عنوان کامل پایان نامه کارشناسی ارشد :مطالعه تطبیقی اخلاق از منظر نسبی یا مطلق‌بودن در مثنوی و نهج‌البلاغه
تکه ای از متن پایان نامه :
این تاکیدهای پی در پی و بی نظیر دلیل روشنی می باشد بر اهمیتی که قرآن مجید برای پرورش اخلاق و تزکیه نفوس قائل می باشد، و گویی همه ارزشها را در این ارزش بزرگ اختصار می کند، و فلاح و رستگاری و نجات را در آن می شمرد.
همین معنی با مختصر تفاوتی در آیه ششم آمده و جالب این که «تزکیه اخلاق » در آن مقدم بر نماز و یاد خدا ذکر گردیده که اگر تزکیه نفس و پاکی دل و صفای روح در پرتو فضائل اخلاقی نباشد، نه ذکر خدا به جا می رسد و نه نماز روحانیتی به بار می آورد.
و بالاخره در آخرین آیه، از معلم بزرگ اخلاق یعنی لقمان سخن می گوید و از علم اخلاق به «حکمت » تعبیر می کند و می گوید: «ما (موهبت بزرگ) حکمت را به لقمان دادیم، سپس به او دستور دادیم که شکر خدا را در برابر این نعمت بزرگ به جا آورد!( وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَهَ أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ)».
با در نظر داشتن این که ویژگی «لقمان حکیم» آن چنان که از آیات سوره لقمان بهره گیری می گردد تربیت نفوس و پرورش اخلاق بوده می باشد بخوبی روشن میگردد که مقصود از «حکمت» در این جا همان «حکمت عملی » و آموزشهایی می باشد که منتهی به آن می گردد یعنی «تعلیم» برای «تربیت»!
و در تعبیر دیگری: « بعثت بمکارم الاخلاق ومحاسنها» آمده می باشد.[1]
تعبیر به «انما» که به اصطلاح برای حصر می باشد نشان می دهد که تمام اهداف بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله در همین امر یعنی تکامل اخلاقی انسانها اختصار می گردد.
- در حدیث دیگری از امیرمؤمنان علی علیه السلام می خوانیم که فرمود: «لو کنا لانرجو جنه ولانخشی نارا ولاثوابا ولاعقابا لکان ینبغی لنا ان نطالب بمکارم الاخلاق فانها مما تدل علی سبیل النجاح; اگر ما امید و ایمانی به بهشت و ترس و وحشتی از دوزخ، و انتظار ثواب و عقابی نمی داشتیم، شایسته بود به سراغ فضائل اخلاقی برویم، زیرا که آنها راهنمای نجات و پیروزی و موفقیت هستند.»[2]
