۲-۱۰-۶) همکاری چند وزارت/سازمان (چندبخشی)
- بکارگیری کارشناس تغذیه در کلیه واحدها و مراکزی که خدمات غذایی همگانی دارند از جمله دانشگاه ها، مهد کودک ها، کارخانه ها، بیمارستان ها، مراکز نگهداری سالمندان، …. (مسئول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری کلیه وزارت/سازمانهای ذیربط).
- گنجانیدن آموزش غذا و تغذیه در کلیه دوره های بازآموزی و آموزش ضمن خدمت، کارآموزی بدو استخدام کلیه کارکنان دولت (مسئول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری وزارت آموزش و پرورش، نیروهای نظامی و انتظامی و کلیه وزارت/سازمانهای ذیربط).
- تدوین جزوات آموزشی غذا و تغذیه به صورت پوستر، پمفلت و …. (مسئول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور).
- ارائه الگوی استانی برای جیره میان وعده غذایی دانش آموزان با توجه به نیازهای تغذیه ای آنان (مسئول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور)
- لحاظ نمودن مباحث غذا و تغذیه در مراحل مختلف بازنگری و تدوین کتب درسی (مسئول وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت بهداشت و انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور
- استفاده از خدمات تخصصی بازاریابی اجتماعی و ارتباطات سلامت(بـرنــامــه ارتقاء فرهنگ و سواد تغذیه ای جامعه، ۱۳۸۳).
۲-۱۱) مواد مغذی
غذاها از مواد مغذی نظیر کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آب تشکیل شده اند که همه برای حفظ سلامت بدن مهم هستند. این مواد کم و بیش در همه غذاها وجود دارند. نقش این مواد در بدن به شرح زیر است:
- کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها در اصل مسئول تأمین انرژی هستند و بعضی از چربی‌ها نقش سازندگی نیز دارند.
- پروتئین‌ها برای ساخته شدن و نگه داری ماهیچه‌ها، خون، پوست، استخوان‌ها و سایر بافت‌ها و دستگاه‌های بدن لازم هستند.
- ویتامین‌ها و مواد معدنی در مقایسه با کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها به مقدار کمتری مورد نیاز هستند، ولی به همان اندازه در حفظ تندرستی نقش دارند. بعضی از مواد اجزای ساختمانی بافت‌ها را تشکیل می دهند مثل آهن در خون، کلسیم در استخوان‌ها و دندان‌ها.
- آب سالم و فیبر (الیاف گیاهی) نیز از جمله اجزای یک رژیم غذایی مناسب هستند. آب علاوه بر اینکه جزء مهم و عمده سلول‌های بدن می باشد، در انتقال اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌های بدن، دفع مواد زائد و تنظیم درجه حرارت بدن نقش مهمی را بر عهده دارد(صادقی و همکاران، ۱۳۸۹: ۱۲).
۲-۱۲) نیازمندی‌های تغذیه‌ای
همان طور که گفته شد، غذاها از مواد مغذی تشکیل شده اند و تغذیه صحیح یعنی خوردن و دریافت مقدار لازم و کافی از هر یک از این مواد. مقدار مناسب این مواد مغذی برای حفظ سلامت را نیازمندی‌های تغذیه‌ای می نامند. این نیازمندی‌ها با توجه به شرایط جسمی، محیطی و فردی متفاوتند و بر اساس سن، جنس، اندازه بدن و میزان فعالیت فرد تعیین می‌شوند.
۲-۱۳) تغذیه سالم و انواع گروه‌های غذایی
تغذیه سالم شرط اساسی سلامت انسان است. تغذیه صحیح در حقیقت رعایت دو اصل تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه است. تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد‌غذایی مورد نیاز برای حفظ سلامت بدن می باشد و تنوع یعنی مصرف انواع مختلف مواد‌غذایی که در گروه های اصلی غذایی معرفی می گردند. یکی از بهترین راه‌ها برای اطمینان از تأمین نیازمندی‌های تغذیه‌ای استفاده از ۵ گروه اصلی غذایی بر اساس هرم غذایی چهارگانه است که در جداول ذکر شده اند (صادقی و همکاران، ۱۳۸۹).
- گروه نان و غلات
جدول ۲- ۱: گروه نان و غلات
| منابع غذایی | مواد مغذی مهم | نقش آن در بدن | مقدار معادل یک واحد |
| انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم و جو | کربوهیدرات، پروتئین، آهن، ویتامین‌های گروهB | انرژی، رشد، سلامت اعصاب | یک برش ۳۰ گرمی از انواع نان (در مورد نان لواش، چهار کف دست معادل ۳۰ گرم است) نصف تا سه چهارم لیوان ماکارونی پخته، نصفه تا سه چهارم لیوان برنج پخته |
| منبع فایل کامل این پایان نامه این سایت pipaf.ir است |
