منابع مقاله درمورد سلسله مراتب، استان هرمزگان

ستفاده از AHP
شکل ‏4-5: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار ژئومورفولوژی
شکل ‏4-6: نقشه تعیین ارزش ژئومورفولوژی
4‌. 2‌ .4‌. تعیین ارزش معیار خورهای ساحلی
خورهای موجود در محدوده بر مبنای مقایسه جفتی به این معنا که وجود دارند یا وجود ندارند با یکدیگر مورد مقایسه و وزن‌دهی قرار گرفتند. در جدول شماره 4-4 و شکل شماره 4-7 نتایج این ارزیابی نشان داده شده است. نتایج نشان میدهد مناطقی که خورها وجود دارند بیشترین پتانسیل را برای احیاء و توسعه جنگل‌های مانگرو دارند. و شکل شماره 4-8 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-4: تعیین اهمیت و وزن خورهای منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-7:محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار خورهای ساحلی
شکل ‏4-8: نقشه تعیین ارزش خورهای ساحلی
4‌. 2‌ .5‌. تعیین ارزش معیار خط جزر و مد
محدوده خط جزر و مد بر مبنای مقایسه جفتی در سه کلاس با یکدیگر مورد مقایسه و وزن‌دهی قرار گرفتند. در جدول شماره 4-5 و شکل شماره 4-9 نتایج این ارزیابی نشان داده شده است. نتایج نشان میدهد مناطقی که در محدوده کمترین جزر و بالاترین مد قرار می‌گیرند بیشترین پتانسیل را برای احیاء و توسعه جنگل‌های مانگرو دارند. و شکل شماره 4-10 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-5: تعیین اهمیت و وزن خط جزر و مد منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-9: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار خط جزر و مد
شکل ‏4-10: نقشه تعیین ارزش خط جزر و مد
4‌. 2‌ .6‌. تعیین ارزش معیار پراکنش جنگل‌های مانگرو
پراکنش جنگل‌های مانگرو در محدوده بر مبنای مقایسه جفتی به این معنا که وجود دارند یا وجود ندارند با یکدیگر مورد مقایسه و وزن‌دهی قرار گرفتند. در جدول شماره 4-6 و شکل شماره 4-11 نتایج این ارزیابی نشان داده شده است. نتایج نشان میدهد مناطقی که پراکنش جنگل‌ها وجود دارند بیشترین پتانسیل را برای احیاء و توسعه جنگل‌های مانگرو دارند. و شکل شماره 4-12 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-6: تعیین اهمیت و وزن پراکنش جنگل‌های مانگرو منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-11: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار پراکنش جنگل‌های مانگرو
شکل ‏4-12: نقشه تعیین ارزش پراکنش جنگل‌های مانگرو
4‌. 2‌ .7‌. تعیین ارزش معیار پراکنش گل‌خورک
پراکنش گل‌خورک در محدوده بر مبنای مقایسه جفتی به این معنا که وجود دارند یا وجود ندارند با یکدیگر مورد مقایسه و وزن دهی قرار گرفتند. در جدول شماره 4-7 و شکل شماره 4-13 نتایج این ارزیابی نشان داده شده است. نتایج نشان میدهد مناطقی که گل‌خورک وجود دارند بیشترین پتانسیل را برای احیاء و توسعه جنگل‌های مانگرو دارند. و شکل شماره 4-14 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-7: تعیین اهمیت و وزن پراکنش گل‌خورک منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-13: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار پراکنش گل‌خورک
شکل ‏4-14: نقشه تعیین ارزش پراکنش گل‌خورک
4‌. 2‌ .8‌. تعیین ارزش معیار بافت خاک
این معیار مطابق با نظرات کارشناسی در 3 رده اولویت‌بندی شد. نتایج نشان میدهد مناطقی که دارای بافت متوسط (لومی) بیشتری هستند جهت احیاء و توسعه جنگل‌های مانگرو از وزن و اهمیت بیشتری برخوردار میباشند و یک رابطه خطی و مستقیم بین آنها برقرار است. و شکل شماره 4-16 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-8: تعیین اهمیت و وزن بافت خاک منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-15: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار بافت خاک
شکل ‏4-16: نقشه تعیین ارزش بافت خاک
4‌. 2‌ .9‌. تعیین ارزش معیار هدایت الکتریکی
هدایت الکتریکی جنگل‌های مانگرو منطقه در سه طبقه ، طبقهبندی گردید . در ادامه این طبقات با یکدیگر مقایسه شده و وزن و اهمیت هر کدام مشخص گردید. جدول (شماره 4-9) و شکل (4- 17). نتایج نشان میدهد مناطقی از منطقه مورد مطالعه که دارای هدایت الکتریکی کمتری هستند جهت احیاء بیولوژیک از وزن و اهمیت بیشتری برخوردار میباشند. و شکل شماره 4-18 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-9: تعیین اهمیت و وزن هدایت الکتریکی منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-17: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار هدایت الکتریکی
شکل ‏4-18: نقشه تعیین ارزش هدایت الکتریکی
4‌. 2‌ .10‌. تعیین ارزش معیار عمق آب
در جدول (شماره 4-10 ) شاخصهای موجود بر مبنای مقایسه جفتی با یکدیگر مورد مقایسه و وزندهی قرار گرفتند. در شکل (شماره 4-19 ) وزن نهایی مربوط به این شاخصها در مقابل نام آن قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد مناطقی که دارای عمق بین صفر تا 2- هستند جهت احیاء و توسعه از وزن و اهمیت بیشتری برخوردار میباشند. و شکل شماره 4-20 نتایج این ارزیابی را نشان می‌دهد.
جدول ‏4-10: تعیین اهمیت و وزن عمق آب منطقه با استفاده از AHP
شکل ‏4-19: محاسبه برتری نسبی شاخصهای معیار عمق آب
شکل ‏4-20: نقشه تعیین ارزش عمق آب
4‌. 3‌. ارزیابی نرخهای ناسازگاری90 در مدل Expert choice
ماتریسهای مقایسه زوجی برای هر یک از معیارها تشکیل شد و در آنها هر یک از زیر معیارها و شاخصها با زیر معیار و شاخص دیگر از نظر هر معیار مقایسه گردید. ماتریس وزن‌دهی معیارها جهت دستیابی به هدف ارزیابی، که در این‌جا مکانیابی نواحی مستعد جهت اجرای پروژههای احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو میباشد، نیز تشکیل شد و به مدل Expert choice وارد شد. در ماتریس اخیر معیارهای مؤثر بر مکانیابی احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو با یکدیگر به صورت دو به دو مقایسه شدند. همانگونه که اشکال (4-1) الی ( 4-20 ) نشان میدهد، مقادیر نرخهای ناسازگاری تمامی ماتریسهای فوق همگی کمتر از 1/0 میباشد، که نشان دهندهی سازگار بودن نظر سنجیها و تصمیمهاست.
4‌. 4‌. تلفیق و آنالیز لایههای اطلاعاتی بر اساس ارزشهای بدست آمده از روش AHP
در این مرحله بر اساس ماتریس اوزان در سطوح مختلف سلسله مراتب، لایههای اطلاعاتی رستری، توسط تابع Raster Calculator با یکدیگر تلفیق شدند. مطلوبیت مناطق مناسب از رابطه زیر محاسیه شد:
S.I = [(حرا)*244/0)] + [(عمق)*(239/0)] + [(گل‌خورک) * (119/0)] + [(خور) * (107/0)] + [(هدایت الکتریکی) * (037/0)] + [( کاربری ساحلی)*(021/0)] + [(شیب)*036/0)] + [(ژئومورفولوژی)*(068/0)] + [(بافت) * (067/0)] + [(جزرومد) * (061/0)]
مطابق با رابطه شاخص تناسب، S.I اوزان محاسبه شده در هر سطح سلسله مراتب در لایه رستری مربوطه ضرب گردیده و سپس این لایهها با یکدیگر تلفیق شدند. بدیهی است، مجموعه سلولهایی که دارای بیشترین ارزش باشند، به عنوان مناسبترین مکان برای احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو انتخاب میشوند. لذا در نقشه نهایى براى اولویتبندى مکانها جهت احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو، منطقه مورد مطالعه به 4 طبقه تقسیم گردید. براین اساس مناطقى که بیشترین ارزش وزنى را داشتند به عنوان مناطق بسیار مناسب و مناسب جهت اجراى سامانه احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو در منطقه تشخیص داده شدند که مساحتى بالغ بر 45/6074 هکتار از کل مساحت منطقه را شامل مىشود. این محدودهها عمدتا در شمال و شرق دشت قرار دارند (شکل شماره 4-21 ). سایر مناطق نیز با توجه به ارزش وزنى طبقهبندى شد که مساحت آنها در جدول (4-12 ) آمده است. به منظور ارزیابى صحت اولویتهاى مکانى سامانه احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو تعیین شده توسط مدلAHP، نقشه نهائى با سامانه کارهای اجرا شده توسط افراد دیگر در منطقه مطالعاتى(که نتایج موفقى را نیز به دنبال داشته) مطابقت داده شد. نتایج این مقایسه نشان داد که طرح اجرا شده، در محدوده مناطق بسیار مناسب و مناسب که توسط مدل تعیین شده بود قرار گرفته است. لذا بر این اساس صحت نقشه نهائى نیز مورد تایید قرار گرفت.
4‌. 5‌. آنالیز حساسیت
ارزشهای بدست آمده برای هر کدام از معیارها و شاخصهای مورد بررسی در روشAHP نشان می‌دهد که از بین معیارهای منتخب، معیار وجود جنگل‌های حرا از اولویت و یا به عبارت دیگر از حساسیت بالاتری در مدل بدست آمده برخوردار میباشد در همین راستا معیار کاربری اراضی (ساحلی) با کمترین مقدار ارزش عددی، کمتربن مقدار حساسیت را در مدل دارا میباشد. نتایج حاصل از آنالیز حساسیت معیارها در جدول شماره 4-11 آورده شده است.
جدول ‏4-11: نتایج حاصل از آنالیز حساسیت معیارها
معیارهای حساس
معیارهای غیرحساس
جنگل‌های حرا
کاربری اراضی (ساحلی)
ژئومورفولوژی
عمق آب
شیب (توپوگرافی)
پراکنش خورها
پراکنش گل‌خورک
هدایت الکتریکی
بافت خاک
خط جزرومد
شکل ‏4-21: نقشه تناسب احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو بر اساس روش AHP
مناطقی که در بازدیدهای میدانی به‌عنوان مناطق مستعد احیاء بیولوژیک معرفی‌شده‌اند بدون شیب و به‌طور تقریبی صفر، خورها، جزایر سدی و فلات ‌های جزر و مدی، میانگین ارتفاع متری از سطح دریای آزاد و بافاصله از مناطق حضور جنگل‌های مانگرو هستند. اکثر مناطق مستعد احیاء در شرق و شمال شرق منطقه قرار دارند. طبقه‌بندی پهنه‌ها بر اساس مساحت آن‌ها مشخص کرد که بیشترین وسعت مناطق مربوط به مناطقی با طبقه‌بندی نسبتاً مناسب و مناسب است (شکل 4-22).
شکل ‏4-22: مساحت طبقات مستعد احیاء جنگل‌های مانگرو برحسب هکتار
جدول ‏4-12: مساحت عرصه‌های احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو بر اساس روش AHP
میزان تناسب
مساحت(ha)
% نسیت به کل عرصه دشت
کاملاً مناسب
45/6074
24%
مناسب
93/7192
28%
متوسط
84/10646
41%
کاملاً نامناسب
88/1669
7%
4‌. 6‌. سناریوهای مختلف در صحت‌سنجی نقشه‌های حاصل از AHP
4‌. 6‌ .1‌. سناریوی (1): صحت‌سنجی با استفاده از همپوشانی ساده (Fuzzy AHP)
شکل ‏4-23: صحت سنجی با استفاده از روش همپوشانی (Fuzzy AHP)
4‌. 6‌ .2‌. سناریوی (2): صحت سنجی با استفاده از روش گامای فازی (Fuzzy AHP)
شکل ‏4-24: صحت سنجی با استفاده از روش گامای فازی (Fuzzy AHP)
4‌. 7‌. تعیین مکان مناسب با استفاده از روش جمع فازی (FUZZY-AHP) و گامای فازی (FUZZY-GAMA)
شکل ‏4-25: تعیین مکان مناسب با استفاده از روش گامای فازی (FUZZY-GAMA)
شکل ‏4-26: تعیین مکان مناسب با استفاده از روش جمع فازی (FUZZY-AHP)
1‌. 1‌.
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
5.
بحث و نتیجه‌گیری
5‌. 1‌. مقدمه
نتایج نشان می‌دهد که گزینه‌های مشخص شده به عنوان گزینه برتر به وزن‌دهی معیارها و قواعد تصمیم مورد استفاده در روند تصمیم گیری بستگی دارد. بنابراین ویژگی‌های مسئله تصمیم‌گیری، ویژگی‌های تصمیم‌گیران یا تصمیم‌گیر و روش‌های ترکیب و ایجاد سناریو می‌بایست در انتخاب گزینه برتر مد نظر قرار گیرد. ویژگی‌های مسئله تصمیم‌گیری با اندازه و پیچیدگی مسئله (تعداد معیارها، گزینه‌ها، و محدودیت‌ها) و میزان خطاهای موجود در داده‌ها و عدم قطعیت در ارتباط است. ویژگی‌های تصمیم گیران و یا تصمیم‌گیر مشتمل بر توانایی یا شایستگی‌های آنها در تبین مقادیر و و انواع مختلف اطلاعات ترجیحی است.
5‌. 2‌. آزمون فرضیه‌ها
پس از تحلیل نتایج حاصله در فصل پنجم فرضیه‌های مطرح شده در تحقیق به صورت زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فرضیه اول که به نظر میرسد حاشیه شرقی ساحل سیریک مکان مناسب‌تری جهت احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو باشد و متوجه شدیم که نتایج حاصل از روش همپوشانی برای مکان‌یابی مناطق مستعد احیاء بیولوژیک جنگل‌های مانگرو در منطقه سیریک استان هرمزگان نتایج دقیق‌تری را ارائه می‌نماید.
فرضیه دوم نیز که دخیل بودن عوامل محیطی را موثرتر از عوامل انسانی در مکان‌یابی مناطق مستعد