پژوهش – ارزیابی نقش فاکتورهای اقتصاد کلان و ساختار مالی بر عملکرد بانک‎های خصوصی …

۳-۵) متغیرهای پژوهش
متغیر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش عدد به اختصاص داده می‎شود. متغیرها شرایط یا خصایصی هستند که محقق آن را کنترل، دستکاری یا مشاهده می‎کند.
متغیرها بر اساس نقشی که در پژوهش بر عهده دارند به دو دسته تقسیم می‎شوند:
الف- متغیر مستقل ب- متغیر وابسته
متغیر مستقل(X):
یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت و دستکاری شدن توسط محقق، مقادیری را می‎پذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر دیگر مشاهده شود. در مطالعات از نوع همبستگی، به جای متغیر مستقل از اصطلاح متغیر پیش بینی استفاده می‎شود.
در اینجا متغیرهای مستقل ساختار مالی که با نسبت کل بدهی به داراییها تبیین می‎شود و همچنین فاکتورهای کلان اقتصادی می‎باشد که با نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز تبیین می‎گردد.
الف) نسبت بدهی: از تقسیم کل بدهی‎ها به کل دراییهای بانک محاسبه می‎گردد و بیانگر آن است که چه بخشی از داراییهای بانکی از بدهی تامین مالی شده است:
ب) فاکتورهای کلان اقتصادی که شامل:
نرخ تورم؛ تورم به معنی کشش (میل) مداوم افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می‎باشد و نرخ تورم برابر است با تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرف کننده است.
تولید ناخالص داخلی (GDP)؛ عبارت است از کل ارزش تولیدات کالاها و خدمات نهایی در یک کشور به قیمت بازار طی دوره یک زمان به خصوص (معمولاً یک سال) است.
نرخ ارز؛ ارزش هر یکای پول یک کشور (برای نمونه ریال ایران) به ازای پول خارجی را گویند، یا به بیان دیگر ارزش پول خارجی بر اساس واحد پول ملی را نشان می‌دهد.
– متغیر وابسته (Y):
متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش بینی تغییر پذیری در آن است، یا متغیری که با تجزیه و تحلیل متغیر وابسته و شناسایی عوامل موثر بر آن، می‎توان پاسخها یا راه حل هایی را برای مسئله شناخت. در اینجا عملکرد مبتنی بر معیارهای سودآوری (ROA، ROE، NIM) به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شده است.
ROA ؛از تقسیم سود خالص به دارایی‎ها شرکت محاسبه می‎گردد.
ROE ؛ از تقسیم سود خالص به کل حقوق صاحبان سهام شرکت محاسبه می‎گردد.
NIM ؛از حاصل تقسیم تفاوت بین درآمد بهره ای و هزینه بهره‎ای به کل دارایی‎ها محاسبه می‎گردد.‎
با توجه به مطالب یاد شده در مورد متغیرهای توضیحی، الگوهای تحقیق شامل الگوی مربوط به آزمون فرضیه اول تا دوازدهم، دوزاده الگوی رگرسیون چند متغیره است که به طور کلی به صورت زیر نشان داده می‎شود:
ROA i,t = β۰ + β۱TDTA i,t + β۲SIZE i,t+ β۳SG i,t + ē i,t
ROE i,t = β۰ + β۱TDTA i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
NIM i,t = β۰ + β۱TDTA i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
ROA i,t = β۰ + β۱ Inf i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
ROE i,t = β۰ + β۱ Inf i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
NIM i,t = β۰ + β۱Inf i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
ROA i,t = β۰ + β۱ER i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
ROE i,t = β۰ + β۱ER i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
NIM i,t = β۰ + β۱ER i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
ROA i,t = β۰ + β۱GDP i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
ROE i,t = β۰ + β۱GDP i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
NIM i,t = β۰ + β۱ GDP i,t + β۲SIZE i,t+β۳SG i,t + ē i,t
که:
Yi,t شامل متغیرهای وابسته اعم از نرخ بازده دارایی‎ها (ROA)، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) و حاشیه بهره خالص (NIM) شرکت i در زمان t می‎باشد. که ROA از حاصل تقسیم سود خالص به داراییهای شرکت، ROE از تقسیم سود خالص به کل حقوق صاحبان سهام شرکت و NIM نیز از حاصل تقسیم سودخالص به فروش محاسبه می‎گردد.
TDTA نشان‎دهنده کل بدهی‎ها به کل داراییهای ^[۸۷] شرکت i در زمان t می‎باشد.
SIZE نشان‎دهنده اندازه شرکت i در زمان t می‎باشد.
SG i,t رشد فروش می‎باشد که نشان‎دهنده درصد تغییرات در خالص درآمد بهره^[۸۸] می‎باشد.
۳-۶) روش جمع آوری اطلاعات
این پژوهش، داده هایی را در دنیای واقعی و بازار ایجاد شده اند جمع آوری نموده و مورد استفاده قرار داده است. چنین طرح تحقیق، طرح میدانی نامیده می‎شود. در ضمن از آنجا که بر خلاف تحقیقات آزمایشگاهی که محقق سعی می‎نماید تا متغیرهای تحقیق را کنترل نماید و یا تحت تأثیر قرار داده و آنها را تغییر دهد، در این تحقیق محقق کنترل و تأثیری بر فرایند ایجاد داده های تحقیق نداشته است، طرح تحقیق از این لحاظ، غیر قابل کنترل و یا پس رویدادی می‎باشد.