به نام خدا
اظهارنامه
اینجانب رضوان عباسی (9133346) دانشجوی کارشناسی ارشد رشتهی جمعیتشناسی دانشکده مدیریت، اقتصاد و علوم اجتماعی اظهار میکنم که این پایاننامه حاصل پژوهش خودم بوده و در جاهایی که از منابع دیگران استفاده کردهام، نشانی دقیق و مشخصات کامل آن را نوشتهام. همچنین اظهار میکنم که تحقیق و موضوع پایاننامهام تکراری نیست و تعهد مینمایم که بدون مجوز دانشگاه دستاوردهای آن را منتشر ننموده و یا در اختیار غیر قرار ندهم. کلیه حقوق این اثر مطابق با آیین نامه مالکیت فکری و معنوی متعلق به دانشگاه شیراز است.
نام و نام خانوادگی: رضوان عباسی
تاریخ و امضاء
خداوندا:
به ما توفیق تلاش در شکست، صبر در نومیدی، رفتن بی همراه، جهاد بی سلاح، کار بی پاداش، فداکاری در سکوت، دین بی دنیا، مذهب بی عوام، عظمت بی نام، خدمت بی نان، ایمان بی ریا، خوبی بی نمود، گستاخی بی خامی، مناعت بی غرور، عشق بی هوس، تنهایی در انبوه جمعیت و دوست داشتن بی آنکه دوست بداند، را عنایت فرما.
.
تقدیم به
مقدسترین واژهها در لغتنامهی دلم، مادر مهربانم که زندگیم را مدیون مهر و عطوفت آن میدانم؛ پدر، مهربانی مشفق، بردبار و حامی؛ برادران و خواهرانم همراهان همیشگی و پشتوانههای زندگیم.
سپاسگزاری
سپاس خدای را که سخنوران در ستودن او بمانند و شمارندگان، شمردن نعمتهای او ندانند و کوشندگان، حق او را گزاردن نتوانند. سلام و درود بر محمّد و خاندان پاک او.
بدون شک جایگاه و منزلت معلّم، اجّل از آن است که در مقام قدردانی از زحمات بیشائبهی او با زبان قاصر و دست ناتوان چیزی بنگاریم.
اما از آنجایی که تجلیل از معلّم، سپاس از انسانی است که هدف و غایت آفرینش را تأمین میکند و سلامت امانتهایی را که به دستش سپردهاند، تضمین؛ برحسب وظیفه و از باب “من لم یشکر المنعم من المخلوقین لم یشکر الّله عزّ و جلّ”: از پدر و مادر عزیزم این دو معلّم بزرگوارم که همواره بر کوتاهی و درشتی من قلم عفو کشیده و کریمانه از کنار غفلتهایم گذشتهاند و در تمام عرصههای زندگی یار و یاوری بیچشمداشت برای من بودهاند؛ از استاد با کمالات و شایسته؛ جناب آقای دکتر علییار احمدی که در کمال سعهی صدر با حسن خلق و فروتنی از هیچ کمکی در این عرصه بر من دریغ ننمودند و زحمت راهنمایی این رساله را بر عهده گرفتند؛ از استاد صبور و باتقوا، سرکار خانم دکتر حلیمه عنایت که زحمت مشاورهی این رساله را متقبل شدند و از استاد فرزانه و دلسوز؛ جناب آقای دکتر جهانگیر جهانگیری که زحمت داوری این رساله را متقبل شدند کمال تشکر و قدردانی را دارم.
و با تشکر خالصانه خدمت همه کسانی که به نوعی مرا در به انجام رساندن این مهم یاری نمودهاند.
باشد که این خردترین، بخشی از زحمات آنان را سپاس گوید.
چکیده
بررسی ایدهآلهای باروری در بین زنان 49-15 ساله
(مطالعه موردی: شهرستان مهر، استان فارس)
به وسیلهی:
رضوان عباسی
هر زوجی دارای باورها و ایدهآلهایی دربارهی بعد خانواده و حتی شمار فرزندان دختر یا پسری است که میخواهند داشته باشند. اندازهی ایدهآل و مورد دلخواه خانواده نزد زوجین تأثیری تعیینکننده بر باروری خواهد داشت. با توجه به اینکه روند کاهش باروری در ایران در طول دو دههی اخیر با تغییراتی در ایدهآلهای باروری همزمان شده است، بنابراین بررسی ایدهآلهای باروری یکی از موضوعاتی است که برای شناخت عوامل مؤثر بر کاهش مستمر باروری در ایران اهمیت دارد؛ از این رو مطالعهی حاضر ایدهآلهای باروری و عوامل مؤثر بر آن را در شهرستان مهر مورد توجه قرار قرار میدهد. هدف اصلی این مطالعه تعیین رابطهی بین سازههای نظریهی رفتار برنامهریزی شده با ایدهآلهای باروری میباشد. با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامهی محقق ساخته، این موضوع در بین 376 نفر از زنان 49-15 ساله با روش نمونهگیری سیستماتیک بررسی شد. یافتهها از عمومیت ایدهآل 2 تا 4 فرزند برای هر زن حکایت دارد که بیانگر بالا بودن ایدهآل باروری در بین زنان شهرستان مهر میباشد. براساس این مطالعه رابطهی ایدهآل باروری با سازههای هنجار ذهنی تعداد مطلوب فرزند (P 0.01) و کنترل اقتصادی درک شده بر روی داشتن فرزند (P 0.01) معنادار بود اما با سازهی نگرش نسبت به فرزند (P 0.05) معنادار نبود. نتایج تحلیلهای چندمتغیره نشان داد که هنجار ذهنی تعداد مطلوب فرزند، مهمترین متغیر تأثیرگذار بر تعداد ایدهآل فرزند است؛ به طوری که به تنهایی تعیینکنندهی 23 درصد از واریانس تعداد ایدهآل فرزند است. به طور کلی، با توجه به یافتههای این پژوهش میتوان اظهار کرد که موضوع ایدهآل باروری تا حدود زیادی در قالب نظریهی رفتار برنامهریزی شده قابل تبیین است.
واژههای کلیدی: باروری، ایدهآلهای باروری، زنان، نظریهی رفتار برنامهریزی شده، شهرستان مهر
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه 1
1-2- بیان مسأله 5
1-3- اهمیت و ضرورت 6
1-4- اهداف تحقیق 8
1-4-1- هدف کلی 8
1-4-2- اهداف جزئی 8
فصل دوم: پیشینه تحقیق
2- 1- تحقیقات داخلی 10
2-2- تحقیقات خارجی 19
فصل سوم: مبانی نظری
3-1- نظریهها و مدلهای باروری 30
3-1-1- تئوری انتقال جمعیتی 30
3-1-2- تئوری زیستی باروری 31
3-1-3- تئوریهای اقتصادی باروری 31
3-1-3-1- نظریه لیبنشتاین 32
3-1- 3-2- نظریه بکر 33
عنوان صفحه
3-1-3-3- نظریه جریان ثروت بین نسلی 33
3-1-4- تئوریهای اقتصادی- اجتماعی باروری 34
3-1-5- تئوریهای اجتماعی- فرهنگی باروری 35
3-1-6- مدل متغیرهای بینابین 35
3-1-7- مدل جامعهشناختی باروری 36
3-1- 8- تئوری رفتار برنامهریزی شده 36
3-2- چارچوب نظری 41
3-3- اجزای تئوری رفتار برنامهریزی شده 38
3-3-1- گرایش و نگرش نسبت به رفتار 38
3-3-2- هنجارهای ذهنی یا فشارهای اجتماعی 38
3-3-3- کنترل رفتاری درک شده 39
3-3-4- قصد رفتاری 39
3-3-5- رفتار 40
3-4- مدل مفهومی و تجربی تحقیق 42
3-5- فرضیههای تحقیق 44
فصل چهارم: روش شناسی
4-1- روش و تکنیک تحقیق 46
4-2- ابزار جمعآوری اطلاعات 46
4-3- جامعه آماری و واحد تحلیل 47
4-4- حجم نمونه و شیوه نمونهگیری 47
4-5- پایایی ابزار سنجش 48
4-6- تکنیکهای آماری تحلیل دادهها 48
4-7- تعاریف متغیرها 49
4-7-1- متغیرهای مستقل 49
عنوان صفحه
4-7-2- متغیرهای بینابین 52
4-7-3- متغیر وابسته 53
فصل پنجم: تجزیه و تحلیل دادهها 55
5-1- آمار توصیفی 55
5 -2- آمار استنباطی 71
5-2-1- بررسی فرضیهها 71
5-2-2- تحلیلهای چند متغیره 80
5-2-2-1- نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره 80
5-2-2-2- مدل تحلیل مسیر 82
فصل ششم: بحث و نتیجهگیری
6-1- پیشنهادات Error! Bookmark not defined.
6-2- محدودیتها 95Error! Bookmark not defined.
فهرست منابع
منابع فارسی 96
منابع انگلیسی 100
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1-1 تحولات شاخصهای باروری و خانوار در ایران (1390- 1355) ………………………………………………………… 4
جدول 4-1 ضریب آلفای کرونباخ مقیاسهای پرسشنامه ……………………………………………………………………………………… 47
جدول 5-1-1 توزیع فراوانی و درصدی سن پاسخگویان ……………………………………………………………………………………….. 55
جدول 5-1-2 توزیع فراوانی و درصدی سن پاسخگویان در اولین ازدواج …………………………………………………………….. 55
جدول 5-1-3 توزیع فراوانی و درصدی مدت زمان ازدواج پاسخگویان …………………………………………………………………. 56
جدول 5-1-4 توزیع فراوانی و درصدی بعد خانوار پاسخگویان …………………………………………………………………………….. 57
جدول 5-1-5 توزیع فراوانی و درصدی تعداد خواهر و برادر پاسخگویان ……………………………………………………………… 57
جدول 5-1-6 توزیع فراوانی و درصدی وضعیت اشتغال پاسخگویان …………………………………………………………………….. 58
جدول 5-1-7 توزیع فراوانی و درصدی درآمد ماهیانه خانواده پاسخگویان ………………………………………………………….. 59
جدول 5-1-8 توزیع فراوانی و درصدی میزان بهرهمندی پاسخگویان از تسهیلات ……………………………………………… 60
جدول 5-1-9 توزیع فراوانی و درصدی تحصیلات پاسخگویان ……………………………………………………………………………… 61
جدول 5-1-10 توزیع فراوانی و درصدی میزان مطالعه پاسخگویان ……………………………………………………………………… 62
جدول 5-1-11 توزیع فراوانی و درصدی طبقه اجتماعی پاسخگویان …………………………………………………………………… 62
جدول 5-1-12 توزیع فراوانی و درصدی میزان استفاده پاسخگویان از وسایل ارتباط جمعی ……………………………… 63
جدول 5-1-13 توزیع فراوانی و درصدی میزان آگاهی پاسخگویان از روشهای جلوگیری از حاملگی ……………….. 64
جدول 5-1-14 توزیع فراوانی و درصدی ترجیح جنسی از بین 3 فرزند در بین پاسخگویان ………………………………. 65
جدول 5-1-15 توزیع فراوانی و درصدی ترجیح جنسی فرزند در بین پاسخگویان ……………………………………………… 65
جدول 5-1-16 آمارههای توصیفی نمره مقیاس میزان گرایش مذهبی ……………………………………………………………….. 65
جدول 5-1-17 سطوح میزان گرایش مذهبی زنان مورد مطالعه ………………………………………………………………………….. 66
جدول 5-1-18 آمارههای توصیفی نمره مقیاس نگرش نسبت به نقشهای جنسیتی ………………………………………….. 66
عنوان صفحه
جدول 5-1-19 سطوح نگرش نسبت به نقشهای جنسیتی …………………………………………………………………………………. 67
جدول 5-1-20 آمارههای توصیفی نمره مقیاس نگرش نسبت به فرزند ……………………………………………………………….. 68
جدول 5-1-21 سطوح نگرش نسبت به فرزند در بین زنان مورد مطالعه ……………………………………………………………… 69
جدول 5-1-22 آمارههای توصیفی نمره مقیاس هنجار ذهنی تعداد مطلوب فرزند ……………………………………………… 69
جدول 5-1-23 توزیع فراوانی و درصدی طبقههای مختلف هنجار ذهنی تعداد مطلوب فرزند …………………………… 70
جدول 5-1-24 آمارههای توصیفی نمره مقیاس کنترل درک شده بر روی داشتن فرزند ……………………………………. 71
جدول 5-1-25 سطوح کنترل درک شده زنان مورد مطالعه بر روی داشتن فرزند ……………………………………………… 71
جدول 5-1-26 توزیع فراوانی و درصدی تعداد ایدهآل فرزند از نظر پاسخگویان …………………………………………………. 71
جدول 5-2-1 نتایج ضریب
