جدول 4-4: هزینه تاسیسات مورد نیاز آب
قیمت واحد
(هزار ریال)
تعداد
شرح
ردیف
32,000
1
پمپ آب
1
166,000
2
تانکر آب
2
198,000
جمع
امکانات جانبی
پس از صرف هزینه‌هایی که مستقیما با تولید یا تجهیز معدن و یا کارخانه کانه‌آرایی در ارتباط هستند، یک سری امکانات جانبی هستند، مانند آزمایشگاه، تعمیرگاه، امکانات خدماتی شامل کامپیوتر، باسکول و سایر امکاناتی که ارتباط مستقیم با تولید ندارند اما باید وجود داشته باشند. برای این طرح یک باسکول جاده‌ای 60 تنی با قیمت خرید و هزینه نصب 137 هزار ریال در نظر گرفته شده است.
هزینه‌های مهندسی پایه طرح
شامل هزینه‌هایی همچون خرید دانش فنی، سرمایه‌گذاری لازم برای فن‌آوری جدید، مشاوره طرح، طراحی و مطالعات مهندسی جهت ارائه طرح‌های بهره‌برداری و اصلاحی و غیره می‌باشد.
هزینه‌های قبل از بهره‌برداری
کلیه هزینه‌هایی که برای راه‌اندازی طرح معدن یا فرآوری مواد معدنی به کار می‌رود و در بخش‌های قبلی آورده نشده‌اند را شامل می‌شود.
هزینه‌های پیش‌بینی نشده
به منظور جبران خسارت‌های ناگهانی و یا هر گونه هزینه‌ای که به سرمایه‌گذاری انجام شده رقم مشخصی را اضافه کند، معمولا 5% کل سرمایه‌گذاری انجام شده به عنوان هزینه‌های پیش‌بینی نشده لحاظ می‌گردد و این مقدار برابر با 410,950 هزار ریال محاسبه شده است.
جدول این بخش از هزینه‌ها به عنوان هزینه‌های ثابت طرح، در نرم افزار کامفار به صورت زیر تکمیل شده است.
جدول 4-5: هزینه‌های ثابت پروژه
ردیف
شرح
مبلغ (هزار ریال)
1
هزینه محوطه‌سازی
450,000
2
هزینه احداث ساختمان
247,000
3
هزینه ماشین‌آلات و تجهیزات
6,827,000
4
هزینه‌های سربار
وسیله نقلیه
200,000
امکانات جانبی
137,000
5
هزینه‌های قبل از بهره‌برداری
اکتشاف
160,000
تاسیسات آب
198,000
6
هزینه‌های پیش‌بینی نشده
410,950
جمع کل
8,629,950
4-1-2- سرمایه در گردش
نقدینگی لازم برای شروع بهره‌برداری است و آن بخش از دارایی می‌باشد که صرف راه‌اندازی تولید می‌شود و برای مدت زمان معینی قابل بازیافت است، که به دو بخش سرمایه در گردش صنعتی و سرمایه در گردش تجاری تقسیم می‌شود. سرمایه در گردش صنعتی شامل مواد اولیه، لوازم و مواد مصرفی، هزینه انرژی، هزینه پرسنلی و …، و هزینه در گردش تجاری شامل ارزش قیمت تمام شده محصول تولیدی و هزینه‌های بازرگانی و فروش، هر کدام برای یک دوره زمانی معین، می‌باشد. در طرح‌های معدنی معمولا 25% هزینه‌های جاری را برای این منظور در نظر می‌گیرند44. در این طرح هزینه برق برای دوره 1 ماهه و لوازم مصرفی، هزینه تعمیر و نگهداری، هزینه سوخت، هزینه پرسنلی و حقوق دولتی و منابع طبیعی برای دوره 3 ماهه و همچنین دپوی سنگ استخراجی در جریان ساخت، 5 روز در نظر گرفته شده است.
4-2- هزینه‌های بهره‌برداری
تمامی هزینه‌هایی که با شروع فعالیت رسمی معدن یا کارخانه فرآوری یا هر واحد تولیدی به وجود می‌آیند که برای تکمیل سرمایه‌گذاری ثابت طرح نباشند را هزینه بهره‌برداری نامند. این هزینه‌ها از نظر مهندسی به بخش‌های زیر تقسیم می‌شوند:
– هزینه‌های عملیاتی: آن دسته از هزینه‌های جاری است که مربوط به عملیات اجرایی تولید می‌باشد، مانند هزینه استخراج مواد معدنی، هزینه تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات کارگاه استخراج و خط تولید و غیره.
– هزینه‌های غیرعملیاتی: هزینه‌هایی که خارج از مجموعه تولید می‌باشند، که به آن هزینه‌های عمومی نیز می‌گویند، مانند هزینه‌های مالی و اداری، بازاریابی و غیره.
– هزینه‌های بهره‌برداری مستقیم یا متغیر: آن دسته از هزینه‌های جاری را گویند که با سطح تولید ارتباط مستقیم دارند، مانند هزینه نیروی انسانی استخراج، سوخت، مواد ناریه و غیره.
– هزینه‌های بهره‌برداری غیرمستقیم یا ثابت: هزینه‌های جاریی هستند که مستقل از سطح تولید می‌باشند. مانند هزینه‌های بیمه ماشین‌آلات، دستمزد پزسنل اداری و نگهبانی و غیره.
هزینه مواد لازم
شامل مواد اولیه که برای معادن جایگاه خاصی ندارد، مواد مصرفی که به دو قسمت کالاهای مصرفی برای بهره‌برداری ( لباس‌کار، ماسک، امکاناتی که در رابطه مستقیم با تولید است) و مواد مصرفی برای مواردی که با سطح تولید رابطه‌ای ندارند ( لوازم اداری، کاغذ و …) تقسیم می‌شود، مواد کمکی و بسته‌بندی، قطعات یدکی و تجهیزات ایمنی که مانند مواد مصرفی می‌تواند به دو قسمت ثابت و متغیر تفکیک شود.
در این طرح هزینه کالاهای مصرفی و لوازم تعمیرات و ایمنی مانند بیل، آچار، لباس‌کار و غیره برابر با 140 میلیون ریال می‌باشد45.
هزینه نیروی انسانی
جدول 4-6: حقوق و دستمزد نیروی‌کار
ردیف
شرح
تعداد
حقوق ماهیانه (ریال)
حقوق سالانه (هزار ریال)
1
مسئول فنی معدن
1
11,200,000
134,400
2
مهندس معدن
1
11,200,000
134,400
3
حسابرس
1
7,000,000
84,000
4
نگهبان
2
7,794,000
93,528
5
کارگر خط خردایش
4
12,990,000
155,880
6
راننده پاژن
1
3,500,000
42,000
7
راننده لودر
1
5,000,000
60,000
8
انباردار
1
3,247,500
38,970
9
تعمیرکار
2
10,000,000
120,000
10
آشپز
1
5,000,000
60,000
11
جمع
15
76,931,500
923,178
12
هزینه غذا46
135,000
13
بیمه
(23% دستمزد)
212,331
14
عیدی، پاداش
و سنوات47
230,795
جمع کل
1,501,304
با توجه تعرفه خدمات مهندسی، سازمان نظام مهندسی معدن استان تهران، برای محاسبه تعرفه شغل مسئول فنی معدن و مهندس معدن ضریب 4048 در P که برای سال 1391، 280000ریال است ضرب می‌شود. حقوق روزانه کارگر 12990049 ریال می‌باشد که برای کارگران خط خردایش و انباردار 25 روز کاری و برای نگهبانان 30 روز کاری در ماه در نظر گرفته شده است.
هزینه استخراج ماده معدنی به صورت قرارداد با پیمانکار به مبلغ 8500 ریال برای هر تن محاسبه شده است، که این هزینه نیز به عنوان حقوق و دستمزد نیروی کار در نظر گرفته شده است و مبلغ آن برای ظرفیت 240000 تن در سال برابر با 2040 میلیون ریال می‌باشد.
هزینه تعمیر و نگهداری
شامل تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات خط تولید، ماشین‌آلات حمل و نقل مواد معدنی که جزء هزینه‌های متغیر هستند، تعمیر و نگهداری راه‌های دسترسی و وسایل نقلیه عمومی که جزء هزینه‌های ثابت هستند و همچنین تعمیر و نگهداری تجهیزات و تاسیسات حمایتی تولید و بخش پشتیبانی که باید تفکیک شوند. این سرفصل در بعضی از پروژه‌ها بسیار حساس است و در تعیین سطح تولید و بهینه کردن تولید موثر می‌باشد.
جدول 4-7: هزینه تعمیر و نگهداری
ردیف
شرح
کل سرمایه‌گذاری
(هزار ریال)
نرخ تعمیرات
هزینه تعمیر و نگهداری سالانه
(هزار ریال)
1
ماشین‌آلات خط خردایش
6,827,000
7%
477,890
2
وسیله نقلیه و باسکول
337,000
3%
10,110
3
جاده
1,020,000
2%
20,400
4
ساختمان‌ها
247,000
3%
7,410
جمع
515,810 هزینه انرژی‌های مصرفی
جدول 4-8: هزینه انرژی‌های مصرفی
ردیف
شرح
واحد
مصرف روزانه
مصرف سالانه
هزینه واحد (ریال)
هزینه کل
(هزار ریال)
1
برق
کیلووات در ساعت
2100
630,000
390
245,700 300
90,000
780
70,200
2
بنزین
لیتر
18
5,400
7,000
37,800
3
گازوئیل
لیتر
360
108,000
3,000
324,000
4
جمع
677,700
هزینه حقوق دولتی و مالیات
معادن جزء انفال می‌باشند و در ازاء اخذ وجه تحت عنوان حقوق دولتی، که به ازاء هر تن ماده معدنی استخراجی مبلغی مشخص است، از سوی وزارت صنایع و معادن در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرند. در پروانه‌های بهره‌برداری سقف حداقل استخراج تعیین می‌شود و اگر بهره‌بردار هیچ استخراجی هم نداشته باشد ملزم به پرداخت حقوق دولتی تا سقف حداقل می‌باشد که مقدار ثابتی است و چنانچه بیشتر استخراج کند، متغیر به حساب می‌آید؛ همچنین 3% حقوق دولتی به عنوان هزینه منابع طبیعی باید پرداخت شود.
هزینه حقوق دولتی برای شن و ماسه 350 ریال است50. در کل هزینه حقوق دولتی و منابع طبیعی برای ظرفیت اسمی 240000 تن برابر با 86520 هزار ریال می‌باشد.
یکی از راه‌های تامین بودجه عمومی کشور، دریافت مالیات از اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس عملکرد مالی توسط وزارت امور اقتصاد و دارایی می‌باشد، فعالیت‌های معدنی اعم از استخراج و یا فرآوری مواد معدنی جزء فعالیت‌های درآمدزا می‌باشند که بر اساس مقررات خاص خود مشمول پرداخت مالیات می‌باشند و همچنین بر اساس نوع فعالیت و موقعیت جغرافیایی ممکن است که از معافیت مالیاتی برخوردار باشند. معدن شاه‌کوه به دلیل واقع شدن در منطقه محروم از 10 سال معافیت مالیاتی برخوردار می‌باشد و بعد از آن با نرخ مالیاتی 14% بر درآمد مشمول مالیات ملزم به پرداخت مالیات است51.
هزینه استهلاک
فرسودگی و به تبع آن کاهش ارزش حقیقی و یا حیات اقتصادی موثر دارایی‌های ثابت در اثر استفاده در طی زمان را استهلاک گویند، برای هزینه استهلاک وجهی پرداخت نمی‌شود بلکه در طی فرآیند تولید، از ارزش دارایی‌های ثابت استهلاک‌پذیر طرح کاسته می‌شود و از این طریق، ارزش دفتری اقلام سرمایه‌ای در طی دوران بهره‌برداری مشخص می‌شود. هر ساله از سوی وزارت اقتصاد و دارایی برای اقلام سرمایه‌ای فنون معدنکاری حدود، اندازه و روش‌های محاسبه استهلاک همراه با آخرین مقررات مالیاتی منتشر می‌شود.
جدول 4-9: استهلاک
ردیف
شرح
نرخ استهلاک52
1
خطوط انتقال و توزیع نیرو
مستقیم 25 ساله
2
ساختمان
ضریب 10% به روش نزولی
3
ماشین‌آلات خط خردایش و لودر و باسکول
ضریب 10% به روش نزولی
4
وسیله نقلیه
ضریب 20% به روش نزولی
5
اکتشاف
مستقیم 8 ساله
6
موتور پمپ و متعلقات آن
مستقیم 8 ساله هزینه بازرگانی و فروش
شامل کلیه هزینه‌های تبلیغاتی که پیش از استخراج ماده معدنی و یا تولید محصول نهایی جهت فروش صرف می‌شود، می‌باشد. در این طرح این رقم برابر با 6,000 هزار ریال در سال در نظر گرفته شده است. هزینه خدمات عمومی
کلیه هزینه‌های واحدهای جنبی مانند روابط عمومی، تحقیق و توسعه، آموزش، درمان و تعهدات مالی و نظارتی را شامل می‌شود که معمولا ثابت در نظر گرفته می‌شوند.
هزینه‌های جاری پیش‌بینی نشده
معمولا 5% کل هزینه‌های جاری را به عنوان هزینه پیش‌بینی نشده منظور می‌کنند، این مقدار برابر با 248,366,700 ریال محاسبه شده است. 4-3-قیمت فروش محصولات
جدول 4-10: قیمت محصولات
ردیف
محصول
قیمت هر تن (ریال)53
1
شن بادامی
32000
2
شن نخودی
31000
3
ماسه شکسته
53000 4-4- سایر اطلاعات و اردشده در نرم‌افزار
طول دوره آماده‌سازی معدن یک سال و دوران بهره‌بردای 12 سال می‌باشد، ظرفیت اسمی تولید از همان سال اول بهره‌برداری 240,000 تن می‌باشد که برای یک شیفت 8 ساعت در روز و 25 روز کاری در ماه در نظر گرفته شده است. نحوه تامین مالی پروژه به این صورت است که مبلغ 5 میلیارد و 200 میلیون ریال آورده سهام‌دار است و در اول ماه هفتم دوره آماده‌سازی وام 5 ساله‌ای به مبلغ 3 میلیارد و 500میلیون ریال با بهره 28% از بانک دریافت می‌شود، و بازپرداخت آن با یک سال تنفس به صورت ماهانه می‌باشد. نرخ تنزیل مورد نظر برای کل سرمایه‌گذاری 30% و برای سرمایه سرمایه‌دار 35% در نظرگرفته شده است، و همه هزینه‌ها و درآمدها به ماه اول از سال اول (آماده‌سازی) تنزیل شده‌اند. به قیمت فروش کارخانه 16% هزینه بار و 9% استهلاک مسیر اضافه می‌شود54 و قیمت فروش بازاری محصولات بدست می‌آید.
در قسمت هزینه‌های بهره‌برداری در مورد ثابت و یا متغیر بودن هزینه‌ها صحبت شده است که درصد هرکدام به صورت زیر در کامفار آورده شده است.
جدول 4-11: تقسیم‌بندی هزینه‌های ثابت و متغیر طرح
ردیف
نوع هزینه
ثابت
متغیر
1
انرژی
برق
16.7%
83.3%
بنزین
100% گازوئیل 100%
2
تعمییرات
جاده
100% ساختمان
100% ماشین‌آلات
خط تولید 100% وسیله نقلیه و باسکول
32%
68%
3
حقوق و دستمزد نیروی‌پیمانکار 100%
4
حقوق و دستمزد نیروی‌کار
53.33%
46.67%
5
لوازم یدکی مصرف‌شده 100%
6
حقوق دولتی و منابع 100%
7
بازاریابی
100% 8
هزینه‌های پیش‌بینی نشده
50%
50% تمام اطلاعات وارد شده در نرم‌افزار کامفار در جدول 4-12 آورده شده است.
جدول 4-12- اطلاعات پروژه که در نرم افزار کامفار وارد شده
افق برنامه‌ریزی
1 سال طول دوره ساخت و ساز 12 سال دوره بهره‌برداری 240,000 تن ظرفیت تولید سالیانه
نزخ تنزیل
(تمام هزینه‌ها و درآمدها به ماه اول از سال اول تنزیل می‌گردند)
30% برای کل سرمایه‌گذاری 35% برای سرمایه‌گذار
شرح هزینه‌های ثابت
مبلغ (هزار ریال)
نرخ استهلاک
هزینه محوطه‌سازی
450,000
25ساله مستقیم
هزینه احداث ساختمان
247,000
10% نزولی
هزینه ماشین‌آلات و تجهیزات
6,827,000
10% نزولی
هزینه‌های سربار
وسیله نقلیه
200,000
20% نزولی امکانات جانبی
137,000
10% نزولی
هزینه‌های قبل از بهره‌برداری
اکتشاف
160,000
8ساله مستقیم تاسیسات آب
198,000
8ساله مستقیم
هزینه‌های پیش‌بینی نشده
410,950
—
شرح هزینه‌های عملیاتی
مبلغ(هزار ریال)
متغیر با سطح تولید
کالاهای مصرفی
140,000
100%
حقوق و دستمزد
نیروی‌کار
1,501,304
46.67% پیمانکار
2,040,000
100%
شرح هزینه تعمیرات
هزینه تعمیر و نگهداری سالانه
(هزار ریال)
متغیر با سطح تولید
ماشین‌آلات خط خردایش
477,890
100%
وسیله نقلیه و باسکول
10,110
68%
جاده
20,400
0%
ساختمان‌ها
7,410
0%
انرژی‌های مصرفی
هزینه کل (هزار ریال)
متغیر با سطح تولید
برق
315,900
83.3%
بنزین
37,800
0%
گازوئیل
324,000
100%
حقوق دولتی و منابع طبیعی
86,520
100%
هزینه بازرگانی و فروش
6,000
0%
هزینه جاری پشی‌بینی نشده
248,366.7
50%
فروش محصولات
قیمت هر تن (هزار ریال)
شن بادامی
32
شن نخودی
31
ماسه شکسته
53
سرمایه در گردش
موجودی کالا
روزهای پوشش
برق
1
گازوئیل
90
بنزین
90
قطعات یدکی مصرف شده
90
موجودی کالای در جریان ساخت
5
موجودی کالای ساخته شده
1
اسناد پرداختنی
روزهای پوشش
انرژی
برق
30 گازوئیل و بنزین
90
قطعات یدکی مصرف شده
90
تعمیرات و نگهداری
90
دستمزد
90
هزینه‌های سربار]]>
