اقلام تعهدی

همان‌گونه که هیئت استانداردهای حسابداری مالی در استاندارد حسابداری شماره 95 بیان می‌دارد جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی عموماً شامل آثار نقدی معاملات و سایر رویدادهایی است که تعیین‌کننده سود خالص می‌باشد. با توجه به تعریف فوق چنین استنباط می‌شود که اقلام تعهدی تفاوت بین سود خالص و جریان نقدی عملیاتی است. ازاین‌رو تفکیک سود حسابداری به اجزای نقدی و تعهدی و تأثیر این اجزا بر پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی برای سرمایه‌گذاران حائز اهمیت است(ثقفی و هاشمی، 1383).  بر اساس مطالعات واکنش سرمایه‌گذاران به اقلام تعهدی و داده‌های جریان‌های نقدی نسبت به تحلیلگران که فقط از اقلام تعهدی در تصمیم‌گیری‌های خود استفاده می‌کنند، بیشتر است. همچنین واکنش تحلیلگران مالی به اقلام تعهدی و جریان‌های نقدی به دلیل این که اطلاعات فوق نشان‌دهنده توان عملیاتی واحد تجاری بوده و به لحاظ پیش‌بینی پذیری سود و بازده سهام اطلاعات مفیدی ارائه می‌کنند، دقیق تر از واکنش سرمایه‌گذاران است. این دقت نظر تحلیلگران باعث می‌شود که تحلیلگران فوق علاوه بر تحلیل تأثیر اقلام تعهدی و جریان‌های نقدی بر بازده سهام به تحلیل تأثیر اقلام تعهدی و جریان‌های نقدی بر بازده غیرعادی سهام نیز مبادرت نمایند(هریش لیفر و همکاران^[1]، 2009).

2-8-1-  اجزای اقلام تعهدی

اقلام تعهدی را می‌توان به اجزای اختیاری و غیر اختیاری تفکیک نمود:

ب) اقلام تعهدی غیر اختیاری: آن دسته از اقلام تعهدی هستند که در محیط عملیاتی یک شرکت خاص وجود دارند و مدیریت معمولاً قادر به تغییر و دست‌کاری آن‌ها نیست. به عبارت دیگر، این دسته از اقلام تعهدی بر اثر انجام مبادلات واحد تجاری ایجادشده‌اند. از جمله اقلام تعهدی غیر اختیاری می‌توان به تغییرات در حساب‌های دریافتنی، تغییرات در حساب‌های پرداختنی و تغییرات در موجودی کالا اشاره نمود.

اقلام تعهدی غیر اختیاری بر مبنای استانداردهای حسابداری شناسایی می‌شوند. در نتیجه، این اقلام به‌طور نسبی از دست‌کاری شدن توسط مدیریت در امان می‌باشند. لکن، اقلام تعهدی اختیاری می‌توانند نتیجه رفتار فرصت‌طلبانه مدیریت باشند(عرب مازار یزدی و طالبیان، 1387).

ب) اقلام تعهدی اختیاری: آن دسته از اقلام تعهدی هستند که در ارتباط با تصمیمات مدیریت واحد تجاری قابل تغییر است، یعنی تحت تأثیر رویه و خط مشی‌های انتخابی شرکت قرار دارد. هر چه مدیریت اختیار عمل بیشتری برای دست‌کاری اقلام تعهدی داشته باشد، امکان بهره‌گیری از آن‌ها برای متأثر کردن سود افزایش می‌یابد. هزینه استهلاک، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها، سود و زیان ناشی از فروش دارایی‌های ثابت و استهلاک صرف یا کسر اوراق قرضه نمونه‌هایی از اقلام تعهدی اختیاری می‌باشد (عرب مازار یزدی و طالبیان، 1387).

اقلام تعهدي متشکل از دو جزء اختیاري و غیر اختیاری است و تنها جزء اختیاري آن در معرض دست‌کاری و مدیریت سود قرار دارد، ازاین‌رو بررسی تأثیر این اقلام بر بازده سهام شرکت بینشی مناسب جهت اتخاذ تصمیمات اقتصادي به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد (هاشمی و همکاران، 1389).

[1]– Hirshleifer et al

لينک جزييات بيشتر و دانلود اين پايان نامه:

بررسي رابطه بين كيفيت حسابداري، تأخير درتعدیل قيمت سهام و بازده آتي سهام در شركت هاي پذيرفته شده در بورس تهران