افزایش سرعت زاویهای بازو در زمان رهایی توپ می‌باشد.
از طرف دیگر دامنه حرکتی موردنیاز برای اجرای فعالیت در این رشته‌های ورزشی با یکدیگر قابل قیاس نیست. به‌عنوان‌مثال، در طی هر ضربه در شنا، شناگر دست‌هایش را با ابداکشن کامل به جلو جهت ضربه زدن در آب و پیشروی بیشتر پرتاب می‌کند (Yanai et al, 2000). این پوزیشن به دلیل اینکه دست مقاومت آب را دریافت می‌کند یک بازوی گشتاوری بزرگ در مفصل شانه ایجاد می‌کند (Yanai et al, 2000). این نیرو باعث می‌شود که شانه با دامنه حرکتی فعال بیشینه، ابداکشن حداکثر را انجام دهد. رسیدن به ابداکشن کامل بازو برای هر ضربه نیاز به هماهنگی خوب و کارایی انرژی حرکات کتف و گلنوهومرال دارد. در مقابل، در طی پرتاب کردن توپ در مرحله مقدماتی، بازو ابداکشن 110-90 درجه و با حداکثر چرخش خارجی قرار دارد که با تغییر حرکت به حداکثر چرخش داخلی موجب پرتاب قوی و سریع توپ می‌شود (Dillman et al, 1993).
در ضربه شنا (حرکت دست) و بیشتر حرکات انجام شده در تنیس و هندبال، نیروی تولیدی در اندام فوقانی به‌طور اصلی توسط میانگین چرخش داخلی و اداکشن بازو تولید میشود (Kennedy et al,1987 Dillman et al, 1993، Burkhart et al, 2003). همچنین پرتاب کردن توپ، شامل پرتاب کردن بازو برای شتاب بخشیدن و به حداکثر رساندن سرعت آن در طی فاز شتاب و سپس کاهش شتاب آن به صفر درجه بر ثانیه در طی مرحله کاهش شتاب و دنبال کردن حرکت می‌باشد (Dillman et al, 1993،Burkhart et al, 2003). عضلات چرخش دهنده خارجی بازو همراه با عضلات تثبیت‌کننده کتف و گلنوهومرال مسئول آهسته کردن حرکت بازو به‌صورت اکسنتریک در طی این فاز می‌باشند (Kibler,1998, Burkhart et al, 2003). در شنا، مقاومت آب سرعت چرخش داخلی را به حدود 80 درجه بر ثانیه می‌رساند (et al, 1997 Bak، Yanai et al, 2000)؛ بنابراین، نیاز به گروه عضلات چرخش دهندههای خارجی بازو و تثبیت‌کنندههای کتف برای کاهش شتاب بازو در طی فاز ضربه دست17 زیاد بالا نیست. این نبود مرحله کاهش شتاب ممکن است برجسته‌ترین اختلاف میان اعمال شنا کردن و پرتاب کردن توپ در هندبال و ضربه تنیس باشد. این نیاز در هنگام درمان این ورزشکاران گزارش‌شده است زیرا تصور بر این است که مرحله کاهش شتاب در پرتاب کردن در ارتباط با تغییر در دامنه حرکتی و سفتی خلفی شانه در بازیکنان هندبال و بیسبال است (Burkhart et al, 2003، Donatelli et al,2000).
با توجه به کمبود اطلاعات در مورد کینماتیک و فعالیت الکترومیوگرافی رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر و ازآنجایی‌که در بررسیهای کلینیکی، ورزشکاران مختلف رشتههای پرتاب از بالای سر معمولاً به‌عنوان یک گروه در نظر گرفته می‌شوند و مطالعهای تاکنون به بررسی و مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی (الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی) عضلات کمربند شانهای و ریتم اسکاپولوهومرال شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار پرداخته نشده است در این مطالعه محقق قصد بررسی این موضوع را دارد. 1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
با توجه به اینکه درد شانه در ورزشکاران رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر (Gabriel et al, 2013) مشکل رایجی میباشد و ازآنجایی‌که نقص ریتم طبیعی اسکاپولوهومرال می‌تواند فرد را به پاتولوژی‌های مفصل گلنوهومرال مستعد کند و به دلیل نقش مهمی که عضلات کمربند شانه در تولید و کنترل حرکات مفصل شانه‌دارند و نقص و تخریب این عضلات می‌تواند حرکت کتف، ترقوه یا بازو را تغییر دهد (Lugo et al, 2008) و با توجه به اینکه مطالعات قبلی صورت گرفته در این زمینه، بیشتر به بررسی ریتم اسکاپولوهومرال در افراد آسیب‌دیده و غیر ورزشکار پرداختهاند و مطالعات درزمینه ورزشکاران بالای سر به‌صورت یک گروه صورت گرفته و رشتههای مختلف ورزشی بالای سر و افراد غیر ورزشکار مقایسه نگردیده و همچنین مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی عضلات مجموعه شانه ورزشکاران رشته‌های مختلف پرتاب از بالای سر و افراد غیر ورزشکار در طی ابداکشن شانه در پارامترهای مختلف الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات بین شانهی برتر و غیر برتر در شرایط اعمال و بدون اعمال بار خارجی تاکنون صورت نگرفته، در این تحقیق سعی بر این است تا به بررسی و مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی (الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی) منتخبی از عضلات کمربند شانهای و ریتم اسکاپولوهومرال بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن در دست برتر و غیر برتر در شرایط اعمال و بدون اعمال بار خارجی پرداخته شود.
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1 هدف کلی
هدف کلی از انجام این تحقیق بررسی و مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی منتخبی از عضلات کمربند شانهای و ریتم اسکاپولوهومرال بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن در شانهی برتر و غیر برتر در شرایط اعمال و بدون اعمال بار خارجی می‌باشد.
1-4-2 اهداف اختصاصی
1- بررسی و مقایسه الگوی فراخوانی عضلات شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی.
2- بررسی و مقایسه سطح فعالیت عضلات شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی.
3- بررسی و مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی.
4- بررسی و مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات تثبیت‌کننده کتف بین شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی.
5- بررسی و مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شنا و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی.
1-5 فرضیههای پژوهش
1- تفاوت معنیداری در الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی وجود ندارد.
2- تفاوت معنیداری در سطح فعالیت عضلات مجموعه شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی وجود ندارد.
3- تفاوت معنیداری در نسبت هم انقباضی عضلات شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی وجود ندارد.
4- تفاوت معنیداری در نسبت هم انقباضی عضلات تثبیت‌کننده کتف در شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و ورزشکاران غیر پرتاب از بالای سر در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی وجود ندارد.
5- تفاوت معنیداری در ریتم اسکاپولوهومرال شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در زوایای مختلف الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی وجود ندارد.
1-6 روش پژوهش
پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را ورزشکاران رشتههای ورزشی شنا، هندبال و تنیس شاغل در لیگ‌های برتر کشور و افراد غیر ورزشکار تشکیل دادند. از هر گروه تعداد 10 نفر به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. بعد از انتخاب آزمودنیها، کسب رضایت‌نامه شرکت در پژوهش و آشنایی آزمودنیها با آزمایشهای مربوطه، آزمون‌های مربوط به پایایی ابزارهای اندازهگیری انجام شد. بعد از انجام آزمون‌های مربوط به پایایی، هر آزمودنی دو الی سه مرتبه جهت انجام آزمون‌های مربوط به اطلاعات کینماتیک و الکترومیوگرافی (به‌صورت تصادفی) فراخوانده می‌شد. برای ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات مجموعه شانه در متغیرهای الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات از دستگاه EMG سطحی 16 کاناله ساخت کشور فنلاند با فرکانس نمونه برداری 2000 هرتز استفاده شد. فعالیت الکتریکی عضلات دلتوئید میانی و قدامی، تحت خاری، پشتی بزرگ، ذوزنقه فوقانی، میانی و تحتانی و دندانهای قدامی طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن با و بدون اعمال بار خارجی (25 درصد حداکثر قدرت ایزومتریک ابداکتورها) ثبت شد. آزمودنیها حرکت الویشن بازو در سطح اسکاپشن (30 درجه قدام نسبت به سطح فرونتال) را با دست برتر و غیر برتر با و بدون اعمال بار خارجی (به‌صورت تصادفی) در 4 وضعیت زیر انجام ‌دادند:
1- انجام ابداکشن 160 درجه شانه (از صفر تا 160 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 4 ثانیه.
2- انجام ابداکشن 45 درجه شانه (از صفر تا 45 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 1 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه.
3- انجام]]>

جدول 4-86: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک بین گروه‌ها (ابداکشن ایستا) 192
جدول 4-87: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه بین نسبت هم انقباضی عضلات مختلف اسکاپولوتراسیک در نگه‌داری ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 193
جدول 4-88: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی بین زوایای مختلف ابداکشن بازو 194
جدول 4-89: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار 194
جدول 4-90: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک بین شانهی برتر و غیر برتر 195
جدول 4-91: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر ریتم اسکاپولوهومرال با اندازه‌گیری بهوسیله اینکلینومتر 196
جدول 4-92: نتایج آزمون اثرات بین گروهی با اندازه‌گیری بهوسیله اینکلینومتر 197
جدول 4-93: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال بین گروه‌ها با اندازه‌گیری بهوسیله اینکلینومتر 197
جدول 4-94: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن بازو با اندازه‌گیری به‌وسیله اینکلینومتر 198
جدول 4-95: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار با اندازه‌گیری بهوسیله اینکلینومتر 198
جدول 4-96: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال بین شانهی و غیر برتر با اندازه‌گیری بهوسیله اینکلینومتر 199
جدول 4-97: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر ریتم اسکاپولوهومرال با تکنیک عکس گرفتن 200
جدول 4-98: نتایج آزمون اثرات بین گروهی با تکنیک عکس گرفتن 201
جدول 4-99: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال بین گروه‌های مختلف با تکنیک عکس گرفتن 201
جدول 4-100: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن بازو با تکنیک عکس گرفتن 202
جدول 4-101: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار با تکنیک عکس گرفتن 202
جدول 4-102: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه ریتم اسکاپولوهومرال بین شانهی برتر و غیر برتر با تکنیک عکس گرفتن 203
جدول 5-1: ویژگی‌های دموگرافیک گروه‌های تحقیق 205
جدول 5-2: اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر سطح فعالیت عضلات شانه در طی ابداکشن ایستا و پویا 231
جدول 5-3: اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه در طی ابداکشن ایستا و پویا 237
جدول 5-4: اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک در طی ابداکشن ایستا و پویا 241 فصل اول
مقدمه
1-1 مقدمه
بیومکانیک مفصل شانه یک زمینه تحقیقی جالب است که موردتوجه محققین زیادی قرارگرفته است. توانایی شانه جهت انجام حرکات وسیع، بر اساس تعامل ساختارهای فراوانی است که به محرک مکانیکی واکنش نشان می‌دهند و بر طبق آن سازگار می‌شوند. پایداری استخوانی مفصل شانه زیاد قابل‌توجه نیست زیرا عدم تطابق کامل میان سطوح مفصلی پروکسیمال بازو و حفره گلنوئید1 وجود دارد. اضافه شدن لابروم فیبری غضروفی، همچنین حضور کپسول مفصلی و لیگامنتهای مفصل گلنوهومرال پایداری مفصل شانه را افزایش می‌دهند. پایداری مفصل شانه علاوه بر ساختارهای تثبیت‌کننده ایستا، بیشتر توسط عضلات اطراف کمربند شانه حمایت می‌شود که پایداری دینامیکی شانه را تأمین می‌کنند. درواقع تثبیتکنندههای دینامیکی و استاتیکی مفصل شانه در مقابل نیروهای اعمال‌شده بر مفصل شانه واکنش نشان می‌دهند تا پایداری را در پوزیشنهای گوناگون، در طی حرکات مختلف مفصل شانه ایجاد کنند (Lugo et al, 2008).
حرکات پیچیده کمپلکس شانه شامل حرکات هماهنگ در مفاصل اخرمی ترقوهای2، جناغی ترقوهای3، گلنوهومرال4 و کتفی سینهای5 است. شکل مفصل گلنوهومرال و تحریک‌پذیری کتف در ارتباط با قفسه سینه، مسئول اصلی میزان تحریک‌پذیری این مجموعه مفصلی (کمپلکس شانه) است (Forte et al, 2009). میزان مشارکت مفصل اسکاپولوتراسیک6 در کینماتیک مجموعه‌ی شانه‌ی نرمال اولین بار توسط کاتچارت7 (1884) توصیف‌شده است (Cathcart, 1884). کادمن8 (1934) تعامل کینماتیکی بین کتف و بازو را به‌عنوان ریتم اسکاپولوهومرال9 تعریف کرد (Codman,1934). پس از کادمن، این تعریف به‌صورت روشی معتبر برای تحلیل حرکات دینامیکی مجموعه‌ی شانه با نسبت 2:1 شناخته‌شده ‌است (در طی ابداکشن کامل بازو به ازای هر دو درجه حرکت در مفصل گلنوهومرال یک درجه حرکت در مفصل اسکاپولوتراسیک صورت میگیرد. به‌عبارتی‌دیگر، در 180 درجه‌ی ابداکشن شانه، 120 درجه‌ حرکت در مفصل گلنوهومرال و 60 درجه در مفصل اسکاپولوتوراسیک صورت میگیرد) (Inman et al, 1994). این‌چنین یکپارچگی (هماهنگی) اجازه میدهد تا کتف یک سطح پایدار برای حرکات گلنوهومرال ایجاد کرده همچنین امکان انجام حرکت بهینه بازو در طی دامنه حرکتی کامل را فراهم می‌سازد (Lugo et al, 2008). اگر پوزیشن کتف تغییر کند این الگوی نرمال حرکات یکپارچه ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. به این دلیل ریتم اسکاپو لوهومرال به‌عنوان یک شاخص حرکتی کمپلکس شانه در بررسیهای کلینیکی در نظر گرفته می‌شود (Hebert et al, 2002, Myers et al, 2005, Ludewig et al. 2009).
مطالعات نشان داده‌اند که ریتم طبیعی اسکاپوهومرال نیازمند فعالیت مناسب چرخش دهندههای بالایی کتف است (De Mey et al, 2009, Luime et al,2004). چرخش دهندههای بالایی کتف عضلات ذوزنقه بالایی، ذوزنقه پایینی و دندانهای قدامی می‌باشند (De Mey et al, 2009, Luime et al,2004). به‌طورکلی این عضلات در دستیابی به دامنه کامل فوروارد فلکشن و ابداکشن شانه مهم هستند (Ekstrom et al, 2003).
تصور بر این است که در طی الویشن بازو در صورت کینماتیک مناسب کتف، حجم فضای تحت اخرمی به حداکثر می‌رسد بنابراین کاهش شیوع گیرافتادگی داخلی و خارجی عضلات روتیتور کاف اتفاق می‌افتد Lehman et al, 2007, Lukasiewicz et al, 1999)). مطالعات نشان دادهاند که بزرگ‌ترین خطر برای گیرافتادگی زمانی است که کتف به داخل بچرخد، تیلت قدامی و کاهش چرخش بالایی داشته باشد این خطر زمانی که ابداکشن در سطح اسکاپشن با چرخش داخلی انجام شود، افزایش می‌یابد (Escamilla et al, 2009). وارنر و همکارانش10 (Warner et al, 1990) مدارکی در جهت ارتباط گیرافتادگی شانه با کتف بالی شکل و نقص عملکردی کتف گزارش کردند. همچنین محققین گزارش کرده‌اند که عضله دندانهای قدامی که چرخش بالایی، تیلت خلفی و چرخش خارجی در کتف تولید میکند و باعث حفاظت از فضای تحت اخرمی می‌شود، (Ludewig et al, 2004) ضعف این عضله می‌تواند مرتبط با پاتولوژیهای شانه باشد (Tsai et al, 2003, Glousman et al, 1988).
از طرف دیگر تحلیلهای الکترومیوگرافی نشان دادند که بیماران با گیرافتادگی شانه، افزایش فعالیت در ذوزنقه بالایی اما کاهش فعالیت در دندانهای قدامی در طی الویشن بازو‌ دارند (Ekstrom et al, 2003). افزایش فعالیت الکترومیوگرافی در ذوزنقه بالایی میتواند فاکتوری در جهت تیلت قدامی و الویشن بیش‌ازحد کتف و نهایتاً منجر به باریک شدن فضای تحت اخرمی ‌شود. به همین جهت حفظ ریتم طبیعی اسکاپولوهومرال نیازمند تمریناتی است که تعادل ذوزنقه بالایی، میانی، تحتانی و دندانه‌ای قدامی را برقرار کند (Ekstrom et al, 2003).
به‌طورکلی مشارکت فعال و متعادل عضلات روتیتورکاف و اسکاپولوتراسیک برای تولید حرکات کارآمد و ثبات کمربند شانه ضروری است (Bertelli & Ghizoni, 2005). به‌طوری‌که تراپیستها برنامههای تمرینی را بر این اساس پیشنهاد میکنند (Ballantyne et al, 1993). طبق نظر گلوسمن11 مطالعات الکترومیوگرافی در جهت ارزیابی فعالیت عضلات و تهیه پروتکل‌های تمرینی و توان‌بخشی اطلاعات مفیدی فراهم کرده است (Glousman, 1993). هرچند تعیین یک برنامه توان‌بخشی مناسب کمپلکس شانه در بازگشت سریع بیمار به حرفه و فعالیتش حیاتی است و تعیین برنامههایی با بیشترین مزیت برای بیماران خاص با پاتولوژیهای شانه، یکی از بهترین راهکارهای درمانی است، توصیههای تمرینی جهت جلوگیری از پاتولوژیهای شانه بخصوص در ورزشکاران و افرادی که از اندام فوقانیشان به‌صورت مکرر استفاده میکنند از اهمیت بیشتری برخوردار است.
رشتههای ورزشی شنا، هندبال و تنیس به‌عنوان فعالیت‌های پرتاب از بالای سر12 طبقهبندی می‌شوند. باوجوداین، حرکات انجام‌شده در این رشتههای ورزشی ازنظر کینماتیک، عمل عضله و تعداد تکرارها متفاوت است (Bak & Faunl, 1997, Borsa et al, 2005). اصل سازگاری خاص به نیاز تحمیلی13 بیان میکند که بدن به‌طور ویژه با نیازهایی که بر آن واقع می‌شود سازگار می‌شود (Sale & MacDougall, 1981). بر اساس این اصل، انتظار می‌رود که شانهی ورزشکاران رشتههای شنا، تنیس و هندبال باوجوداینکه در ادبیات کلینیکی به‌عنوان یک گروه (ورزشکاران بالای سر) در نظر گرفته می‌شوند، اختلافات معنیداری در ویژگی‌های فیزیکی شانه داشته باشند.
ازآنجایی‌که در ورزشهای بالای سر درد شانه مشکلی رایج می‌باشد (Ranson & Gregory, 2008) و مطالعات میزان متفاوتی از صدمات شانه در ورزشکاران رشته‌های مختلف پرتاب از بالای سر گزارش کردهاند (مطالعهای گزارش کرده است که 66 درصد از شناگران در مقایسه با 57 درصد بازیکنان حرفهای بیسبال، 44 درصد از بازیکنان والیبال دانشگاهی، 29 درصد از پرتاب‌کنندگان نیزه دانشگاهی و 7 درصد از گلف بازان حرفهای، صدمات شانه‌دارند) (Johnson, 1988) و ازآنجایی‌که نقص ریتم طبیعی اسکاپولوهومرال می‌تواند فرد را به پاتولوژی‌های مفصل گلنوهومرال مستعد کند و به دلیل نقش مهمی که عضلات کمربند شانه در تولید و کنترل حرکات شانه‌دارند و نقص و تخریب این عضلات می‌تواند حرکت کتف، ترقوه یا بازو را تغییر دهد (Lugo et al, 2008) و مطالعات قبلی صورت گرفته در این زمینه، بیشتر به بررسی ریتم اسکاپولوهومرال در افراد آسیب‌دیده و غیر ورزشکار پرداختهاند و مطالعات درزمینه ورزشکاران بالای سر به‌صورت یک گروه صورت گرفته و رشتههای مختلف ورزشی بالای سر با افراد غیر ورزشکار مقایسه نگردیده و همچنین مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی عضلات مجموعه شانه ورزشکاران رشته‌های مختلف پرتاب از بالای سر و افراد غیر ورزشکار در طی ابداکشن شانه در پارامترهای مختلف الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات بین شانهی برتر و غیر برتر در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار تاکنون صورت نگرفته، در این تحقیق سعی بر این است تا به بررسی و مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی (الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی) منتخبی از عضلات کمربند شانهای و ریتم اسکاپولوهومرال بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن در دست برتر و غیر برتر در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی پرداخته شود.
نتایج این مطالعه ممکن است کاربردهای زیر را در برداشته باشد:
1- مطالعه ‌اینکه آیا ورزشکاران رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر الویشن بازوی برتر و غیر برترشان را ازلحاظ کینماتیکی به روش مشابهی انجام میدهند میتواند برای ارزیابی و درمان اختلالات شانه اطلاعات مفیدی برای تراپسینها فراهم کند.
2- تعیین سهم مشارکت مفصل اسکاپولوتراسیک و مفصل گلنوهومرال در ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف الویشن بازو، همچنین مطالعه فعالیت الکترومیوگرافی عضلات شانه (الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و هم انقباضی) در شانهی برتر و غیر برتر ورزشکاران رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر، میتواند به تراپیسینها در]]>

جدول 2- 4: خلاصه مطالعات در مورد سطح فعالیت عضلات شانه در طی الویشن شانه 75
جدول 3-1: مشخصات گروه‌های مختلف تحقیق 79
جدول 4-1: ویژگی‌های دموگرافیک گروه‌های مختلف تحقیق 103
جدول 4-2: حداکثر قدرت ایزومتریک ابداکتورها (برحسب کیلوگرم) در گروه‌های مختلف تحقیق 103
4-3: چرخش بالایی کتف (برحسب درجه) در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن با اندازه‌گیری‌های اینکلینومتری 104
جدول 4-4: چرخش بالایی کتف (برحسب درجه) در زوایای مختلف ابداکشن بازو با اعمال بار خارجی با اندازه‌گیری‌های اینکلینومتری 105
جدول 4-5: ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن با اندازه‌گیری‌های اینکلینومتری 106
جدول 4-6: ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن بازو در شرایط اعمال بار خارجی با اندازه‌گیری‌های اینکلینومتری 107
جدول 4-7: چرخش بالایی کتف (برحسب درجه) در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن با استفاده از تکنیک عکس گرفتن 107
جدول 4-8: چرخش بالایی کتف (برحسب درجه) در زوایای مختلف ابداکشن بازو با اعمال بار خارجی با استفاده از تکنیک عکس گرفتن 108
جدول 4-9: ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن با تکنیک عکس گرفتن 109
جدول 4-10: ریتم اسکاپولوهومرال در زوایای مختلف ابداکشن بازو در شرایط اعمال بار خارجی با استفاده از تکنیک عکس گرفتن 109
جدول 4-11: الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانه (برحسب ثانیه) در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 111
جدول 4-12: الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانه (برحسب ثانیه) گروه‌های مختلف در طی ابداکشن بازو در شرایط اعمال بار خارجی 112
جدول 4-13: سطح فعالیت عضلات شانه (برحسب درصد MVC) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 113
جدول 4-14: سطح فعالیت عضلات شانه (برحسب درصد MVC) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 115
4-15: سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه (برحسب درصد MVC) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 117
4-16: سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه (برحسب درصد MVC) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 118
جدول 4-17: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن بدون اعمال بار خارجی 121
جدول 4-18: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 122
جدول 4-19: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن بدون اعمال بار خارجی 124
جدول 4-20: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 126
جدول 4-21: پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر 129
جدول 4-22: پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر در شرایط اعمال بار خارجی 129
جدول 4-23: پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از تکنیک عکس گرفتن 130
جدول 4-24: پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده تکنیک عکس گرفتن در شرایط اعمال بار خارجی 130
جدول 4-25: روایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر و تکنیک عکس گرفتن 131
جدول 4-26: روایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر و تکنیک عکس گرفتن در شرایط اعمال بار خارجی 131
جدول 4-27: پایایی آزمون‌های مربوط به حداکثر انقباض ایزومتریک اختیاری عضلات 132
جدول 4-28: پایایی الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 133
جدول 4-29: پایایی الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 133
جدول 4-30: پایایی سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 134
جدول 4-31: پایایی سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 136
جدول 4-32: پایایی سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 138
جدول 4-33: پایایی سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه در زوایای مختلف ابداکشن شانه در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 139
جدول 4-34: آزمون‌های تعیین نرمال بودن توزیع داده‌های چرخش بالایی کتف با اندازه‌گیری توسط اینکلینومتر 142
جدول 4-35: آزمون‌های تعیین نرمال بودن توزیع داده‌های چرخش بالایی کتف با اعمال بار خارجی با اندازه‌گیری توسط اینکلینومتر 143
جدول 4-36: آزمون‌های تعیین نرمال بودن توزیع داده‌های چرخش بالایی کتف با استفاده از تکنیک عکس گرفتن 143
جدول 4-37: آزمون‌های تعیین نرمال بودن توزیع داده‌های چرخش بالایی کتف با اعمال بار خارجی با استفاده از تکنیک عکس گرفتن 144
جدول 4-38: آزمون‌های تعیین نرمال بودن دادههای الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 145
جدول 4-39: آزمون‌های تعیین نرمال بودن دادههای الگوی فراخوانی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 145
جدول 4-40: آزمون‌های تعیین نرمال بودن دادههای سطح فعالیت عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 146
جدول 4-41: آزمون‌های تعیین نرمال بودن دادههای سطح فعالیت عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 148
جدول 4-42: آزمون‌های تعیین نرمال بودن دادههای سطح فعالیت عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 149
جدول 4-43: آزمون‌های تعیین نرمال بودن دادههای سطح فعالیت عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی 151
جدول 4-44: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر الگوی فراخوانی عضلات طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 154
جدول 4-45: نتایج مقایسه الگوی فراخوانی عضلات در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن بین گروه‌های تحقیق 155
جدول 4-46: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه الگوی فراخوانی بین عضلات در طی ابداکشن بازو 156
جدول 4-47: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه الگوی فراخوانی عضلات در طی ابداکشن شانه بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال 158
جدول 4-48: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه الگوی فراخوانی عضلات در طی ابداکشن بین شانهی برتر و غیر برتر 158
جدول 4-49: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر سطح فعالیت عضلات (ابداکشن دینامیک) 159
جدول 4-50: نتایج آزمون اثرات بین گروهی (ابداکشن دینامیک) 161
جدول 4-51: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه بین گروهها (ابداکشن دینامیک) 162
جدول 4-52: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه سطح فعالیت عضلات بین عضلات مجموعه شانه طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 162
جدول 4-53: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه سطح فعالیت عضلات بین زوایای مختلف ابداکشن بازو 164
جدول 4-54: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه سطح فعالیت عضلات در طی ابداکشن بازو بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال 164
جدول 4-55: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه الگوی فراخوانی عضلات در طی ابداکشن بازو بین شانهی برتر و غیر برتر 165
جدول 4-56: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر سطح فعالیت عضلات شانه (ابداکشن ایستا) 165
جدول 4-57: نتایج آزمون اثرات بین گروهی (ابداکشن ایستا) 168
جدول 4-58: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه سطح فعالیت عضلات بین گروه‌ها (ابداکشن ایستا) 168
جدول 4-59: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه سطح فعالیت بین عضلات مختلف در نگه‌داری ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 169
جدول 4-60: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه سطح فعالیت عضلات بین زوایای مختلف ابداکشن بازو 170
جدول 4-61: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه سطح فعالیت عضلات در نگه‌داری ابداکشن بازو بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار 171
جدول 4-62: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه سطح فعالیت عضلات در حالت نگه‌داری ابداکشن بازو بین شانهی برتر و غیر برتر 171
جدول 4-63: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه (ابداکشن دینامیک) 172
جدول 4-64: نتایج آزمون اثرات بین گروهی (ابداکشن دینامیک) 175
جدول 4-65: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی مفصل شانه بین گروه‌ها (ابداکشن دینامیک) 175
جدول 4-66: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه بین نسبت هم انقباضی عضلات مختلف مفصل شانه در طی ابداکشن دینامیک 176
جدول 4-67: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه بین زوایای مختلف ابداکشن بازو 176
جدول 4-68: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار 177
جدول 4-69: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه بین شانهی برتر و غیر برتر 177
جدول 4-70: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه (ابداکشن ایستا) 178
جدول 4-71: نتایج آزمون اثرات بین گروهی (ابداکشن ایستا) 181
جدول 4-72: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه بین گروه‌ها (ابداکشن ایستا) 181
جدول 4-73: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه نسبت هم انقباضی بین عضلات مختلف در نگه‌داری ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن 182
جدول 4-74: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی بین زوایای مختلف ابداکشن بازو 183
جدول 4-75: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار 183
جدول 4-76: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات بین شانهی برتر و غیر برتر 184
جدول 4-77: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک (ابداکشن دینامیک) 185
جدول 4-78: نتایج آزمون اثرات بین گروهی (ابداکشن دینامیک) 187
جدول 4-79: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل اسکاپولوتراسیک بین گروه‌ها طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن (ابداکشن دینامیک) 187
جدول 4-80: نتای ج آزمون تعقیبی بونفرونی در مورد مقایسه نسبت هم انقباضی بین عضلات مختلف در طی ابداکشن بازو 188
جدول 4-81: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل اسکاپولوتراسیک بین زوایای مختلف ابداکشن بازو 188
جدول 4-82: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل اسکاپولوتراسیک بین شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار 189
جدول 4-83: نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک بین شانهی برتر و غیر برتر 189
جدول 4-84: نتایج اثر خالص و تعاملی فاکتورهای مختلف بر نسبت هم انقباضی عضلات اسکاپولوتراسیک (ابداکشن ایستا) 190
جدول 4-85: نتایج آزمون اثرا]]>

45-0
5/9±6/14
01/5±3/12
6/6±7/7
7/6±4/11
90-0
6/9±6/21
5/11±5/20
8/9±5/14
6/10±3/20
135-0
4/8±7/22
1/12±31/19
9/12±3/13
8/10±1/22
غیر برتر
45-0
4/8±4/11
05/4±8/9
4/5±7/5
3/6±8/8
90-0
3/8±8/18
1/10±7/17
1/7±3/10
4/9±9/16
135-0
1/8±5/18
01/11±6/15
7/8±8/8
2/6±08/16
تحت خاری- دلتوئید قدامی برتر
45-0
8/9±02/15
7/4±7/11
02/6±3/7
9/6±7/10
90-0
3/11±8/21
1/11±2/19
7/11±6/14
9/10±5/18
135-0
1/11±06/24
7/11±3/18
4/12±8/12
6/9±5/20
غیر برتر
45-0
6/8±4/11
6/3±4/9
1/5±4/5
3/6±3/8
90-0
5/10±5/19
6/9±4/16
8/7±2/10
4/9±4/15
135-0
6/11±3/20
6/10±15
4/8±4/8
4/6±5/14
دلتوئید میانی- پشتی بزرگ
برتر
45-0
6/2±8/7
2/2±5/5
3/1±8/1
5/3±8/7
90-0
9/6±6/11
05/3±1/8
4/1±5/2
5/5±4/7
135-0
3/7±1/14
8/2±3/11
9/1±3/3
3/4±4/11
غیر برتر
45-0
5/3±4/5
9/1±2/4
94/0±5/1
4/3±2/5
90-0
5/5±6/9
6/2±3/5
79/0±6/1
5/4±2/5
135-0
8/5±7/11
4/3±6/7
90/0±2
2/3±5/8 دلتوئید قدامی – پشتی بزرگ
برتر
45-0
5/2±4/7
1/2±4/5
3/1±8/1
7/3±5/7
90-0
6/6±9/10
9/2±7/7
5/1±5/2
2/5±07/7
135-0
3/7±6/13
7/2±8/10
9/1±3/3
2/4±8/10
غیر برتر
45-0
3/3±1/5
7/1±1/4
88/0±4/1
3/3±03/5
90-0
8/4±9
5/2±09/5
83/0±6/1
4/4±07/5
135-0
8/5±4/11
2/3±4/7
92/0±9/1
2/3±9/7 4-2-4-4-2 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در حالت نگهداری ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن
در این قسمت اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در گروه‌های مختلف تحقیق در حالت نگهداری ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن (پوزیشن ایستا) در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار خارجی آورده شده است.
4-2-4-4-2-1 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن
در جداول 4-19 و 4-20 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه (میانگین± انحراف استاندارد) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال و بدون اعمال بار خارجی آورده شده است.
جدول 4-19: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن بدون اعمال بار خارجی
هم انقباضی
شانه
زاویه
غیر ورزشکار
شنا
هندبال
تنیس
ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی برتر
45
8/5±9/18
8/4±3/11
5±6/8
9/5±4/9
90
9/5±8/26
8/4±2/20
5/4±02/13
8/4±3/16
135
1/17±8/35
9/9±6/30
9/6±1/28
5/8±3/31
غیر برتر
45
9/7±4/16
07/5±07/5
03/4±7/5
7/3±8/4
90
8/6±7/27
8/3±2/18
2/4±5/11
8/5±7/14
135
4/13±7/37
06/8±6/26
8/5±6/20
5/4±1/23
ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی برتر
45
2/5±2/17
8/3±1/10
08/5±8/7
6/5±3/8
90
5/8±1/27
8/5±8/20
3/7±5/12
8/5±1/17
135
7/17±7/34
3/5±1/27
1/12±6/20
4/8±1/26
غیر برتر
45
2/7±9/14
1/4±7/4
05/4±6/5
04/4±2/5
90
8/8±05/25
6/7±2/14
2/28±5/16
6/6±8/12
135
7/16±6/32
6/5±23
1/10±5/15
9/6±9/18
ذوزنقه تحتانی- دندانه‌ای قدامی برتر
45
06/4±9/17
7/5±02/11
8/4±6/6
7/6±7/9
90
04/10±2/26
8/5±8/18
08/8±1/11
1/5±4/17
135
5/18±8/35
6/6±4/24
7/10±03/18
1/6±9/21
غیر برتر
45
9/2±7/11
03/4±6/4
3/4±9/4
3/4±7/5
90
6/9±02/25
4/5±8/10
8/4±9/6
7/5±09/12
135
5/13±3/31
1/6±2/19
9/9±4/13
6/45±4/19
تحت خاری- دلتوئید میانی برتر
45
6/3±7/12
4/2±4/7
07/4±04/6
5/6±2/8
90
1/5±1/14
1/3±9/7
6/4±7/5
1/6±2/8
135
5/5±01/23
3/3±5/12
08/4±9/5
7/5±4/10
غیر برتر
45
6/5±07/10
3/4±4/5
2/3±86/3
2/3±1/4
90
6/5±6/12
9/2±1/6
09/5±5/5
06/4±6/5
135
8/6±3/17
6/3±4/8
5/4±8/4
6/4±4/7
تحت خاری- دلتوئید قدامی برتر
45
6/3±01/12
5/2±04/7
7/3±6/5
1/6±5/7
90
4/5±04/14
1/3±7/7
3/4±4/5
01/6±02/8
135
3/6±9/21
2/3±09/12
9/3±7/5
6/5±3/10
غیر برتر
45
5/5±2/9
8/3±1/5
8/2±6/3
06/3±8/3
90
6/5±4/12
8/2±9/5
6/4±1/5
08/4±7/5
135
9/6±08/17
3/3±03/8
2/4±7/4
4/4±2/7 دلتوئید میانی- پشتی بزرگ
برتر
45
94/0±71/1
65/0±3/1
58/0±93/0
65/0±14/1
90
23/1±07/6
9/0±01/2
87/0±28/1
78/0±79/1
135
46/2±72/6
26/1±9/2
79/0±84/1
64/1±52/2
غیر برتر
45
55/0±54/1
27/0±81/0
43/0±81/0
41/0±65/0
90
27/1±9/3
94/0±87/1
68/0±06/1
82/0±68/1
135
98/1±39/5
61/1±25/3
61/0±54/1
1/1±99/1 دلتوئید قدامی – پشتی بزرگ
برتر
45
94/0±69/1
65/0±28/1
56/0±91/0
64/0±12/1
90
23/1±99/5
91/0±2
86/0±26/1
77/0±77/1
135
54/2±59/6
25/1±88/2
78/0±83/1
63/1±5/2
غیر برتر
45
55/0±5/1
27/0±81/0
46/0±82/0
4/0±.64/0
90
27/1±85/3
92/0±84/1
66/0±04/1
85/0±67/1
135
92/1±33/5
59/1±19/3
6/0±52/1
08/1±97/1
جدول 4-20: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی
هم انقباضی
شانه
زاویه
غیر ورزشکار
شنا
هندبال
تنیس
ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی برتر
45
3/12±1/28
1/10±8/21
2/11±6/19
4/9±1/19
90
3/15±46/77
6/12±9/63
24/14±9/64
6/18±4/58
135
5/17±9/91
9/17±03/75
1/27±3/58
2/16±08/64
غیر برتر
45
7/9±8/23
3/11±2/19
1/11±7/15
3/10±2/16
90
6/17±7/72
8/14±2/63
3/12±8/58
94/15±1/57
135
6/20±8/85
3/20±4/70
8/24±01/51
6/12±9/54
ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی برتر
45
7/9±8/32
5/10±5/20
2/17±7/239
7/9±07/15
90
3/34±7/56
04/30±6/45
9/29±5/45
2/32±01/39
135
6/27±3/63
8/32±4/54
2/24±4/28
1/32±27/49
غیر برتر
45
9/8±03/24
5/10±6/18
1/14±7/14
9/8±4/11
90
2/34±5/51
6/28±8/41
3/28±8/41
5/24±2/37
135
9/24±9/57
5/29±5/48
5/21±3/22
8/25±4/41
ذوزنقه تحتانی- دندانه‌ای قدامی برتر
45
3/11±1/32
5/11±8/19
5/12±3/13
6/11±5/16
90
9/24±8/69
5/20±4/56
3/20±5/53
5/23±5/50
135
3/16±03/90
7/17±5/75
8/21±6/75
9/15±7/66
غیر برتر
45
3/10±2/25
8/10±8/15
9/10±6/13
2/8±8/13
90
1/25±6/63
2/20±5/54
5/17±1/46
5/22±6/45
135
9/20±4/85
4/29±6/64
1/20±2/66
3/16±9/58 تحت خاری- دلتوئید میانی برتر
45
7/8±7/21
6/12±04/16
9/12±6/12
02/13±7/15
90
8/11±3/30
1/12±8/21
9/13±2/21
4/8±5/21
135
5/6±1/35
1/12±7/28
3/9±4/15
9/4±07/9
غیر برتر
45
8/8±1/17
7/13±4/13
08/14±5/10
4/11±5/12
90
7/11±2/24
1/11±05/19
1/15±6/18
1/8±3/17
135
5/6±8/28
8/9±25
4/7±6/10
2/10±5/23
تحت خاری- دلتوئید قدامی برتر
45
3/7±8/17
2/9±5/12
9/8±10
11±2/12
90
7/11±5/28
2/11±9/20
2/9±8/18
8/7±9/19
135
1/5±4/18
4/3±8/12
8/2±8/8
3/2±7/4
غیر برتر
45
6/6±6/13
4/9±1/10
8/9±1/8
07/10±5/10
90
6/11±9/22
04/11±4/18
4/9±06/16
6/7±1/16
135
2/6±02/27
6/8±3/23
9/6±5/10
7/8±05/22
دلتوئید میانی- پشتی بزرگ
برتر
45
7/4±2/10
7/4±5/6
1/4±5/4
3/7±5/6
90
9/4±4/19
6/3±3/15
4±3/12
03/7±6/13
135
3/6±7/20
1/4±7/12
1/4±3/12
1/5±6/14
غیر برتر
45
1/4±6/7
4±1/5
4/1±3/2
7/4±4/3
90
7/4±8/14
9/3±8/13
6/3±08/10
08/7±7/10
135
2/5±4/17
2/4±8/9
2/5±7/8
5/4±9/11
دلتوئید قدامی- پشتی بزرگ
برتر
45
1/4±9/8
01/4±8/5
8/2±7/3
1/5±2/5
90
9/4±4/18
3/3±15
4/3±5/11
9/5±6/12
135
9/5±7/19
8/3±23/12
05/4±7/12
8/4±1/14
غیر برتر
45
6/3±6/6
3/3±3/4
2/1±1/2
2/3±7/2
90
7/4±2/14
7/3±2/13
04/3±4/9
9/5±8/9
135
3/5±7/16
9/3±5/9
9/4±8/8
4/4±5/11
4-3 آمار استنباطی
در این بخش از تحقیق به بررسی تائید یا عدم‌تأیید فرضیه‌های تحقیق پرداخته می‌شود. قبل از پرداختن به این موضوع ابتدا آزمون‌های مربوط به پایایی ابزارهای تحقیق و سپس تعیین نرمال یا غیر نرمال بودن توزیع داده‌های تحقیق می‌پردازیم.
4-3-1 پایایی ابزارهای تحقیق
همان‌طور که قبلاً ذکر شد در این مطالعه ما از اینکلینومتر و تکنیک عکس گرفتن برای اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف در جهت محاسبه ریتم اسکاپولوهومرال و از دستگاه الکترومیوگرافی سطحی برای بررسی فعالیت الکتریکی عضلات مجموعه شانه در پارامترهای الگوی فراخوانی عضلات، سطح فعالیت عضلات و نسبت هم انقباضی عضلات استفاده کردیم. هدف ما در این بخش ارائه نتایج پایایی هرکدام از این ابزارها و تعیین روایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر و تکنیک عکس گرفتن می‌باشد.
4-3-1-1 پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر
همان‌طور که در فصل سوم توضیح داده شد برای تعیین پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر، تعداد 20 آزمودنی در جلسه اول، ابداکشن بازوی برتر و غیر برتر را در زوایای مختلف ابداکشن در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی به‌صورت تصادفی انجام دادند. در جلسه دوم (یک هفته بعد از جلسه اول) همان آزمودنی‌ها، همان آزمون‌ها را مجدداً باهمان شرایط تکرار کردند (شخص ارزیاب در هر دو جلسه اندازهگیری یک نفر بود). نتایج پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار خارجی در جداول 4-21 و 4-22 آورده شده است.
جدول 4-21: پایایی اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف با استفاده از اینکلینومتر
متغیر
شانه
ICC*
فاصله اطمینان 95%
حد بالا حد پایین
P-value* پوزیشن استراحت کتف
برتر
غیر برتر
93/0
92/0
97/0
96/0
83/0
81/0
001/0>
001/0> 45 درجه
برتر
غیر برتر
94/0
]]>

45/4 ±9/14
غیر برتر
45
41/2 ±6/3
88/1 ±7/2
93/1 ±8/2
06/3 ±4/6
90
01/2 ±5/4
90/2 ±7/3
76/2 ±1/4
83/3 ±7/8
135
20/2 ±2/6
09/3 ±7/3
13/3 ±6/5
44/4 ±7/11 ذوزنقه میانی برتر
45
76/2 ±1/7
85/3 ±8/5
47/4 ±5/6
76/1 ±3/11
90
61/2 ±2/12
53/5 ±7/9
83/3 ±7/10
53/5 ±3/16
135
25/2 ±2/15
58/6 ±4/11
84/3 ±1/14
16/1 ±5/22
غیر برتر
45
4/5 ±9/5
21/2 ±7/4
04/3 ±2/4
28/3 ±1/9
90
4/5 ±5/9
21/4 ±7/6
83/2 ±6/7
42/5 ±9/14
135
48/2 ±8/12
60/5 ±9/8
77/3 ±7/10
25/9 ±4/19 ذوزنقه پایینی برتر
45
76/2 ±1/6
12/3 ±7/4
36/3 ±7/5
5/1 ±6/10
90
02/3 ±5/10
94/4 ±7
97/2 ±2/10
03/6 ±8/14
135
88/2 ±1/14
30/5 ±2/10
02/3 ±5/12
52/9 ±6/20
غیر برتر
45
11/2 ±6/4
76/2 ±9/3
2/2 ±2/3
43/1 ±5/7
90
12/4 ±9/7
86/3 ±5/5
69/2 ±2/7
21/5 ±1/14
135
98/2 ±3/11
6/5 ±1/8
85/2 ±8/10
01/8 ±9/18 پشتی بزرگ برتر
45
55/0 ±17/1
50/0 ±85/0
58/0 ±04/1
81/0 ±54/1
90
79/0 ±8/1
79/0 ±82/1
68/0 ±6/1
99/0 ±9/4
135
07/1 ±6/2
68/0 ±69/1
36/1 ±2/2
11/2 ±6/5
غیر برتر
45
25/0 ±74/0
38/0 ±74/0
35/0 ±59/0
48/0 ±38/1
90
78/0 ±6/1
58/0 ±96/0
70/0 ±4/1
08/1 ±3/3
135
31/1 ±8/2
54/0 ±41/1
91/0 ±8/1
58/1 ±5/4
دندانه‌ای قدامی برتر
45
75/2 ±7/6
6/2 ±1/5
46/3 ±7/5
51/3 ±1/11
90
78/2 ±8/11
6/2 ±1/8
9/2 ±7/9
48/4 ±9/15
135
78/2 ±8/19
93/2 ±2/15
04/3 ±8/16
41/3 ±1/25
غیر برتر
45
57/2 ±2/3
09/2 ±2/3
31/2 ±4/3
13/4 ±3/9
90
92/3 ±9/8
49/2 ±9/5
2/3 ±4/7
19/4 ±4/14
135
19/3 ±7/16
82/2 ±8/11
31/2 ±7/12
42/4 ±4/22
4-16: سطح فعالیت عضلات مجموعه شانه (برحسب درصد MVC) گروه‌های مختلف تحقیق در زوایای مختلف ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی
عضلات
شانه
زاویه
شنا
هندبال
تنیس
غیر ورزشکار دلتوئید میانی برتر
45
68/6 ±5/17
4/7 ±9/16
47/9 ±4/17
39/6 ±3/21
90
41/11 ±5/37
67/9 ±2/35
7/11 ±8/35
83/13 ±4/43
135
50/10 ±7/42
52/8 ±5/40
22/10 ±3/42
5/9 ±1/48
غیر برتر
45
7/6 ±1/16
06/6 ± 2/15
22/8 ± 9/16
88/5 ± 8/17
90
7/10±8/35
34/10 ±3/32
63/12 ±1/33
28/14 ±5/40
135
53/10 ±9/38
35/8 ±1/36
34/10 ±1/39
31/13 ±2/45 دلتوئید قدامی برتر
45
16/10 ±8/23
30/14 ±7/22
85/13 ±9/23
68/8 ±5/27
90
72/16 ±8/46
97/15 ±3/46
95/16 ±8/48
05/13 ±2/53
135
41/13 ±9/51
31/15 ±7/36
31/15 ±7/36
09/13 ±3/59
غیر برتر
45
75/7 ±1/21
53/13 ±8/19
75/11 ±8/20
64/8 ±1/23
90
23/13 ±1/44
04/15 ±1/43
31/17 ±7/45
09/13 ±4/49
135
06/14 ±6/48
24/15 ±30/33
07/16 ±6/47
15/9 ±2/55
ذوزنقه فوقانی برتر
45
26/9 ±4/16
33/11 ±1/15
72/10 ±5/14
62/6 ±1/21
90
45/13 ±6/40
03/13 ±7/39
21/15 ±8/38
44/12 ±4/45
135
69/13 ±9/44
5/12 ±8/33
29/14 ±7/40
78/8 ±1/50
غیر برتر
45
40/9 ±8/14
82/10 ±7/12
34/10 ±8/12
18/7 ±9/17
90
27/13 ±1/39
57/12 ±7/37
3/13 ±1/35
2/12 ±2/42
135
7/12 ±6/40
34/11 ±5/29
36/14 ±3/37
22/10 ±2/47 تحت خاری برتر
45
25/5 ±7/8
79/5 ±3/7
83/6 ±7/8
76/4 ±3/12
90
28/7 ±3/15
41/6 ±3/14
66/5 ±1/15
41/7 ±5/20
135
58/6 ±4/19
92/5 ±7/11
86/3 ±6/7
11/4 ±5/23
غیر برتر
45
27/5 ±1/7
02/6 ±9/5
04/6 ±4/7
37/4 ±6/9
90
89/6 ±6/13
48/6 ±3/12
52/5 ±5/12
5/7 ±9/16
135
66/5 ±1/17
07/5 ±3/8
03/6 ±3/16
13/4 ±8/19 ذوزنقه میانی برتر
45
06/10 ±1/15
87/10 ±5/14
58/16 ±7/17
02/9 ±2/21
90
91/15 ±3/27
94/14 ±1/26
29/19 ±7/25
92/16 ±8/32
135
92/14 ±6/30
5/13 ±3/18
91/13 ±9/27
73/11 ±4/36
غیر برتر
45
42/9 ±14
2/10 ±2/12
54/15 ±3/15
64/8 ±9/17
90
17/16 ±6/25
44/14 ±1/24
09/11 ±4/21
05/16 ±1/29
135
76/13±9/27
58/12 ±6/14
42/11 ±9/23
83/10 ±7/33 ذوزنقه پایینی برتر
45
5/9 ±5/13
18/11 ±5/12
08/10 ±7/12
02/7 ±2/18
90
78/11 ±2/33
47/11 ±3/31
33/13 ±1/30
19/12 ±6/38
135
83/11 ±9/43
74/11 ±1/42
77/13 ±9/41
37/9 ±5/49
غیر برتر
45
68/9 ±8/11
68/8 ±3/10
13/8 ±8/10
34/6 ±6/14
90
92/11 ±7/31
79/11 ±3/28
31/12 ±9/26
73/11 ±35
135
61/17 ±3/37
29/12 ±2/39
53/14 ±3/38
42/10 ±1/46 پشتی بزرگ برتر
45
11/3 ±5/4
29/2 ±2/3
58/3 ±16/4
14/3 ±1/7
90
86/2 ±7/11
63/2 ±5/9
15/4 ±2/10
74/3 ±5/14
135
08/3 ±2/10
89/2 ±8/9
36/3 ±3/11
42/4 ±6/15
غیر برتر
45
61/2 ±6/3
15/1 ±9/1
46/2 ±31/2
78/2 ±33/5
90
95/2 ±6/10
42/2 ±9/7
2/4 ±1/8
65/3 ±5/11
135
21/3 ±1/8
78/3 ±1/7
2/3 ±4/9
92/3 ±4/13 دندانه‌ای قدامی برتر
45
59/5 ±7/13
3/5 ±8/12
62/5 ±5/12
72/5 ±9/17
90
73/5±3/38
30/5 ±8/37
26/6 ±7/37
33/5 ±5/44
135
43/4 ±1/45
28/4 ±2/46
58/4 ±9/41
05/3 ±3/52
غیر برتر
45
79/5 ±5/12
68/5 ±5/10
53/5 ±3/10
46/5 ±6/13
90
51/8 ±4/36
96/5 ±7/33
69/6 ±2/34
68/5 ±1/42
135
59/5 ±43
7/53 ±1/43
02/4 ±3/37
54/4 ±8/49
4-2-4-4 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن
در این قس مت اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی بین عضلات مجموعه شانه (عضلات مفصل شانه (گلنوهومرال) و عضلات اسکاپولوتراسیک) در گروه‌های مختلف تحقیق طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن (حالت دینامیک) در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار خارجی آورده شده و در ادامه اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی بین عضلات مجموعه شانه در گروه‌های مختلف تحقیق در حالت نگهداری ابداکشن بازو (پوزیشن ایستا) در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار خارجی آورده می‌شود.
4-2-4-4-1 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانهی گروه‌های مختلف تحقیق در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن
در جداول 4-17 و 4-18 اطلاعات مربوط به نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه (میانگین± انحراف استاندارد) در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی آورده شده است. همان‌طور که در فصل سوم ذکر شد نسبت هم انقباضی عضلات از فرمول نسبت هم انقباضی که توسط رادولف و همکارانش47 ارائه‌شده است (Rudolph et al, 2000) محاسبه شد. بر طبق این فرمول، هم انقباضی بالا دلالت‌کننده سطح فعالیت بالای دو عضله درحالی‌که هم انقباضی کم دلالت‌کننده سطح فعالیت کم دو عضله یا سطح فعالیت بالای یک عضله در امتداد با سطح کم فعالیت عضله دیگر می‌باشد (Rudolph et al, 2000, Myers et al, 2009).
جدول 4-17: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن بدون اعمال بار خارجی
هم انقباضی
شانه
زاویه
غیر ورزشکار
شنا
هندبال
تنیس ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی برتر
45-0
6/7±3/11
5/4±9/5
5/2±6/3
3/2±9/4
90-0
9/8±5/27
08/7±2/17
9/6±3/8
03/4±3/14
135-0
1/9±3/37
6/7±8/28
8/12±7/12
5/4±9/24
غیر برتر
45-0
4/3±6/7
9/1±7/3
6/1±9/2
3/2±6/3
90-0
3/7±8/21
2/6±1/12
9/2±3/4
6/4±06/9
135-0
6/9±5/30
3/7±4/23
3/7±1/8
4/4±6/15 ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی برتر
45-0
4/8±1/12
1/5±08/6
4/3±4/4
3/2±2/5
90-0
5/5±03/23
02/7±6/17
04/7±1/10
9/1±8/14
135-0
4/4±9/29
4/6±4/24
6/8±5/11
05/6±8/21
غیر برتر
45-0
02/3±09/6
4/1±2/3
3/1±6/2
3
90-0
8/5±07/19
8/24±3/21
4/3±7/4
2/4±2/8
135-0
06/7±5/24
9/5±7/17
9/4±5/6
4/2±8/14 ذوزنقه تحتانی- دندانه‌ای قدامی برتر
45-0
4/6±4/10
3/5±8/5
2/3±2/4
3/2±4/5
90-0
4/4±8/23
5/6±6/16
6/6±6/9
1/4±9/13
135-0
6/4±9/31
9/4±07/23
5/5±2/8
6/6±3/20
غیر برتر
45-0
4/4±2/8
9/1±9/3
6/1±1/3
6/1±5/3
90-0
7/4±05/19
5/5±5/11
02/3±6/4
6/3±8/7
135-0
8/5±3/25
7/3±9/17
7/4±8/7
5/3±7/14
تحت خاری- دلتوئید میانی برتر
45-0
08/4±4/7
4/4±2/7
1/5±01/6
2/4±8/6
90-0
01/4±3/8
1/4±3/8
8/4±6/5
3/3±1/7
135-0
05/4±4/12
4/4±7/8
1/2±1/3
5/3±7/7
غیر برتر
45-0
8/2±5/5
3/3±2/4
5/1±3/2
7/2±5/3
90-0
5/3±3/8
2/3±7/6
9/1±2/3
1/4±9/6
135-0
1/4±2/10
7/2±01/6
2/1±2/2
2/3±1/5
تحت خاری- دلتوئید قدامی برتر
45-0
8/3±8/6
2/4±8/6
6/4±6/5
06/4±3/6
90-0
8/3±9/7
9/3±9/7
4/4±2/5
2/3±9/6
135-0
8/3±1/12
3/4±5/8
02/2±03/3
4/3±4/7
غیر برتر
45-0
7/2±2/5
07/3±9/3
5/1±3/2
5/2±3/3
90-0
6/3±6/5
1/2±1/5
8/1±7/2
8/2±1/5
135-0
9/3±06/10
7/2±8/5
1/1±1/2
2/3±1/5
دلتوئید قدامی- پشتی بزرگ
برتر
45-0
4/1±4/2
01/2±5/2
94/0±8/1
72/0±9/1
90-0
3/2±7/6
2±06/3
75/0±7/1
3/1±9/2
135-0
3/3±2/7
1/2±03/4
4/1±9/2
7/1±4/4
غیر برتر
45-0
1±2
1/1±8/1
81/0±3/1
92/0±4/1
90-0
7/1±2/4
89/0±3/2
56/0±4/1
02/1±2/2
135-0
3/2±03/6
2±7/3
02/1±4/2
08/1±3/2 دلتوئید میانی – پشتی بزرگ
برتر
45-0
4/1±3/2
8/1±4/2
89/0±8/1
72/0±8/1
90-0
1/2±4/6
9/1±9/2
73/0±6/1
3/1±9/2
135-0
2/3±1/7
1/2±9/3
3/1±8/2
6/1±3/4
غیر برتر
45-0
97/0±9/1
08/1±7/1
72/0±2/1
87/0±3/1
90-0
7/1±1/4
85/0±2/2
51/0±3/1
1±1/2
135-0
3/2±9/5
9/1±6/3
01/1±3/2
06/1±3/2 جدول 4-18: نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در طی ابداکشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار خارجی
هم انقباضی
شانه
زاویه
غیر ورزشکار
شنا
هندبال
تنیس ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی برتر
45-0
04/15±4/20
3/8±7/16
4/9±5/10
06/10±9/20
90-0
1/18±6/51
2/13±1/44
8/26±3/29
2/5±5/39
135-0
08/15±1/60
7/12±9/51
2/29±7/32
3/14±4/48
غیر برتر
45-0
5/14±1/17
6/9±9/14
8/5±1/6
6/8±9/16
90-0
5/21±1/44
05/16±3/37
3/22±5/23
6/11±4/34
135-0
1/19±8/51
9/9±8/48
8/25±7/29
3/13±3/43 ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی برتر
45-0
6/13±1/21
02/10±03/18
02/10±02/11
5/10±2/19
90-0
09/15±03/49
5/11±7/40
1/28±4/28
7/16±05/36
135-0
1/10±2/51
4/12±9/41
2/31±7/27
4/25±4/34
غیر برتر
45-0
3/11±4/16
9/9±2/15
6/6±02/6
7/9±4/15
90-0
1/17±3/41
2/9±3/36
2/22±5/23
6/20±6/34
135-0
6/10±9/44
6/20±7/43
2/26±8/25
6/21±7/34 ذوزنقه تحتانی- دندانه‌ای قدامی برتر
45-0
2/13±2/21
5/9±2/19
08/9±2/11
3/12±7/17 < br />90-0
6/14±5/48
6/12±1/42
3/22±5/27
03/7±6/13
135-0
4/10±6/51
7/9±5/44
7/27±7/31
19±7/44
غیر برتر
45-0
09/16±05/17
4/8±6/15
1/6±3/6
8/10±1/15
90-0
3/15±6/40
3/12±05/39
06/18±2/22
6/16±2/33
135-0
9/7±8/43
07/11±1/38
7/23±6/26
4/18±2/43
تحت خاری- دلتوئید]]>

3-5-2-2-1-8 پشتی بزرگ
بعد از لمس کتف، الکترودها تقریباً 4 سانتی‌متر زیر نوک پایینی کتف45، فاصله بین ستون فقرات و لبه خارجی تنه در زاویه‌ای مایل (تقریباً 25 درجه) قرار می‌گرفت. شکل 3-9: محل قرارگیری الکترودها برای عضله پشتی بزرگ
3-5-2-3 روش جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات الکترومیوگرافی
پس از آماده‌سازی پوست، نصب الکترودها و آشنایی آزمودنی با آزمون‌های اندازه‌گیری، آزمودنی به‌صورت تصادفی فلش کارتهایی که بر روی آن آزمون‌های مختلف اندازهگیری نوشته‌شده بود را انتخاب می‌کرد. هدف از تهیه فلش کارت‌ها به‌منظور تصادفی بودن آزمون‌ها بود. برای اندازه‌گیری اطلاعات EMG تعداد 10 فلش کارت تهیه‌شده بود. فلش کارتهای مربوط به اطلاعات EMG در مورد اندازهگیری اطلاعات EMG در زوایای 45،90،135 و 160 درجه ابداکشن شانه در دست برتر و غیر برتر در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی بود (4 وضعیت ابداکشن (زوایای 45،90،135 و 160 درجه) × 2 وضعیت دست برتر و غیر برتر × 2 شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی). در مرحله اول آزمودنی یکی از فلش کارت‌های مربوط به دست برتر و غیر برتر را به‌صورت تصادفی انتخاب می‌کرد سپس آزمون‌های ابداکشن در پوزیشنها و وضعیت‌های مختلف آن دست را انتخاب می‌کرد. آزمودنی هر آزمون را دو بار با 30 ثانیه استراحت بین تکرارها انجام می‌داد و میانگین تکرارها جهت تجزیه‌وتحلیل موردبررسی قرار می‌گرفت.
آزمودن‌های حرکت الویشن بازو در سطح اسکاپشن به شرح ذیل بود:
1- انجام ابداکشن 160 درجه شانه (از صفر تا 160 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 4 ثانیه.
2- انجام ابداکشن 45 درجه شانه (از صفر تا 45 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 1 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه.
3- انجام ابداکشن 90 درجه شانه (از صفر تا 90 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 2 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه.
4- انجام ابداکشن 135 درجه شانه (از صفر تا 135 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 3 ثانیه و نگه‌داری آن به مدت 3 ثانیه. شکل 3-10: شکل شماتیک از انجام آزمون‌های ابداکشن شانه برای جمع‌آوری اطلاعات EMG
ریتم حرکت در زوایای مختلف ابداکشن شانه توسط مترونوم کنترل‌شده بود. به‌منظور کنترل حرکت ابداکشن در سطح اسکاپشن از یک پایه فلزی استفاده‌شده بود. این پایه 30 درجه قدام نسبت به سطح فرونتال قرارگرفته بود (شکل 3-11). زوایای 45،90،135 و 160 درجه برای هر آزمودنی با استفاده از یک بست فلزی که قابل‌انتقال بود بر روی پایه فلزی مشخص می‌شد (با استفاده از اینکلینومتر مقدار زاویه ابداکشن هر آزمودنی مشخص می‌شد و بست فلزی بر روی پایه فلزی در آن زاویه تنظیم میشد). به‌منظور جلوگیری از حرکت جانبی سر و تنه در حین انجام آزمون‌ها از آزمودنی خواسته‌شده بود تا به هدف مشخص‌شده در راستای دید او در فاصله 2 متری نگاه کند. از یک فرد کمکی جهت تائید پوزیشن مناسب و صحیح شروع و ادامه حرکت صحیح ابداکشن استفاده شده بود. این فرد در پشت سر آزمودنی بافاصله قرار میگرفت و حرکت را تائید میکرد. شکل 3-11: انجام ابداکشن شانه در 45 درجه ابداکشن در سطح اسکاپشن با اعمال بار خارجی
جهت محاسبه الگوی فراخوانی عضلات از اولین آزمون حرکت ابداکشن (انجام ابداکشن 160 درجه شانه (از صفر تا 160 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 4 ثانیه) و جهت محاسبه سطح فعالیت عضلات و نسبت هم انقباضی از سه آزمون دیگر حرکت ابداکشن هم در حالت دینامیک و هم در حالت ایستا استفاده شد. به‌عنوان‌مثال در دومین آزمون حرکت ابداکشن از اطلاعات انجام ابداکشن 45 درجه شانه (از صفر تا 45 درجه) در سطح اسکاپشن در مدت 1 ثانیه جهت بررسی سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات در حالت دینامیک (45-0 درجه) و از اطلاعات نگه‌داری بازو در ابداکشن 45 درجه به مدت 3 ثانیه برای بررسی اطلاعات سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی عضلات در حالت ایستا در این زاویه استفاده شد. پس از انجام آزمون‌های حرکت ابداکشن آزمون‌های MVIC (حداکثر انقباض ایزومتریک اختیاری) عضلات مربوطه کسب می‌شد. معمولاً آزمودنی‌ها آزمون‌های MVIC و آزمون‌های مختلف ابداکشن دست برتر یا غیر برتر (به‌صورت تصادفی) را در یک جلسه و در جلسه دیگر آزمون‌های MVIC و آزمون‌های مختلف ابداکشن دست دیگر را انجام می‌دادند. در هر دو جلسه آزمون‌های MVIC در پایان کار گرفته می‌شد تا اثر خستگی عضلات تأثیرگذار نباشد. فاصله زمانی 30 ثانیه استراحت بین تکرار هر آزمون ابداکشن و 3 دقیقه استراحت بین آزمونهای MVIC، جهت پیشگیری از خستگی در نظر گرفته‌شده بود.
برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از الکترومیوگرافی در متغیر سطح فعالیت، از نرم‌افزار Mega Win و فیلتر میان‌گذر 10 تا 450 هرتز استفاده شد. بدین منظور برای نرمال کردن سیگنال‌های الکترومیوگرافی، اطلاعات RMS هر عضله به مقدار حداکثر انقباض ایزومتریک (MVIC) آن عضله تقسیم و سپس در عدد صد ضرب گردید. در این مورد برای محاسبه سطح فعالیت عضلات درحرکت دینامیک ابداکشن (از صفر تا 45 درجه ب ه مدت یک ثانیه، صفرتا 90 درجه به مدت دو ثانیه، صفر تا 135 درجه به مدت سه ثانیه) اطلاعات RMS هر عضله در مدت‌زمان اجرای هر حرکت بر مقدار حداکثر انقباض ایزومتریک (MVIC) آن عضله تقسیم و سپس در عدد صد ضرب میگردید. در حالت ایستا نیز اطلاعات RMS هر عضله در مدت‌زمان نگه‌داری پوزیشن ابداکشن (45، 90 و 135 درجه) بر مقدار حداکثر انقباض ایزومتریک (MVIC) آن عضله تقسیم و سپس در عدد صد ضرب می‌گردید.
در مورد ترتیب فراخوانی عضلات، زمان شروع به فعالیت اولین عضله به‌عنوان مبنا در نظر گرفته می‌شد و زمان شروع به فعالیت سایر عضلات از این زمان کم شده و نسبت به آن‌ سنجیده میشد (زمان شروع نسبی). درواقع تقدم و تأخر ترتیب فعال شدن عضلات بر اساس اختلاف از زمان عضله‌ای است که زودتر شروع به فعالیت می‌کند. در مطالعات روش‌های مختلفی برای تعیین شروع فعالیت عضله گزارش‌شده است.
1. گذشتن آستانه فعالیت الکتریکی عضله در ارتباط با 10 درصد حداکثر انقباض اختیاری (Cools et al. 2002,2003) یا 20 درصد حداکثر انقباض اختیاری (lllyés and Kiss, 2006)
2. گذشتن میانگین فعالیت الکتریکی خط پایه با دو انحراف استاندارد (Moraes et al., 2008) یا سه انحراف استاندارد (Barden et al., 2005.)
در این مطالعه از روش دوم گذشتن میانگین فعالیت خط پایه با دو انحراف استاندارد (Moraes et al., 2008) استفاده گردید. در این مورد دادهها بعد از یکسویه شدن با فیلتر باترورث46 1/3 هرتز پالایش میشدند.
جهت محاسبه نسبت هم انقباضی عضلات سینرژیست کتف (عضلات اسکاپولوتراسیک) (ذوزنقه بالایی- دندانهای قدامی، ذوزنقه میانی- دندانهای قدامی، ذوزنقه تحتانی- دندانهای قدامی) و جهت محاسبه نسبت هم انقباضی عضلات مفصل شانه (دلتوئید میانی – پشتی بزرگ، دلتوئید قدامی- پشتی بزرگ، تحت خاری- دلتوئید میانی، تحت خاری- دلتوئید قدامی) از فرمول نسبت هم انقباضی که توسط رادولف و همکارانش ارائه‌شده است (Rudolph et al, 2000) استفاده شد. با استفاده از معادله بالا، هم انقباضی بالا دلالت‌کننده سطح فعالیت بالای دو عضله درحالی‌که هم انقباضی کم دلالت‌کننده سطح فعالیت کم دو عضله یا سطح فعالیت بالای یک عضله در امتداد با سطح کم فعالیت عضله دیگر می‌باشد (Rudolph KS et al, 2000, Myers et al, 2009).
بدین منظور اطلاعات EMG نرمالایز شده برای هر عضله (مقدار RMS تقسیم بر MVIC ضربدر صد) در فرمول مربوطه قرار می‌گرفت و نسبت هم انقباضی عضلات مختلف محاسبه می‌شد.
3-5-2-4 روش اندازه‌گیری MVIC عضلات
اطلاعات حداکثر انقباض اختیاری عضلات با استفاده از حرکات زیر به دست آمد (Wickham et al, 2010).
1. انجام ابداکشن در 90 درجه الویشن بازو در سطح فرونتال در برابر مقاومت.
2. انجام فلکشن در 90 درجه الویشن بازو در سطح ساجیتال در برابر مقاومت.
3- انجام ابداکشن در 90 درجه الویشن بازو در سطح اسکاپشن در برابر مقاومت.
4. انجام ریترکشن درحالی‌که دست‌ها در کنار بدن قرارگرفته بودند در برابر مقاومت.
5. انجام اکستنشن در صفر درجه الویشن شانه در سطح ساجیتال در برابر مقاومت.
6. انجام چرخش خارجی در 90 درجه الویشن شانه با چرخش خنثی در برابر مقاومت.
تمامی این حرکات در پوزیشنهای یادشده درحالی‌که آزمودنی بر روی صندلی نشسته بود با اعمال مقاومت برای دست برتر و غیر برتر انجام می‌شد. پشت آزمودنیها از صندلی فاصله داشت و در تمامی موارد از آزمودنی‌ها خواسته‌شده بود که بدون انحراف جانبی سر و تنه و بدون کمک از دست دیگر با حداکثر تلاش حرکات موردنظر را به مدت 3 ثانیه انجام دهند. بیشترین فعالیت عضلات در این 6 حرکت به‌عنوان حداکثر مقدار MVIC آن عضله در نظر گرفته میشد. فاصله بین این 3 ثانیه انقباض جهت تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار میگرفت. 3 دقیقه استراحت بین هر آزمون MVIC برای جلوگیری از خستگی در نظر گرفته شده بود. آزمودنی هر حرکت را دو بار انجام می‌داد و میانگین تکرارها برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار می‌گرفت.
3-5-2-5 روش اندازه‌گیری ریتم اسکاپولوهومرال
برای اندازهگیری ریتم اسکاپولوهومرال در این مطالعه از دو روش تکنیک عکس گرفتن و اینکلینومتر استفاده شد. هدف استفاده از این دو روش اولاً تعیین روایی بین این دو روش و ثانیاً با توجه به اینکه استفاده از اینکینومتر دارای مزایایی ازجمله قابل‌حمل بودن، روش ساده استفاده و محاسبه، ارزان بودن و غیرتهاجمی بودن برای اندازه‌گیری چرخش بالایی کتف می‌باشد (روایی استفاده از اینکلینومتر برای تعیین چرخش بالایی کتف با سیستم ردیابی الکترومغناطیسی سه‌بعدی نیز قبلاً توسط جانسون و همکارانش در سال 2001 تأییدشده است (Johnson et al, 2001)) و با توجه به اینکه کلینسینها اغلب ترجیح می‌دهند از این وسیله در ارزیابی‌های کلینیکی خود استفاده کنند، بدین منظور قصد استفاده از این دو روش برای اندازه‌گیری و محاسبه ریتم اسکاپولوهومرال را داریم.
3-5-2-5-1 اندازه‌گیری ریتم اسکاپولوهومرال با تکنیک عکس گرفتن
در تکنیک عکس گرفتن، پس از تعیین و علامت‌دار کردن لندمارکهای استخوانی بر روی کتف و ستون فقرات (مهره دوم پشتی، پنجم کمری و خار کتف) از آزمودنی در حالت ایستاده خواسته می‌شد تا اکستنشن کامل آرنج، وضعیت خنثی مچ را انجام دهند. از آزمودنی خواسته می‌شد تا به‌طور فعال ابداکشن بازوی برتر یا غیر برتر را در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار خارجی (به‌صورت تصادفی) را در سطح اسکاپشن انجام دهد و در 45، 90 و 135 درجه نگه دارد). از آزمودنی خواسته شده بود هر 45 درجه حرکت را در 1 ثانیه انجام دهد، این کار با مترونوم تنظیم شده بود. زوایای ابداکشن شانه برای هر آزمودنی قبل از شروع حرکت بر روی میله فلزی که به‌منظور انجام صحیح ابداکشن شانه در سطح اسکاپشن تهیه شده بود، با استفاده از یک بست فلزی مشخص شده بود (با استفاده از اینکلینومتر زوایای ابداکشن 45، 90 و 135 درجه هر آزمودنی بر روی میله فلزی مشخص شده بود، اینکلینومتر به‌طور عمودی دقیقاً زیر سر متحرک دلتوئید با استفاده از یک نوار متصل به بازو شده بود). در هر یک از زوایای ابداکشن یادشده از پشت آزمودنی عکس گرفته می‌شد (ارتفاع پایه دوربین با توجه به قد هر شخص تعیین میشد) و با استفاده از نرم‌افزار اتوکد میزان چرخش بالایی کتف بر اساس زاویه میان خط مهره دوم پشتی تا پنجم کمری و خار کتف محاسبه می‌شد (Yano]]>