تراوش مایع از پلاسما
ترشح موکوس
افزایش واکنش مجاری هوایی
تغییرات ساختمانی
شکل ۲-۳-۲٫ سلول‌ها و میانجی‌های زیادی در ایجاد آسم دخیل هستند و اثرات متعددی بر مجاری هوایی دارند (۶۱)
۲-۳-۴٫ پیشگیری
شناسایی عوامل تحریک‌کننده و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آن‌ها مسئله‌ای کلیدی در بهبود کنترل و جلوگیری از حملات است. شایع‌ترین عوامل عبارتند از آلرژی‌زاها، دود (توتون و غیره)، آلودگی هوا، مسدود کننده‌های غیر انتخابی بتا و غذاهای حاوی سولفیت. سیگار کشیدن، حیوانات خانگی، تغییرات آب و هوا، ورزش‌های سنگین، مصرف آسپرین و … در صورتی که اجتناب از محرک‌ها کافی نباشد، در کنار این پرهیزها استفاده از دارو توصیه می‌شود (۵۶).
۲-۳-۵٫ تشخیص
تشخیص به طور معمول بر اساس الگوی علایم و پاسخ به درمان در طول زمان و بررسی تست‌های عملکرد ریه و یا تست‌های پوستی صورت می‌گیرد (۵۶).
۲-۳-۵-۱٫ الگوی علائم
در صورت وجود سابقه مربوط به موارد زیر امکان وجود آسم باید مشکوک تلقی شود: خس خس مکرر، سرفه یا دشواری در تنفس و در صورتی که این علائم به دلیل به ورزش، عفونت‌های ویروسی، آلرژی‌زاها یا آلودگی هوا رخ داده یا بدتر شود. پس به طور خلاصه تشخیص آسم معمولاً بر اساس علائم اپیزودیک و دوره‌ای ناشی از انسداد برگشت‌پذیر و پاسخ به درمان در طول زمان صورت می‌گیرد (۵۶).
۲-۳-۵-۲٫ تست پوستی
بیماری‌های آلرژیک (اعم از تنفسی یا پوستی) دارای مکانیزم‌های متفاوتی در ایجاد بیماری می‌باشند. با انجام تست پوستی می‌توان به مکانیزم مسئول بسیاری از بیماری‌های آلرژیک دست یافت و براساس نتایج این تست‌ها پزشک معالج می‌تواند عامل ایجاد کننده یا تشدید کننده بیماری را شناسایی کند و از این طریق در طرح‌ریزی درمان بیماری و ارائه توصیه‌های اجتناب از عوامل آلرژن تصمیمات درستی بگیرد، لازم به ذکر است که اجتناب از آلرژن سنگ بنای درمان اکثر بیماری‌های آلرژیک می‌باشد (۵۶).
۲-۳-۵-۳٫ تست عملکرد ریوی
۲-۳-۵-۳-۱٫ گازهای خون شریانی (ABG)
بر خلاف اکثر آزمایش‌های خونی، که نمونه خون از سیاهرگ‌ها گرفته می‌شود، نمونه این آزمایش از خون سرخرگی بدست می‌آید. در این آزمایش، اکسیژنی که در خون، از ریه‌ها به بافت‌های بدن حمل می‌گردد، همچنین دی‌اکسید کربنی که از سلول‌های بدن تولید شده و توسط خون به ریه‌ها، کلیه‌ها و کبد منتقل می‌گردد، اندازه‌گیری می‌شود. همچنین، عوامل دیگری نظیر میزان اسیدیته خون نیز محاسبه می‌شود. بهمین دلیل از این آزمایش، معمولاً جهت سنجش کفایت اکسیژن‌رسانی و عملکرد مطلوب ریه‌ها و کلیه‌ها و
سیستم متابولیسم بدن در بیماران بستری در بیمارستان استفاده می‌شود. انجام این آزمایش، ساده است، نتیجه آن، فوراً حاضر می‌گردد و کاربرد زیادی نیز در موارد اورژانس دارد. اندازه‌گیری گازهای شریانی (ABG) هم می‌توانند گزینه‌ای برای تشخیص در فاز حاد آسم باشند (۶۱).
۲-۳-۵-۳-۲٫
اسپیرومتری به عنوان روشی برای تشخیص اولیه آُسم حائز اهمیت می‌باشد. از اسپیرومتری برای تأیید تشخیص استفاده می‌شود. در کودکان زیر سن شش سالگی تشخیص دشوارتر است زیرا هنوز امکان انجام اسپیرومتری برای آن‌ها وجود ندارد. این تست بهتر است که قبل از تجویز هر گونه دارویی باشد که علاوه بر تشخیص آسم شدت و مرحله‌ی آن را نیز مشخص نماید (۶۱).
به طور کلی بیماری‌های ریوی می‌توانند بر روی میزان و حجم دم و بازدم و کل حجمی که وارد ریه می‌شود تأثیر بگذارند. در روش اسپیرومتری می‌توان این حجم‌ها را اندازه‌گیری کرد و نوع و شدت بیماری را مشخص نمود.
مهم ترین عامل‌هایی که در اسپیرومتری اندازه‌گیری می‌شوند عبارتند از:
ظرفیت حیاتی اجباری (با فشار) (Forced Vital Capacity) یا FVC: حجم هوایی است که بعد از یک دم عمیق می‌توان با شدت هر چه بیشتر و با حداکثر توان از ریه‌ها خارج کرد.
حجم بازدمی اجباری (FEV (Expiratory Volume Forced: عبارت است از حداکثر حجم هوایی که ممکن است در یک زمان خاص حین بازدم از ریه‌ها خارج شود.
FEV1 (Forced Expiratory Volume in First Second): مقدار هوایی است که طی اولین ثانیه بازدم اجباری و پر فشار که پس از TLC شروع می‌شود از ریه‌ها خارج می‌گردد.
درصد FEVı/FVC: عبارت است از کسری از ظرفیت حیاتی که می‌توان آن را در ثانیه اول در طی بازدم از ریه خارج کرد یا نسبت FEV1 به ظرفیت حیاتی اجباری
اندازه‌گیری FEV1 قبل و پس از تجویز یک برونکودیلاتور کوتاه اثر مثل سالبوتامول (۵۶)
بررسی نتایج اسپیرومتری
| برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت ۴۰y.ir مراجعه نمایید. |
- هرگونه کاهش در نسبت FEV1/FVC نشان دهنده‌ی یک بیماری انسدادی ریوی می‌باشد. مثل آسم، آمفیزم و بیماری انسداد مزمن ریه.
- از آنجا که آسم بر خلاف COPD یک انسداد بر گشت‌پذیر می‌باشد افزایش بیش از ۱۰% در میزان FEV1 پیشگویی شده پس از تجویز برونکودیلاتور کوتاه اثر نشان دهنده‌ی برگشت‌پذیر بودن انسداد بوده و سبب افتراق آسم از سایر بیماری‌های انسدادی می‌شود.
- با توجه به میزان کاهش FEV1 و FEV1/FVC می‌توان مرحله آسم و نوع درمان را تعیین نمود (۵۶).
جدول ۲-۳-۱٫ دسته‌بندی آسم (۶۱)
