3-3- مدل آماري طرح آزمايشي
در اين آزمايش از طرح كاملاً تصادفي با مدل رياضي زير استفاده گرديد:
كه در اين فرمول نمايانگر هر مشاهده در واحد آزمايشی، نشان دهنده ميانگين جمعیت، اثر هر تيمار و اثر خطاي آزمايشي ميباشد و براي تجزيه فاكتورهاي مختلف از نرمافزار كامپيوتري sasاستفاده گرديد.
3-4- جيرههاي غذايي
جيره غذايي براساس فرمول ثابت و مکملهای مورد استفاده در این طرح بود که برای مراحل مختلف پرورشی در اختیار جوجهها قرار گرفت. اطلاعات و جزئيات مربوط به جيره غذايي در دورههاي مختلف پرورش در جدول (3-3) منظورشده است.
3-5- روش اندازهگيري صفات مختلف توليدي
فاكتورهاي مختلف اندازهگيري شده در اين آزمايش عبارتند از ميزان غذاي مصرفي، ميزان افزايش وزن بدن، ضريب تبديل غذايي، درصد تلفات و نيز هزينه خوراك براي توليد يك كيلوگرم افزايش وزن.
3-5-1- غذاي مصرفي
جيرههاي غذايي به صورت آزاد در اختيار جوجهها قرار گرفت. در آغاز هر هفته جيرههاي غذايي در درون نايلنهايي كه روي آن شماره تيمار و تكرار و پن مربوطه نوشته شده بود ريخته ميشد و در پايان هر هفته دان باقيمانده در دان خوري و نايلنها توزين و از دان اوليه كسر ميگرديد تا ميزان غذاي مصرفي واحد آزمايشي مربوطه به دست آيد.
از آنجايي كه در بعضي از واحدهاي آزمايشي در طول هفته امکان تلفات وجود داشت لذا جهت محاسبه ميانگين مصرف سرانه دان در طول هفته از مبناي روز مرغ استفاده گرديد كه نحوهي محاسبه به صورت زير ميباشد.
تعداد روزهايي كه جوجههاي تلف شده زنده بودند + تعداد جوجههايي كه در پايان هفته زنده بودند × تعداد روزهاي هفته = روز مرغ
بدين ترتيب ميانگين غذاي مصرفي هر قطعه جوجه در هر تكرار براي دورههاي آغازين، رشد و پاياني و هم چنين كل دوره محاسبه گرديد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
3-5-2- افزايش وزن بدن
در پايان هر هفته، جوجهها توزين ميشدند. به اين ترتيب كه وزن جوجههاي هر واحد آزمايشي را توزين و از تفاضل اين وزن و وزن ابتداي هفته، ميزان وزن كل واحد آزمايشي در هفته محاسبه ميشد. از تقسيم نمودن ميزان افزايش وزن هر واحد آزمايشي بر تعداد روز مرغ همان واحد، ميانگين افزايش وزن سرانه به دست ميآمد.
بدين ترتيب ميانگين افزايش وزن هر قطعه جوجه براي دورههاي آغازين، رشد و پاياني و هم چنين كل دوره آزمايشي محاسبه گرديد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
3-5-3- ضريب تبديل غذايي
اين ضريب يكي از مهمترين پارامترها در محاسبه عملكرد گروههاي آزمايشي با جيرههاي مختلف و يا رژيمهاي خاص پرورشي مختلف است. زيرا در تغذيه طيور گوشتي اين ضريب نشان دهنده اين مسئله است كه براي توليد يك واحد گوشت مرغ چه مقدار خوراك به مصرف رسيده است.
ضريب تبديل غذايي از تقسيم ميانگين غذاي مصرفي هر قطعه جوجه در هر واحد آزمايشي به ميانگين افزايش وزن هر قطعه جوجه در همان واحد آزمايشي در طول هفته به دست آمد.